Odağına travmatik deneyimlere maruz kalmış ve ruh sağlığı hizmetlerine erişimi kısıtlı çocukları alan Maya Vakfı, Travmaya Duyarlı Okul Programı’yla öğrencilerin travmatik deneyimlerini dönüştürmeyi hedefliyor. Travmaya Duyarlı Okul Programı, öğretmenler, psikolojik danışmanlar ve veliler dahil olmak üzere okul içinde çocukla temas eden tüm yetişkinler ve gençlere yönelik travma farkındalığı noktasında çeşitli eğitimleri içeriyor.

Program aracılığıyla 2017 yılından bu yana 20 farklı okulda 1.055 öğretmen ve psikolojik danışmanı eğiterek 5.000 çocuğa ulaşan Maya Vakfı, travmanın öğrenme becerileri üzerindeki olumsuz etkilerini azaltarak sosyal uyumu güçlendirmeyi amaçlıyor. 

Travmatik çocukluk deneyimleri akademik ve sosyal yaşamda saldırganlık, okula devamsızlık, depresyon, dikkat eksikliği, yoğun kaygı gibi birçok yolla kendini gösteriyor. Öğrenme süreci ve hafızayı doğrudan etkileyen travmatik durumların akademik başarıya olumlu yansıması için de doğru müdahaleler önem teşkil ediyor. Odağına travmatik deneyimlere maruz kalmış ve ruh sağlığı hizmetlerine erişimi kısıtlı çocukları alan Maya Vakfı, travmadan etkilenen çocuklar için eğitim ortamlarını geliştirmek amacıyla Travmaya Duyarlı Okul Programını tasarladı. İlk kez 2017’de hayata geçirilen program, çocukların okuldaki psikolojik iyilik haline odaklanarak daha güvenli ve besleyici ortamlarda yetişmelerine yardımcı olmak adına okul yetkililerine yön veriyor.

Program, ebeveyn kaybı, hayati tehlike içeren hastalık, savaş, göç ve her türlü istismar durumu için okul ortamında benimsenmesi gereken yaklaşımları kapsıyor. Eğitimler doğrultusunda okul yetkilileri, travmanın yaygın etkilerini öğrenerek semptomatik davranışlar sergileyen çocukları doğru yönlendirme konusunda bilinçlendiriliyor. Mevcut eğitim sistemine entegre edilerek yıl boyunca uygulanabilir olan program aracılığıyla Vakıf, 5 sene içinde 1.055 öğretmeni ve okul psikolojik danışmanını eğiterek, 235 ebeveyne ve yaklaşık 5 bin çocuğa ulaşma fırsatı buldu.

Travmaya Duyarlı Okul Programının Genel Memnuniyet Oranı %95

Maya Vakfı tarafından yürütülen Travmaya Duyarlı Okul Programı, travma deneyimine sahip öğrencilere destek olunması adına okulların benimsemesi gereken yaklaşımları bir arada sunuyor. Çocuğu merkeze alarak bütüncül bir yaklaşımla tasarlanarak %95 oranında genel memnuniyete erişen program, sınıftan atma, azarlama, görmezden gelme gibi olumsuz disiplin anlayışından arındırılmış yöntemleriyle travmayı dönüştürmeyi amaçlıyor. Üç ana bileşenden oluşan program, çocukların okul hayatındaki akademik, sosyal ve psikolojik iyilik halini desteklemeye yardımcı oluyor. Programın ilk aşaması olan güvenli ortam yaratma yöntemi öğretmenlere ve okul yöneticilerine, öğrencilerle sağlıklı iletişim kurma konusunda rehberlik sağlıyor. Öğrencilerin sınıf ortamından teneffüste geçirdikleri zaman dahil olmak üzere kendini güvende hissetmesi, uzun vadede travmatik deneyimlerin olumsuz etkilerinin sağaltılmasına imkan tanıyor. İkinci adım olan risk ve erken müdahale, öğrencilerin travmatik deneyimlerden etkilenme şeklini ele alarak bireysel ihtiyaçlara doğru karşılık vermeyi kapsıyor. Velilerin izni doğrultusunda ve öğretmenlerin yönlendirmesiyle belirlenen travmatik deneyime sahip çocuklar, Maya Vakfı’nın klinik psikologları tarafından yürütülen sekiz haftalık psikososyal destek atölyelerine dahil ediliyor. Bu atölyeler travma sonrası stres semptomlarını azaltarak çocukların psikolojik dayanıklılıklarını artırmayı amaçlıyor. Son aşama olan bireysel destek müdahaleleriyle öğrenciler, eğitim sonrasındaki iyilik hallerinin durumuna göre daha yoğun bir psikoterapiyle travma etkilerini kısa sürede atlatma imkanı buluyor. 

“Travma, Bütüncül Bir Yaklaşımla İyileşme Kaydediyor”

Travmatik deneyim yaşamış öğrencilerin kişisel ve akademik yaşamlarına aynı anda dokunmayı hedeflediklerini belirten Maya Vakfı Genel Müdürü Yunus Emre Ünsal, “Her zaman altını çizdiğim gibi travmalar tam anlamıyla kaybolmuyor ancak dönüşüyor. İşe öncelikle çocukların gün içinde ailelerinden daha çok vakit geçirdikleri okul ortamından başlamak gerekiyor. Öğrencilerin anlama, kabul etme ve başa çıkma deneyimlerini sistematik ve doğru bir şekilde desteklemek bu sürecin kilit noktası. Biz de Maya Vakfı olarak Travmaya Duyarlı Okul programıyla, öğrencilerin uyumsuz davranışlarını ve başa çıkmakta zorlandıkları duygu ve düşüncelerini yeniden düzenlemeye odaklanıyoruz. Öğretmenlerden psikolojik danışmanlara kadar tüm okul yetkililerine ulaşarak hem halihazırda olan travmatik deneyimlere hem de potansiyel belirtilere eş zamanlı müdahale etme fırsatı buluyoruz. Aynı zamanda eğitim ortamında bulunan tüm bileşenlerin duygusal tepkilerini düzenlemelerini sağlayarak öğrencilerin kendilerini en iyi şekilde ifade etmelerini istiyoruz. Böylece travmatik deneyim, çocuğun hayatına dokunan tüm yetişkinleri de kapsayan bütüncül bir yaklaşımla iyileşme kaydediyor.” açıklamalarında bulunuyor.