SALGINA HAZIR OLMANIN YOLLARI
Birleşmiş Milletler, 27 Aralık’ı Uluslararası Salgına Hazırlık Günü olarak ilan etti....

27 Aralık 2023 Çarşamba 10:10
Birleşmiş Milletler, Covid-19 salgınının başladığı 2020 yılında 27 Aralık’ı Uluslararası Salgına Hazırlık Günü olarak ilan etti. Bu karar alınana dek geçen yaklaşık bir yıllık sürede Covid-19 virüsü nedeniyle dünya genelinde 70 milyondan fazla kişi hastalandı, 1.6 milyon kişi hayatını kaybetti. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Covid-19 için acil durum kararını Mayıs 2023’te kaldırmış olsa da 2023 sonu itibariyle hastalığa yakalananların sayısı 700 milyona, ölü sayısı ise 7 milyona yaklaştı.
Doç. Dr. Murat İçen, salgınların insanlık tarihindeki geçmişine değinerek, “M.Ö. 450 yılında Peloponez savaşı sırasında Atina halkının üçte birinin ölümüne neden olan tarihte kayıtlı ilk salgından bu yana veba, kolera ve sarıhumma gibi bulaşıcı hastalıklar insanlığı hem bireysel hem toplumsal olarak etkilemiştir. Bir önceki büyük salgın olan 1918 grip salgınında 50 milyon kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.
Başta aşılar ve antibiyotikler olmak üzere yeni korunma ve tedavi yöntemlerinin kullanıma girmesiyle gelişmiş ülkelerde bulaşıcı hastalıklara bağlı ölüm oranı 20. yüzyılın başlarında 100.000 kişide 800 iken 1950’de 50’ye düşmüştür. Son dönemde benzer düşüşlerin orta ve düşük gelirli ülkelerde de sağlanması, mikroplara karşı zafere ulaşılmış olduğunu izlenimi yaratsa da yakın geçmişte yaşanan HIV, H1N1, çocuk felci, Ebola, Zika ve Covid-19 salgınları tehdidin her zamanki ciddiyetini koruduğunu göstermiştir. Özellikle Covid-19 salgını, insanoğlunun sağlık ve refah düzeyini yükseltmiş olan artan ticaret, seyahat ve işçi göçü gibi etkenlerin aynı zamanda küresel sağlık açısından nasıl bir tehlike yarattığını bütün çıplaklığıyla gözler önüne sermiştir” dedi.
Salgın Riski Devam Ediyor
Geniş mikrop yelpazesine karşı sınırlı kaynaklarla mücadele eden DSÖ’nün, 2015’ten bu yana salgın yaratma riski en yüksek olan ajanları listelediğine de dikkat çeken Doç. Dr. Murat İçen, “İki yüz uzmanın 30 virüs ailesi ve bir bakteri grubunu değerlendirdiği ve 2024 yılında yenilenmesi beklenen güncel listede tamamı virüslere bağlı gelişen Covid-19, Kırım-Kongo kanamalı ateşi, Ebola ve Marburg virüs hastalıkları, Lassa ateşi, MERS ve SARS, Nipah ve henipavirüs hastalıkları, Rift Vadisi ateşi, Zika ve bilinmeyen “X hastalığı” yer almaktadır. Listenin sonunda yer alan “X hastalığı” halen insanlara bulaşmayan ancak hayvanlarda hastalığa neden olması, bulaşma yolu, küresel ısınma, tropik ormanların kaybı ve diğer etkenlere bağlı olarak insanoğlu için risk teşkil edebilecek ve halen bilinmeyen bir duruma işaret etmektedir. Kırk yıl önce X hastalığı HIV/AIDS, 20 yıl önce SARS, 10 yıl önce Ebola, 3 yıl önce de Covid-19 idi.
Günümüz şartlarında herhangi bir mikrop 36 saat içinde dünya geneline yayılabileceğinden salgınların özellikle erken döneminde zaman kaybetmemek son derece önemlidir” dedi ve ekledi: “Hedef, salgınların başlangıcından itibaren 7 gün içinde tespit edilmesi, halk sağlığı yetkililerinin 1 gün içinde haberdar edilmesi ve takip eden 7 gün içinde de erken dönem önlemlerin alınmasıdır” dedi.
Salgınlara Hazır Olmanın Yolları
Doç. Dr. Murat İçen, salgınlara hazırlıklı olmak için gerekli temel alt ve üstyapıyı oluşturan 7 etkeni şöyle açıkladı:
Ulusal Laboratuvar Sistemi: Her ülkenin sınırları içindeki mikrobik etkenleri saptayıp olası bir salgını teyit edebilecek bir laboratuvar sistemi olmalıdır.
Gerçek Zamanlı İzlem: Olası salgınlar ivedilikle tespit edilmelidir.
