Tıbbi Onkoloji Bölümünden Prof. Dr. Ümmügül Üyetürk bizlere meme kanseri hakkında tüm merak edilenleri anlattı. Değiştirilebilir risk faktörleri, meme kanserinde erken tanının önemini ve daha birçok soru işaretini sizler için yanıtladı.

Meme Kanseri Nedir?

Meme kanseri; meme dokusunda yer alan hücrelerin mutasyona uğrayıp, değişmesi ve sonrasında kontrolsüz çoğalması sonucu oluşmaktadır. Dünyada ve ülkemizde kadınlar arasında en sık görülen kanserdir. 

Henüz hastalığın klinik bulgular ortaya çıkmadan önce erken evrelerde (duktal karsinoma in situ evresi gibi) tespit edilen meme kanserlerinde hastaların yaşam kalitelerinde bozulma olmadan tedavileri daha kolay ve daha başarılı olmaktadır.

Meme kanseri için risk faktörleri nelerdir?

Değiştirilemeyen Risk Faktörleri

Cinsiyet: Meme kanserinde kadınlar erkeklere göre 100 kat daha fazla risk altındadır.

Yaş: Yaşlanma ile özellikle 40 yaş ve üzerinde meme kanseri riski artmaktadır. 

Ailede meme kanseri öyküsü ve BRCA1/BRCA2 gibi belirli gen mutasyonlarına sahip olmak: Birinci derece akrabalarda (anne, kız kardeş, kız çocuk) meme kanseri görülmesi riskini iki kat arttırmaktadır.

Memenin yapısal özellikleri: Yoğun meme dokusuna sahip olunması,

Erken adet görmek(12 yaşından önce) ve geç adetten kesilmek(55 yaşından sonra)

Daha öncesinde lenfoma ve benzeri bir hastalıktan dolayı memeyi de içine alacak şekilde göğüs kafesi bölgesine radyo terapi almak

Değiştirilebilir Risk Faktörleri

Hareketsiz bir yaşam sürmek,

Fazla kilolu veya şişman (obez) olmak, 

Hiç doğum yapmamış olmak, 

35 yaşından sonra doğum yapmış olmak, 

Hiç bebek emzirmemiş olmak, 

Menapoz sonrası uzun süreli hormonal tedavi kullanmak, 

Sigara içmek,

Fazla alkol tüketmek,

Meme kanserinin belirtileri nelerdir?

Kadınların memelerini tanımaları belirtileri fark etmek açısından önemlidir. Yirmi yaşından başlayarak, her ay düzenli olarak kendi memelerini muayene eden kadınların, memelerinde oluşabilecek en ufak değişikliği bile erkenden fark etmeleri mümkündür. Meme kanserinin en sık rastlanan belirtileri arasında memede ağrısız, zamanla büyüyen bir sertliğin (kitlenin) ele gelmesidir.

Ayrıca ele gelen kitle olsa da olmasa da aşağıdaki belirtiler meme kanserinde görülebilmektedir: 

Bir memenin tamamının veya bir kısmının şişmesi, 
Memede ya da meme ucunda ağrı, 
Tek taraflı meme ucunda akıntı (özellikle kanlı akıntı),
Meme derisinde kaşıntı ve 
Yanmayla belirginleşen egzama. 
Meme ucunda çekilmeler, 
Memede portakal kabuğu görünümü oluşması bulunmaktadır.

Meme kanseri tanısı nasıl konur?

Kendi kendine meme muayenesi yapılmalı!

Kadınlar 20’li yaşlardan itibaren her ay kendi kendine meme muayenesi yapmalıdır. Bu muayene sırasında ayna karşısına geçilerek her iki memenin görüntüsünün simetrik olup olmadığına bakmalı, meme başı ve derisinde çökme/çekilme, deride kızarıklık ve ödem olup olmadığı incelenmelidir. Memede bir kitle veya her zamankinden farklı bir görünüm fark edildiğinde hemen doktora başvurulmalıdır.

Yılda 1 kez klinik meme muayenesi önemli!

Kadınların 40 yaşından itibaren yılda bir kez de doktora meme muayenesi olması önerilmektedir. Eğer birinci derece akrabalarında meme kanseri tanısı alan varsa, bu muayeneler, kanser tanısı alan akrabanın tanı aldığı yaştan beş yıl öncesinden başlamalıdır.

2 yılda bir önlem amaçlı mamografi çekilmeli!

Ülkemizde, 40-69 yaş aralığında klinik şikâyeti olmayan kadınlarda meme kanserinin erken tanısı koyabilmek amaçlı tarama testidir. Yıllık veya kişiye göre 2 yılda bir çekilebilir.

Tedaviyi şekillendiren önemli unsurlar nelerdir?

Meme kanseri tedavisinde her bir kadının kendi meme kanserinin özelliklerine göre, yani kişiye özel yapılmaktadır. Tedavi kararında hastalığın memedeki yerleşim yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunlarının var olup olmaması gibi birden fazla faktör göz önünde bulundurulmaktadır.