ANTALYA - İkili ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarma hedefi koyan Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında baş gösteren sıkıntıların geçici olduğu bildirildi. Antalya'da bir araya gelen iki ülke ekonomi bakanları, ülkeleri arasındaki ticaretin azalmasının Rusya'nın kendi iç durumundan kaynakladığını söyledi. Bakanlar, Ruble'nin dolar karşısında yeniden değer kazanmaya başlamasıyla hafifleyen sıkıntıların ticarette milli paraların kullanılması, üçüncü ülkelerde ortak yatırımlar yapılması gibi çalışmalarla hedeflenen seviyeye yükseleceğini belirtti.

Türkiye-Rusya İş Forumu, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Rusya İş Konseyi ve Rusya İhracatı Sigorta Ajansı (EXIAR) ortaklığında Antalya'da düzenlendi. Foruma Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ile Rusya Federasyonu Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukayev'in yanı sıra iki ülke işadamları katıldı. İki ülke arasında uzun süredir var olan tüm sorunların kalıcı şekilde çözülebilmesi için iki ülke arasında hizmet ticareti ve yatırım anlaşmasını en kısa sürede gerçekleştireceklerini belirten Bakan Nihat Zeybekçi, "Mutlulukla ifade etmek isterim ki, heyetlerimiz uzun zamandır yürüttükleri çalışmalarının ardından dün müzakere çerçeve belgesi üzerinde mutabık kaldılar." dedi.

Zeybekçi, iki ülke arasında en önemli konunun serbest ticaret anlaşması olacağını söyledi. Türkiye'nin milli gelirinin yüzde 57'sini hizmetlerin oluşturduğunu kaydeden Zeybekçi, " Rusya'nın da yüzde 53'ünü hizmetler oluşturuyor. Dolayısıyla iki ülkenin hizmetlerdeki işbirliği noktasında önemli rakamlar bunlar. Bu anlaşma ile Dünya Ticaret Örgütü nezdindeki taahhütlerimiz de iki ülke arasında karşılıklı bir serbestlik sağlayacağız. İki ülke için katma değer, istihdam ve ticaret hacminde artış sağlanacak. Ayrıca 1997 tarihinde imzalanan yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması anlaşması ile benimsenen ilkelere dayanarak, yatırımcılara sağlanan hakları da genişletmiş olacağız. İki ülkenin yatırımcı ve hizmet sunucuları açısından öngörülebilirliği arttırılması da sağlanmış olacak. Çeşitli sektörlerde yeni pazarlar oluşturulacak ve yeni alanlarda genişletilecek." diye konuştu.

SERBEST TİCARET POTANSİYELİ ARTIRACAK

Rusya ile ticaretteki gerilmeyi rakamlarla da ortaya koyan Bakan Zeybekçi, 2013'te bir önceki yıla göre yüzde 3,8 gerileyerek 32 milyar dolara gerileyen ticaret hacminin 2014'te ise 2,4 azalarak 31,2 milyar dolar olduğunu ifade eden Bakan Zeybekçi, Rusya'ya ihracatın ise geçen yıl 2013'e göre 14,6 düşerek 5,9 milyar dolara gerilediğini söyledi. Buna mukabil Rusya'dan ithalatın 2014'te yüzde 1 artarak 25,3 milyar dolar olduğunu belirtti. Bu yılın ilk çeyreğinde ikili ticaretin daha büyük bir düşüş trendine girdiğini ifade eden Bakan Zeybekçi, şöyle konuştu: "Bu dönemde ihracatımız yüzde 35 düştü. İthalatımız ise yüzde 11'e yakın düşerek, ticaret hacmimiz ortalama yüzde 22 düşüş gerçekleşmiş oldu. Bu durumun geçici bir durum olduğunun altını çiziyorum. Gerek Rusya'nın gerekse Türkiye'nin şuanda iki ülkenin bundan sonraki hedeflerine baktığımızda ticaret hacminde büyük artışlar yaşamamız gerekiyor. Öyle de olması gerekiyor. Ama bu dönemde gerek enerji fiyatlarındaki aşağı gidiş, gerekse Rusya'nın yaşamış olduğu bazı sıkıntılar sebebiyle böyle geçici bir durum yaşıyoruz. Bu durum asla bizim gelecekle ilgili bir öngörü veya gelecekle ilgili sağlıklı bir projeksiyonu asla temsil etmiyor. İki ülkenin potansiyeli, iki ülkenin liderlerinin ortaya koymuş olduğu 100 milyar dolarlık ihracat hacmi. Ayrıca bugün burada mutabık kaldığımız hizmetlerde ve yatırımlardaki serbest ticaret anlaşmasının çok yakın sürede imzalanacak olması, ardından da onunla ilgili yakın zamanda iyi haberlerimizi kamuoyu ile paylaşacağız. İki ülke arasındaki diğer alanlardaki ticaret ürünlerinde de serbestliğe geçmek gelecekle ilgili potansiyelin pozitife doğru yöneleceğinin işaretleri olarak görüyorum."