İşgücü Sağlanması: Ülkeler salgınları saptayacak, durduracak ve engelleyecek bilgi ve beceriye sahip ekipler oluşturmalıdır.
Risk Değerlendirmesi ve Planlama: Ülkelerin halk sağlığı acil durumlarına yönelik planlama ve risk değerlendirmelerini yapmaları gerekir.
Acil Durum Operasyonları: Ülkeler salgınları saptayıp durdurabilecek acil durum sistemleri geliştirmelidir.
Risk İletişimi: Uzmanlarla halk arasında etkin bir iletişim kurularak sağlık çalışanları ve vatandaşların gerekli koruyucu önlemleri alabilmesi sağlanmalıdır.
Ulusal Yasalar, Politikalar, Finansman: Epidemilerin önlenebilmesi için hazırlıklı olmak adına ülkelerin gerekli yasal zemini sağlamış olmaları gerekir.
“Bu yapının oturtulması, salgınlarla mücadelede sağlık bakanları kadar maliye bakanlarının da etkin rol oynamasını, ayrıca mikroplar sınır tanımadığından uluslararası işbirliğinin de sağlanmasını gerektirmektedir. Batı Afrika’da 2014-16 yıllarında yaşanan ve 11.000 can kaybına neden olan Ebola salgınını takiben kurulan CEPI (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations, Epidemi Hazırlığı Çözümleri Koalisyonu) adlı çokuluslu kamu-sivil toplum örgütü ortaklığı, salgın riski teşkil eden mikroplara karşı aşı ile mücadeledir. CEPI’nin bugünkü hedefi, yeni saptanan bir mikroba karşı 100 gün içinde aşı geliştirmektir.
Yukarıda sayılı önlemler sayesinde DSÖ’nün listesindeki virüslerden Ebola’nın 2021’de Gine ve Kongo’da, Nipah’ın da Hindistan’da yayılması önlendi. Yine 2021-22 döneminde Burkina Faso’daki kolera ve Tanzanya’daki kuduz ve Endonezya’daki Dengue ateşi vakaları salgına dönüşmeden kontrol altına alındı.
Gelecekte de küresel etkiler sergileyecek salgınlar yaşanacağına kesin gözüyle bakılmaktadır ve yüksek ölüm oranıyla ilişkili olmasından endişe edilmektedir. Meksika veya domuz gribi olarak bilinen 2009 H1N1 salgını adlandırılırken yaşanan karmaşada ABD’deki ilk vakaların Kaliforniya’da saptanması nedeniyle kimi araştırmacılar virüse dönemin valisine ithafen ‘Schwarzenegger’ demeyi önermişlerdi.”
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Erken yaşta makyajın 5 zararıDermatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Güldehan Atış, erken yaşta makyaj malzemesi ve diğer kozmetik ürünlerin kullanılması sonucu ortaya çıkan sorunlar hakkında bilgi verdi.07 Nisan 2025 Pazartesi 17:10YAŞAM
Hamileler dikkat! İşte kaçınmanız gereken 10 önemli hataKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Burak Güler, hamilelik sürecinin sağlıklı ilerleyebilmesi için kaçınılması gereken hatalar hakkında bilgi edinmenin son derece önemli olduğunu vurguladı.07 Nisan 2025 Pazartesi 17:02YAŞAM
Kanatlı etleri pişirildikten sonra hemen tüketilmeliArtvin Çoruh Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hüdayi Ercoşkun, kırmızı ete göre daha çabuk bozulan kanatlı etinin pişirilmesinden tüketilmesine kadar her aşamasında dikkatli olunması gerektiğini söyledi.07 Nisan 2025 Pazartesi 13:14YAŞAM
Telefonu yatakta şarj etmeyin! Yangın riskini arttırıyorTelefonu gece şarjda bırakmak yangın riskini artırıyor. Uzmanlar, özellikle düşük kaliteli veya hasarlı şarj aletleri, batarya problemleri ile uygun olmayan şarj ortamlarının önemli tehlike unsurları olduğunu söylüyor.04 Nisan 2025 Cuma 11:35YAŞAM
İşte C vitaminin 5 faydasıBeslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Örnek, “C vitamini veya bir diğer adıyla askorbik asit, vücudumuzdaki çeşitli hastalıklara yol açan zararlı moleküllerle savaşma konusunda önemli bir antioksidandır” dedi.02 Nisan 2025 Çarşamba 15:32YAŞAM
Diyabet riski taşıyor musunuz?8 sorudan oluşan diyabet testi hazırlayan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Edvin Murrja, bu belirtilerden birinin bile olması durumunda mutlaka doktora başvurmak gerektiğini belirtti, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.02 Nisan 2025 Çarşamba 10:57YAŞAM
