Yemek sonrası karın ağrısı, hazımsızlık, şişkinlik, mide yanması veya geğirme gibi şikayetler sindirim sistemi rahatsızlıklarından “dispepsi”nin habercisi olabiliyor. Yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen bu hastalık, birçok sebepten kaynaklanabiliyor.

Dispepsinin Organik Nedenleri Nelerdir?

Araştırmalara göre dispepsinin toplumda görülme sıklığının %20 olduğuna dikkat çeken Uzman Dr. Yücel Batmacı, hastalık hakkında şunları söyledi: “Dispepsi karın ağrısı, rahatsızlık hissi, yemek sonrası dolgunluk, erken doyma, yanma hissi semptomlarından en az birinin varlığı olarak tanımlanır. Dispepsiyi altta yatan bir neden bulunmuyorsa fonksiyonel dispepsi olarak adlandırırız ve vakaların yaklaşık % 80’i bu sınıfa girmektedir. Diğer taraftan yaklaşık %20’sinde ise altta yatan organik bir neden vardır.

Dispepsinin organik nedenleri arasında; peptik ülser hastalığı, helikobakter pylori gastriti, gastroözafageal reflü hastalığı, safra ağrısı, gastroparezi, pankreatit, karbonhidrat emilim bozukluğu, bazı ilaçlar, iskemik bağırsak hastalığı, şeker hastalığı, tiroid ve paratiroid bozuklukları, bağ dokusu hastalıkları gibi sistemik hastalıklar, bağırsak parazitleri, karın içi organların kanseri (başta pankreas ve karaciğer kanserleri olmak üzere mide, kolon kanseri) yer almaktadır.

Ek Semptomlara Dikkat!

Dr. Yücel Batmacı, “Toplumda bu kadar sık görülen bir semptomun altından kanser de çıkabildiğini düşünürsek bizi alarma geçirecek ek semptomlara dikkat etmemiz gerekir” dedi ve ek semptomları şöyle sıraladı: “İstenmeyen kilo kaybı, yutma güçlüğü, yutma sırasında ağrı hissetmek, açıklanamayan demir eksikliği anemisi, kalıcı kusma, ele gelen kitle veya lenf nodu şişliği, ailede karın içi organlar ve yemek borusu ile ilgili kanser öyküsü olması, kanlı ishal veya kanlı kusma, kahve telvesi şeklinde kusma görüldüğü takdirde hızlı bir şekilde uzman doktora görünmek gerekiyor.”

Fonksiyonel Dispepsi Nedenleri Nelerdir?

Fonksiyonel dispepside altta yatan sebebin tıp dünyası tarafından hala tam anlaşılamadığını belirten Dr. Yücel Batmacı, “Bu durum her ne kadar altta yatan ciddi bir sebep bulunamasa da insanların hayat kalitesinin düşmesine neden olmaktadır. Bu noktada etkili olabileceği düşünülen bazı nedenlerden bahsedecek olursak şunları söyleyebiliriz:

Gaz

Şişkinlik genellikle bağırsaklardaki fazla gazdan kaynaklanır. Sindirim süreci sırasında yiyeceklerin parçalanması ve fermantasyonu sonucunda gaz oluşur ve bu gazlar bağırsaklardan atılır. Gazı azaltmak için temel olarak şunları yapabilirsiniz: Hava yutmayı azaltmak için yemekler sırasında yavaş yiyin ve konuşmayın, çok fazla gaz yapabilecek yiyecekleri sınırlayın (örneğin; baklagiller, lahana), lifli gıdaları yavaş yavaş diyetinize ekleyin, probiyotik ve prebiyotik gıdalardan zengin beslenin, yemeklerle birlikte sıvı tüketmeyin, laktoz, fruktoz ve gluten intoleransınız varsa  bu gıdalardan kaçının.

Tuz

Vücudun tuza ihtiyacı vardır, ancak çoğumuz ihtiyacımızdan fazlasını alırız. Bu da su tutulumuna neden olarak şişkinliğe ve yüksek tansiyon gibi daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Artan şişkinliğin tek sorumlusu sizin eklediğiniz tuz değildir, salamura gıdalar, işlenmiş etler, ambalajlı ve fast food gıdalar, bulyonlar, hazır çorbalar, paketli ekmekler gizli sodyum kaynaklarından sadece birkaçıdır.

Çok Fazla Karbonhidrat

Karbonhidratlar vücudunuza hızlıca kullanabileceği yakıtı sağlar. Ancak çok fazla ve basit karbonhidrat almak su tutulumuna neden olabilir. Basit karbonhidratlar - beyaz ekmek, pirinç, makarna, şekerlemeler, hamur işleri ve alkolsüz şekerli içecekler gibi- kanınıza neredeyse anında karışır. Kompleks karbonhidratların ise - tam tahıllar, meyveler ve sebzeler - sindirimi daha uzun sürdüğü için kana hemen karışmaz.

Asitli İçecek Tüketmek

Soda, kola ve maden suyu gibi içecekler sindirim sisteminizi gazla doldurabilirler. Geğirmek rahatlamanıza yardımcı olur ancak gaz bağırsaklarınıza ulaştığında, siz onu dışarı atana kadar bağırsaklarınızda kalır. Bununla birlikte çoğu gazlı içecek şekerle doludur, bu da su tutulumuna ve şişkin hissetmenize neden olabilir.

Çok Hızlı Yemek

Ne kadar hızlı yerseniz, o kadar fazla hava yutarsınız. Asitli içeceklerde olduğu gibi, bu hava bağırsağınıza geçtiğinde kendinizi şişkin hissetmenize neden olur. Beyninize tokluk sinyalinin gitmesi 20 dakika sürebilir, bu nedenle beyniniz mesajı almadan önce kendinizi şişirecek ve rahatsız edecek kadar yiyor olabilirsiniz.”