ÖNCE HİJYEN: MUTFAK DEYİP GEÇMEYİN

Uzmanlara göre halk sağlığının korunması için çeşitli önlemlerin alınması gereken mekanların başında mutfaklar geliyor. İster ev, ister işyeri olsun doğru hijyen uygulamasının tezgahların temiz tutulması ile başladığına dikkat çeken Yaşar Üniversitesi MYO Gıda İşleme Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, mutfaklarda dikkat edilmesi gereken hijyen kurallarını anlattı.

SAĞLIKLI YAŞAM İÇİN GIDA GÜVENLİĞİ

Evde ya da sektörde olsun mutfakta çalışanların temizlik kurallarına uygun bir şekilde hareket etmesi gerektiğini anlatan Yrd. Doç. Dr. Uzel, “Hijyen kuralları, seyyar satıcılardan büyük işletmelerde üretim yapan kişilere, anne babalardan çocuklara kadar tüm bireyleri kapsayacak kadar geniş bir kitle için geçerlidir. Sağlıklı yaşam kaynağı olan gıdaların ise güvenli bir biçimde hazırlanması gerekir. Böylelikle hem kaliteli bir beslenme sağlanır, hem de zehirlenme vakalarının önüne geçilerek işyerlerinde işgücü ve müşteri kaybı yaşanmamış olur. İster ev, ister işyeri olsun doğru hijyen uygulama örneği olarak mutfak tezgahlarının temiz tutulması gerekir. Böylelikle ekipmanlara bulaşan kirliliklerin önüne geçilmiş olunur. Temiz çalışılırsa mutfağa rutubet ve kirli ortamda rahatlıkla çoğalabilen haşere, böcek gibi zararlıların girmesi engellenir. Tezgah ve ekipman temizliğinin ardından, yiyeceklerin doğru bir şekilde pişirilmesi ve saklanması gelmektedir. Bu konuda doğru bilinen ancak yanlış uygulanan birçok örnek bulunmaktadır. Yiyeceklerdeki risklerin piştikten sonra sonlandırıldığını düşünmek son derece yanlıştır. Unutulmamalıdır ki yanlış depolama, beraberinde ciddi boyutlarla sonuçlanabilecek zehirlenme vakalarını getirebilir.” bilgisini verdi.

'ET TAHTASINDA SALATA YAPMAYIN'

Mutfakta uyulması gereken hijyen kurallarını anlatan Uzel, “Hastalıklara yol açan mikroorganizmalar, kendi başlarına hareket edemezler. Bu mikroorganizmaların, gıdaya bulaşması için taşınması gerekmektedir. Buna göre daha önce et doğranmış bir tahta iyice yıkanmadan kesinlikle salata yapımı için kullanılmamalı, bıçak kesinlikle yıkanmalı ya da değiştirilmelidir. Eller, mümkün olduğu kadar yemeklere dokundurulmamalıdır. Yemek yaparken eldiven kullanılamıyorsa yüzük, künye gibi aksesuarlar çıkarılarak, eller sık sık yıkanmalıdır. Çatal, bıçak gibi malzemeler, bir kez kullanılıp yıkanmalıdır. Bir kullanımdan sonra sadece suyla durulayıp başka yiyecek için kullanılmamalıdır.” dedi.

MİKROORGANİZMALARA DİKKAT

Mikroorganizmaların, bir aracı olmaksızın bireylerde hastalık yapmadığını ancak onlara zemin oluşturacak ortamlardan arınmak gerektiğini belirten Ruhan Aşkın Uzel, şu uyarılarda bulundu: “Eğer aynı tezgah kullanılıyorsa alınan malzemeler yerine yerleştirildikten sonra görünürde toz veya kir olmasa da tekrar temizlenmelidir. Temizlenmezse pişmemiş gıdalardan gelen bulaşanlar, pişmiş gıdaya geçebilir. Yere ya da tezgaha dökülen yiyecek maddeleri hemen kaldırılmalıdır. Ne kadar uzun süre kalırsa o kadar mikroorganizma kaynağı olacaktır. Yemek yapmak için kullanılacak malzemeler de önceden yıkanmış dahi olsa kalıntı olup olmaması yönünden kontrol edilmelidir. Olması durumunda tekrar yıkanmalı, tozlu olabilecek eşyalar, en azından suyla durulanmalıdır. Bulaşık makinesi kullanılmak istendiğinde, tabaklar mümkün olduğunca serbest bir şekilde sıralanmalıdır. Bulaşıkların yıkanana kadar açıkta bekletilmesi, mikropların çoğalması için zemin yaratacaktır.”

UZUN SÜRE BEKLETİLEN ÇÖPLER HASTALIK KAYNAĞI

Yrd. Doç. Dr. Uzel, şöyle devam etti: “Mutfakta bulaşık yıkamada kullanılan süngerler, lavabo içinde nemli ya da ıslak halde tutulmamalıdır. Küçük bir detay olarak görülse de ıslak bulaşık bezleri, mikroorganizmaların yayılması için önemli bir kaynaktır. Zemin temizliğinde kullanılan her türlü araç, mutfak tezgahı ya da malzemesi temizliğinde kullanılmamalıdır. Çöpler, küçük poşetlerde biriktirilmeli ve sık sık atılmalıdır. Büyük boy poşetlerde uzun süre bekletilen çöpler, zamanla hastalık kaynağı haline gelecektir. Çalışırken mümkün olduğunca temizlik yapılmalıdır. İşlem sonunda çalışma malzemeleri ve tezgah üzeri temizlenerek, bir sonraki kullanıma hazır hale getirilmelidir. Kişisel temizliğe dikkat edilmeli, yiyeceklerle meşgulken eller düzenli aralıklarla yıkanmalı, kıyafetler temiz tutulmalı ve değiştirilmek üzere önlük kullanılmalı, yiyeceklerin bulunduğu yerlerde sigara içilmemelidir.”