İşte bel fıtığı hakkında doğru bildiğiniz 7 yanlışBeyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ziya Akar,bel fıtığı hakkında doğru sanılan 7 yanlışı anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.28 Mart 2025 Cuma 09:47YAŞAM
Bayramda tatlı ve şeker tüketimine dikkat!Dr. Öğr. Üyesi Işıl Doğruer, tatlı ve şeker tüketiminin diş sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini vurgulayarak, bayramda dikkat edilmesi gereken önemli noktaları paylaştı.27 Mart 2025 Perşembe 16:09YAŞAM
Sağlık bayram için 9 öneriRamazan ayında sindirim sistemi uzun süreli oruca alışır, öğün sayıları azaldığı için beslenme düzeninde değişiklikler olur.27 Mart 2025 Perşembe 14:35YAŞAM
Geleceğin keman virtüözü Kıvanç Sakder’ den bir başarı dahaTürkiye’nin önemli keman virtüözlerinden İlhan Özsoy’un kendisi gibi keman virtiözü olan kızı Prof.Dr Aslı Özsoy’un öğrencisi Kıvanç Sakder; müzik eğitimini Bursa Uludağ Üniversitesi Devlet Konservatuarı’nda başarıyla sürdürüyor.24 Mart 2025 Pazartesi 11:44YAŞAM
Dikkat! Oruç ruh sağlığını da etkiliyorUzman Psikolog Jülide Unutmaz, “Ramazanda görmezden gelinen duygulardan yemek yiyerek geçici de olsa uzaklaşılamaması, stres ve kaygıyı daha çok artırabilir" dedi.21 Mart 2025 Cuma 13:07YAŞAM
Ramazanda tok tutan 8 besinBeslenme ve Diyet Uzmanı Elif Gizem Oğuz, oruç tutarken tok kalmanıza yardımcı olan 8 güçlü besini ve nasıl tüketmeniz gerektiğini anlattı; önemli öneriler ve uyarılarda bulundu.17 Mart 2025 Pazartesi 09:22YAŞAM
Ramazan’da ağız ve diş sağlığınızı koruyun!Ramazan ayının gelmesiyle birlikte oruç tutan bireylerde uzun süre susuz kalmaya bağlı olarak ağız ve diş sağlığında bazı olumsuz etkiler görülebilir.11 Mart 2025 Salı 17:15YAŞAM
Ramazanda uyku sorunlarına karşı 8 öneriGöğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Yelda Başbuğ, Ramazan’da uyku sorunlarına karşı almanız gereken önlemleri anlattı...10 Mart 2025 Pazartesi 14:30YAŞAM
10 kadından 7'si şiddet ve mobbinge uğruyorHürriyetçi Sendikalar Konfederasyonu’nun, 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü nedeniyle 81 ilde 3 bin 418 kadın çalışanla yaptığı anket kadınların karşılaştığı acı tabloyu ortaya koydu07 Mart 2025 Cuma 11:36YAŞAM
Ramazan ayında sağlıklı beslenmenin ipuçlarıDiyetisyen Miray Abaza, ramazan ayı beslenmesi ile ilgili ilgili ipuçları verdi. Miray Abaza, sahur ve iftarda dikkat edilmesi gerekenler ile özellikle su tüketiminin önemine dikkat çekti.05 Mart 2025 Çarşamba 16:38YAŞAM
Oruç tutmak kalbe iyi geliyorKardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Baran, oruç tutmanın kalp damar sağlığı için yararlı olduğunu ifade etti.04 Mart 2025 Salı 10:20YAŞAM
Ramazanda ağız bakım uyarısı: "Alkollü gargaradan uzak durun"Ramazanın gelmesiyle ağız ve diş bakımı hakkında yapılması gerekenleri anlatan Diş Hekimi Ece Çalışkan, alkollü gargara kullanmanın ağız kuruluğuna neden olabileceğini belirterek "Alkollü gargara yerine hafif tuzlu suyu tercih edebilirsiniz" dedi.04 Mart 2025 Salı 10:10YAŞAM
Oruç tutan hastalar uykusuzluktan kaçınmalıKardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Şerafettin Demir, kalp hastalarının uykusuzluktan kaçınması gerektiğini, 6-7 saatin altına düşen uykunun strese yol açacağını söyledi.03 Mart 2025 Pazartesi 11:19YAŞAM
Sahur yapmadan oruç tutmayınBeslenme ve Diyet Uzmanı Diyetisyen Veysel Ciğerli, "Sahur yapmadan tutulan oruç, bitkinlik, sinirlilik, baş dönmesi ve aşırı susama gibi sorunlara yol açabilir" dedi.02 Mart 2025 Pazar 15:09YAŞAM
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2015 Bursa Bakış