Sıcak yaz günlerinde en fazla karşılaşılan sorunların başında güneş çarpması geliyor. Baş ağrısı, halsizlik ve bulantı gibi belirtilerle kendini gösteren güneş çarpmasına karşı, Sağlıklı Yaşam Uzmanı diyetisyen Canan Aksoy tavsiyelerde bulundu.

Vücut ağırlığının yüzde 20'sinden fazla sıvı kaybının hayati tehlike oluşturduğuna dikkati çeken Aksoy, "Su içmek için susamayı veya terlemeyi beklemeyin" uyarısı yaptı. Aksoy, sıvı kaybı ve artan hava sıcaklığı sonucu vücut ısısının yükselmesinin, güneş çarpmasının en önemli nedenleri arasında olduğunu söyleyerek, "Yaşamın devam edebilmesi için oksijenden sonra en çok ihtiyaç duyulan madde su. Susuz ancak bir kaç gün yaşanabiliyor" dedi.

GÜNEŞ ÇARPMASI TEHLİKELİ BİR DURUM

Yetişkin bir bireyin ortalama vücut ağırlığının yüzde 55-75'inin sudan oluştuğunu hatırlatan Aksoy, "Vücut ağırlığının yüzde 10'undan fazla sıvı kaybı halsizlik ve güneş çarpmasına sebep oluyor, yüzde 20 kayıp ise hayati tehlike oluşturuyor. Su aynı zamanda derinin nemliliğini ve vücut ısısının dengesini de sağlıyor. Bu nedenle vücut ısısının kontrolü için yeterli su tüketimi oldukça önemli. Vücut ısısı çok yükselirse kramp, sıcak bitkinliği ve güneş çarpması oluşuyor. Güneş çarpması da acil tedavi gerektiren tehlikeli bir durum" diye konuştu.

İDRAR MİKTARI VE RENGİ SU İHTİYACINI GÖSTERİYOR

"Yaz aylarında suyun yerini tutmayan soğuk içecek tüketiminin artması ya da su içme alışkanlığının olmaması gibi sebepler, güneş çarpması riskini artırıyor" diyen Aksoy, şöyle devam etti:

"Sıcak ve nemli havalarda vücut fazla sıvı kaybı yaşıyor ve bu nedenle kaybedilen sıvının mutlaka yerine konulması gerekiyor. Bu nedenle su içmek için susamayı veya terlemeyi beklemeyin."

İçilen suyun vücut için yeterli olup olmadığının takibini herkesin kolaylıkla yapabileceğine dikkati çeken Aksoy, "Günlük su ihtiyacı, günlük alınması gereken kaloriye göre hesaplanıyor. Alınan her kalori için 1 - 1.5 ml su tüketmek gerekiyor. Yeterli su alıp almadığınızın en iyi kontrolünü, idrar çıkışlarınız üzerinden yapabilirsiniz. Eğer idrar miktarınız az ve rengi koyu ise daha fazla sıvı tüketmeniz gerekiyor. İdrarın rengi açık sarı olana kadar da sıvı tüketimi devam etmeli. Günde 6-8 kere açık sarı renkte idrar çıkışınız varsa, yeterli su tüketiminiz de var demektir" değerlendirmesinde bulundu.

RİSK ALTINDA OLANLAR

Kalp, tansiyon ve böbrek hastaları, 5 yaş altı çocuklar, hamile ve emziren kadınlar, 65 yaş üstü kişiler, sporcular ile açık havada çalışanlar için güneş çarpmasının daha büyük tehlikeler arz ettiğini belirten Aksoy, "Özellikle sıcak havalarda dışarıda spor yapan kişilerin su tüketimine dikkat etmesi gerekiyor. Aynı zamanda sıcak yerlerde çalışan kişiler de, güneş çarpması ile aynı belirtilere sahip sıcak çarpması için önlem almalı" şeklinde konuştu.

İLK YARDIM

Alınan tüm önlemlere rağmen güneş çarpması yaşandığında, hastayı sağlık kuruluşuna götürmeden önce yapılması gereken ilk yardım hakkında Aksoy, şu bilgileri verdi:

"Güneş çarpması görülen hastayı serin bir yere yatırın. Bu durum, hastanın hem dinlenmesini hem de sakinleşmesini sağlar. Kıyafetlerini çıkartarak serinlemesine yardımcı olun. Soğuk suya sokun ve eğer bilinci açık ise su içirin. Terleme ile kaybedilen sıvıyı yerine koymak için bir litre suya, bir çay kaşığı karbonat ve bir çay kaşığı tuz ekleyin. Bu karışımın yerine maden suyu da tercih edebilirsiniz. Bu işlemlerle hastanın vücut ısısını hızlıca düşürün ve ardından hastaneye götürün."

GÜNEŞ ÇARPMASINA KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Aksoy, güneş çarpmasına karşı alınması gereken önlemler için de şu tavsiyelerde bulundu:

" Direkt güneş ışınlarına maruz kalmayın. Açık renkli kıyafetler tercih edin. Güneş ışınlarından koruyacak şapka, güneş gözlüğü kullanın. Güneş koruyucu kremler sürün. Egzersizleri sabah ve akşam saatlerinde yapın. Kapalı alanların havalandırılmasına dikkat edin. En önemlisi ise kaybettiğiniz sıvıyı yerine koyacak şekilde yeterli ve sağlıklı su için."