10 YILDA 150 MİLYAR DOLAR ENERJİ YATIRIMI

Türk yatırımcılarının bugün Rusya'daki yatırımlarının 10 milyar doları aştığını belirten Zeybekçi, Rusya'nın Türkiye'deki yatırımlarının da yaklaşık 5 milyar dolar seviyesinde olduğunu söyledi. İki ülke arasında şu anda en önemli projelerden bir tanesinin Akkuyu Nükleer Santrali olduğunu belirten Zeybekçi, "Türkiye 2002'den bu güne kadar enerji üretimi ve tüketimini iki kart arttırdı. Türkiye önümüzdeki 1 yıllık süreçte enerji üretim ve tüketimini tekrar 2 kat arttıracaktır. Türkiye'nin gelecek 10 yılda sadece enerji alanında yapmak zorunda olduğu yatırım, yapacağı yatırım 150 milyar dolardır. Biz bunu da Rus sermayesiyle, Rus teknolojisiyle ve Rus dostlarımızla birlikte yapabileceğimize inanıyoruz." diye konuştu.

TİCARETTE MİLLİ PARALARIN KULLANILMASI

İki ülke arasında ticarette milli paraların kullanılması konusunda da bir mutabakata varıldığını belirterek açıklamalarını sürdüren Zeybekçi, bu konudaki öneriyi şöyle aktardı: "Türkiye'nin Rusya'ya yaptığı ihracatın karşılığının Türk Lirası olarak ödenmesi veyahut da Rusya'da yatırım yapan, müteahhitlik hizmetleri yapan Türk sanayicilerinin, müteahhitlerin bedelleri ödenirken bunun Türk Lirası olarak ödenmesine ilişkin formüllerde sonuna kadar var olduğumuzu ifade etmek isterim. Aramızda mutabakat böyle oldu ama inşallah teknik olarak da mutabakatı yakın sürede gerçekleştireceğimize inanıyoruz. Böyle olunca, geliştirmemiz gereken tek bir şey var, iki ülke para birimleri arasında dalgalanmalardan ticaret ve yatırım yapanların korunmasını sağlamak. Bu da çok kolay bir matematik formülle gerçekleştirilebilir, üretilebilir."

RUBLE DEĞERLENİYOR

İki ülke arasında 100 milyar dolar yükseltilmesi planlanan ticaret hacminin düşmesinde çeşitli nedenler olduğunu belirten Rus Bakan Aleksey Ulyukayev bunun nedeninin bazı malların Türkiye'den ithalatının karlı olmamasının yanı sıra ülkelerindeki dönemsel ve geçici durumdan kaynaklandığını söyledi. Türkiye ile ticaret hacminin artırılmasına noktasında iyimser bir beklenti içinde olduklarını belirten Ulyukayev, "Bunların başında Rusya'nın kendi iç durumu geliyor. Rusya içinde biz yeni alt yapısal oluşum gerçekleştiriyoruz. Ruble tekrar istediğimiz hale gelmeye başladı. İhracatçılar için daha cezbedici önlemler alınıyor. Türkiye'den Rusya'ya yönelik ihracat bizim ihracatımızdan daha az azalmıştır. Bunun dışında bazı ekonomik ve politik önlemler yürürlüğe koymalıyız ki olumlu sonuç alalım."
Rus Bakan, gümrükler ve karantinayla ilgili yapılacak iyileştirmelerden sonra Türkiye'den Rusya'ya yapılacak gıda ve tarım ürünü ihracatında artış olacağını kaydetti.

Aleksey Ulyukayev, iki ülke ticaretinde milli paraların kullanılmasıyla ilgili de şunları söyledi: "Ticaret ve yatırımı birbirinden ayrılmaz iki parça olarak görüyoruz. İki ülke ihracatçıları kendi hesaplarında ruble veya lira biriktirecekler ve bunları kullanacaklar. Bu birikimlerini, alınan önlemlerle sadece ticaret amacıyla değil yatarım amacıyla da kullanabilecekler. Bunların içinde Akkuyu Nükleer Santrali, Lukoil'in petrol rafinerisi gibi büyük yatırımlar var."
Rus Bakan sürece KOBİ'lerin katılmasının ve üçüncü ülkelerde ortak yatırımlar ve projeler gerçekleştirilmesinin de önemli olduğunun altını çizdi. CİHAN