Yazın bitmesiyle beraber havaların erken kararması ve dış mekân aktivitelerinin azalması sonucunda sonbahar depresyonu belirtilerinin ortaya çıkabildiğini ifade eden Uzman Klinik Psikoloğu Ece Özçırak, sonbahar depresyonunun belirtileri ve başa çıkma yöntemleri hakkında bilgiler paylaştı.

Doğanın tazelendiği, tatillerin yapıldığı ve güneşin parladığı yaz mevsiminden gündüzlerin kısaldığı sonbahara geçişte, doğadaki tüm değişimlerin insanlarda birtakım psikolojik sorunları da beraberinde getirebildiğini ifade eden Özçırak; “Sonbahar depresyonunun sebebi gün ışığının azalmasının insanın kendini iyi hissetmesi üzerindeki olumsuz etkisi. Sonbahar mevsimiyle beraber havaların erken kararması, soğuk hava etkisi ve dış mekân aktivitelerinin azalması, kişilerin iç dünyalarına çekilmelerine sebep olabiliyor ve bu da kişilerin psikolojilerini olumsuz yönde etkileyebiliyor. İnsanlar ilkbahar ve yaz aylarında kendilerini daha iyi hissederken, sonbahar ve kış aylarında mutsuzluk, sıkıntı ve yorgunlukla başa çıkmaya çalışıyor” dedi.

Hormonal değişiklikler de tetikliyor

Mevsimsel duygu durum bozukluğu olarak da adlandırılan sonbahar depresyonunun çoğunlukla sonbahar - kış döneminde sürüp, baharda düzelme eğilimi gösterdiğini söyleyen Uzman Klinik Psikolog Ece Özçırak; “Sonbahar depresyonunun isteksizlik, ümitsizlik, ilgisizlik, enerji kaybı, aşırı yorgunluk, iştah artışı, uykuya düşkünlük, dikkat ve konsantrasyon bozukluğu gibi belirtileri bulunuyor. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülebiliyor. Yapılan araştırmalar sonucu, sonbahar depresyonun oluşumunda genetik, yaşanan stres verici olaylar ve biyokimyasal maddelerin de rol oynadığı ortaya çıkıyor” şeklinde bilgi verdi.

Güneş ışığının azalmasıyla insanlarda hormonal dengenin de değişerek depresyonu tetikleyebildiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Ece Özçırak “Melatonin adı verilen hormonun da mevsimsel depresyonun oluşumunda etkili olduğu belirlenmiştir. Güneş ışığının azlığına bağlı olarak salgılanan melatonin hormonu, fazla salgılandığında kişinin fiziki hareketlerinin yavaşlamasına, uykulu, bitkin ve mutsuz hissetmesine neden olabiliyor. Kişinin iyi hissetmesinde önemli bir etkisi olan serotonin hormonu ise güneş ışığının azalmasına bağlı olarak düşme eğilimi gösteriyor. Mevsimsel depresyonun belirtileri bu hormonal dengesizliklerden dolayı da ortaya çıkabiliyor” dedi.

Depresif ruh halinden çıkmak için neler yapılmalı?

Mevsimsel depresyonun yoğunluğunu önlemek ve azaltmak için gün ışığından olabildiğince fazla faydalanmanın önemli olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikoloğu Ece Özçırak; “Günde 20-30 dakika gün ışığından faydalanmak, kişilerin duygu durumları üzerinde olumlu bir etki yaratıyor. Düzenli spor yapmak da beyindeki serotonin düzeyini arttırarak, sonbahar depresyonu ile baş etmeyi kolaylaştırıyor. Bunun yanında, kış aylarında vücut sağlığı B ve C vitaminleriyle desteklenmeye ihtiyaç duyuyor, ayrıca düzenli beslenme de ruh halini olumlu etkiliyor. Uyku düzenine dikkat etmek de vücudun biyolojik ritmi için oldukça önemli. Bunun yanında sosyal yaşamın keyif alınacak aktivitelere göre yeniden planlaması da var olan depresif belirtilerin azalmasına yardımcı oluyor” dedi.