Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF)’ndan yapılan açıklamada MHRS randevu sisteminin Aile Hekimlerine yarattığı güçlüklere değinildi. Açıklamada fiziki şartları tanımlanan Aile Sağlık Merkezleri ile MHRS randevu sistemi arasındaki çelişkiye değinildi.

Aile Sağlığı Merkezleri, kolay ulaşılabilir, güvenli, uygun havalandırma, ısıtma ve aydınlatma imkânlarına sahip, toplam alanının tek aile hekimi için 60 metrekare olan, birden fazla hekimin birlikte çalışması durumunda her aile hekimi için 20 metrekare ilave edilen birimlerdir.

Bekleme ve danışma bölümü bulunur. Bir hekim için bekleme alanında en az 5, daha sonraki her hekim için ilaveten en az 3’er adet olmak üzere yeterli sayıda bekleme koltuğu bulundurulur. Aile Muayene odasının, her aile hekimi için en az 10 metrekare olması gerekir. Tıbbi müdahale odası, hastaya tıbbi girişimlerin yapılabileceği büyüklükte, lavabosu bulunan bir odadır. Bu odada aşı ve enjeksiyon gibi küçük cerrahi müdahalelerin yapılmasına uygun muayene ve müdahale masası, muayene ve acil müdahale malzemeleri, jinekolojik muayene masası ile dezenfeksiyon ve sterilizasyon cihazlarının bulunması gereklidir.

Laboratuvar hizmetlerinin aile hekimince merkezde verilmesi planlanıyorsa bu hizmetler için uygun bir oda bulunur. Aile sağlığı merkezi içerisinde kullanıma hazır, bütün aile hekimliği birimlerince de kullanılabilecek mahremiyet kurallarının uygulandığı, bebek bakım ve emzirme alanı veya odası bulunur. Hastaların kullanabileceği tercihen kadın-erkek için ayrı olmak üzere birbirinden ayrılmış, müstakil tuvalet ve lavaboların olması gerekir. Tercihen binanın giriş katında kurulurlar. Engelli ve yaşlı vatandaşların giriş ve çıkışlarını mümkün kılan, kolaylaştırıcı tedbirler alınır. Muayene odası dışında diğer odalar aile hekimlerince müşterek kullanılır.

AHEF Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Özlem Sezen, “yukarıda yazılanlar bir Aile Sağlığı Merkezinde asgari olması gereken şartlardır. Bekleme alanları hastaneler gibi büyük alanlar değildir, Isıtma çoğunlukla kalorifer sistemleriyle sağlanmaktadır. Havalandırma için ayrı bir sistemleri yoktur, Pencereler vasıtasıyla havalandırılır ama bazı ASM'lerin koridorlarında dışarıya açılan pencere bile bulunmamaktadır. İklimlendirme klima ile yapılır. Ortak alan olarak bir tane aşı uygulaması kullanılır. Her Aile Sağlığı Merkezi 08:00-17:00 çalışma saatleri arasında çalışmaz. Sınıflandırması olan Aile Sağlığı Merkezleri “Esnek Mesai” uygulaması nedeniyle farklı saatlerde çalışırlar. Bazı Aile Sağlığı Merkezleri Mobil Hizmetleri nedeniyle, hafta içi bazı günler köylere hizmet götürmektedir. Çoğu Aile sağlığı Merkezlerinde doktor ve hemşire açığı bulunmaktadır. Pandemi döneminde emeklilik ve istifalarla boşalan birimler, il müdürlükleri tarafından ek yerleştirmeye açılmamıştır. MHRS uygulaması tüm bunları göz ardı ederek otomatik olarak aile hekimlerinin kendi yaptıkları aşı randevularına müdahale ederek tüm Türkiye'de aile hekimlerine aynı saatlere aşı uygulama randevusu açmıştır” dedi.

Aile Sağlığı Merkezlerinin fiziksel şartları, çalışma saatleri, iş gücü kapasitesi eksikliği ve kendi açmış oldukları randevuları göz ardı ederek yapmış oldukları müdahaleler ile hekimlerin açmış oldukları randevu sistemine ilave tüm hekimlere aynı saatlerde 5 dakikada bir randevu açılmasıyla bir kaos yaratılmıştır. Tüm bunlar bize 3. dalga ile karşılaşmadan önce;

1. MHRS planlarına dışarıdan müdahale edilmemesi gerektiği (Esnek çalışma planı, ASM fiziksel şartları, aile hekimlerinin aşılama saatlerini farklı saatleri organize etmesi)

2. Aile hekimliklerindeki personel eksikliğinin (Hekim, Aile Sağlığı Elemanı) acilen giderilmesi

3. Sağlık bakanlığı tarafından Aile Sağlığı Merkezlerinin Fiziksel Şartlarının daha da iyileştirilmesi açısından ödenek ayrılması yönünde ACİLEN çalışma yapması gerektiğini göstermiştir.

Dr. Özlem Sezen, “özellikle Pandemi döneminde aile hekimliğinin ne kadar önemli olduğu bir kere daha görülmüştür. Bakanlığımızın yatırımlarını aile hekimliğine yönlendirmesi ve desteklemesi, aile hekimliğinin güçlendirilmesi sağlıklı ülke geleceği için gereklidir” diyerek sözlerine şöyle devam etti.

Hastane yapımına milyonlarca lira veren bakanlığımız ASM oluşturma konusunda işi %80 aile hekimlerinin kiralayarak tuttuğu mekanları onaylayarak geçiştirmektedir. Bunu kabul etmeyeceğiz. KAOS'u önlemek için her Aile Sağlığı Merkezinin çalışma şartlarını kendi olanakları çerçevesinde kendisinin belirlemesine izin verilmeli, dış müdahalede bulunulmamalıdır.