Yüzyıllar boyunca iyi bir yaşam ve bu yaşama ulaşmanın yolları, felsefeciler, politikacılar, ekonomistler, din adamları ve psikologlar tarafından araştırıldı. Birleşmiş Milletler insanların mutluluğa verdiği önemi vurgulamak ve mutluluğun paylaşılmasını arttırmak amacıyla 2012 yılında 20 Mart gününü “Mutluluk günü” olarak ilan etti. Peki, mutluluk gününe yaklaşırken Türkiye’nin mutluluk karnesi nasıl? İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Yüksek Lisans Programı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Gülbeniz Akduman Türkiye’nin ve dünyanın mutluluk haritasını yorumladı

Hangi yaşta, hangi cinsiyette ve kültürde olursa olsun Pascal’ın dediği gibi “Her insan mutluluğu arar, bunun istisnası yoktur. Ne kadar farklı yöntemler uygulasalar da tek istedikleri bu amaca ulaşmaktır.” Tarih boyunca birçok bilim adamı, araştırmacı ve yazar mutluluğu tanımlamaya çalışmıştır. İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Yüksek Lisans Programı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Gülbeniz Akduman mutluluğu, yaşam memnuniyetini şöyle tanımlıyor; “Mutluluk, bütün yaşamımızı ve yaşamımızın tüm boyutlarını içeren, zevk alma, anlamlı bir hayata sahip olma, amaç ve hedeflerin olması ve bunlar için uğraşıda bulunma gibi kavramları içeren geniş kapsamlı bir olgudur. Yaşam memnuniyeti, günlük ilişkiler içinde olumlu duygunun olumsuz duyguya egemen olmasıdır.”

2003 yılından bu yana mutluluk oranımız düşüşte

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan 2020 Yaşam Memnuniyeti Araştırması’nı yorumlayan Akduman; “Günlük hayatımızda yaşam memnuniyetini ölçmenin en çok kullandığımız yolu ‘Nasılsın?’ diye sormaktır. Bu soruya cevap vermeden önce sağlımızı, parasal durumumuzu, çalışıyorsak işimizin bizi tatmin edip etmediğini, çevremizle olan ilişkilerimizi yani hayatımızın farklı alanlarının genel bir değerlendirmesini yaparız. TÜİK, bireylerin genel mutluluk algısını, toplumsal değer yargılarını, temel yaşam alanlarındaki genel memnuniyetini ve kamu hizmetlerinden memnuniyetini ölçmek, memnuniyet düzeylerinin zaman içindeki değişimini takip etmek amacıyla, 2003 yılından itibaren düzenli olarak yaşam memnuniyeti araştırması gerçekleştiriyor. 2020 Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre ise Türkiye mutluluk oranı yüzde 48,2. Maalesef 2003 yılından itibaren azalan bir ivmeyle mutluluk oranı düşüyor” dedi.

Kadınlar ve evliler daha mutlu

TÜİK yaşam memnuniyeti araştırması 2003-2020 yılı sonuçları değerlendirildiğinde 17 yıl boyunca her sene kadınların mutluluk seviyesi her yıl erkeklerden ortalama yüzde 10 daha yüksek seviyede ölçümlenmiş. Mutlulukla ilgili yapılan araştırmalar her iki cinsiyetten bireylerin mutlu olabileceğini ve cinsiyetin mutluluk üzerine etkili olmadığını savunuyor. Kadın ya da erkek olmak mutluluğun belirleyicisi değil. Mutlu olduğunu belirten evli bireylerin oranı, 2020 yılında yüzde 51,7 iken evli olmayanlarda bu oran, yüzde 41,3 olarak gerçekleşti. Evlilik mutluluğu olumlu yönde etkileyen bir değişken ve mutlu insanların evlenme olasılığı ve evli kalma olasılığı mutsuzlara oranla daha yüksek. 

Akduman; “TÜİK Yaşam Memnuniyeti araştırması 2020 sonuçlarına göre cinsiyet, eğitim, medeni durum ve yaş değişkenlerinin Türk hane halkı için yaşam memnuniyeti ve mutluluğu etkileyen önemli belirleyiciler olduğu sonucuna varılsa da mutluluk kavramındaki diğer bileşen olan olumlu ve olumsuz duyguların etkisini de göz önünde bulundurmak gerekir. Koşullar ne olursa olsun olumsuz duygulanıma sahip mutsuz kişiler yaşama dair olumsuz algı ve beklentileri nedeniyle olumlu duygulanıma sahip mutlu olan kişiler kadar mutlu olmayacaklardır. Daha mutlu ve doyumlu bir yaşam için koşulların değişmesi yeterli değildir. Önemli olan kişinin koşullara karşı gösterdiği algı, beklenti ve inançlardır yani kişiye ait özelliklerdir” diyor.

Dünya mutluluk sıralamasında Türkiye 93’üncü sırada

Yapılan araştırmalar ulusal mutluluğun insanların içinde yaşadıkları toplumun refah, denge ve demokratik niteliği, olumlu duyguları yaşayıp olumsuzlardan kaçınma arzusunu yöneten toplumsal norm ve geleneklere bağlı değiştiğini gösteriyor. “World Happiness Report (WHR)” 156 farklı ülke katılımıyla 2012’den beri hazırlanıyor.
2020 mutluluk sıralamasında Finlandiya, üst üste üç yıldır dünyanın en mutlu ülkesi olarak listenin başında kalmaya devam ederken, onu Danimarka, İsviçre, İzlanda ve Norveç izliyor. Türkiye ise sıralamada 93’üncü sırada. Türkiye ülkelerin mutluluk sıralamasında 2016 yılında 78’inci sırada, 2017 yılında 69’uncu, 2018 yılında 74’üncü, 2019 yılında 79’uncu sıradayken 2020 yılında 93’üncü sıraya gerilemiş.