Son yıllarda meme kanseri konusunda farkındalık çalışmaları sayesinde hastalıktan dolayı yaşam kaybı oranlarında azalma görülüyor. Ancak buna rağmen meme kanseri kadınlarda ölümlerin ikinci önde gelen nedeni olarak gösteriliyor.

Meme kanseri vücutta genellikle hissedilemeyecek kadar küçük odaklarla başlıyor. Büyüdükçe, meme boyunca veya vücudun diğer bölgelerine yayılabiliyor. Bu nedenle yetişkin yaşa gelmiş tüm kadınların hiçbir risk olmasa bile, düzenli olarak meme kontrollerini yapmaları önem taşıyor. Memorial Sağlık Grubu Medstar Genel Cerrahi Bölümü’nden Op. Dr. Barış Özcan, 1-31 Ekim Meme Kanseri Farkındalık Ayı nedeniyle meme kanseri hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı. 

Farkındalık sayesinde meme kanserinden korunabilirsiniz

Meme kanseri, memedeki hücrelerin kontrolden çıktığı bir hastalık olarak bilinmektedir. Meme kanserinin farklı türleri vardır. Meme kanserinin türü, memedeki hangi hücrelerin kansere dönüştüğüne bağlıdır. Meme kanseri memenin farklı bölgelerinde başlayabilir. Meme kanseri hakkında tüm gerçekleri detaylı bir şekilde bilmek kişilerin hastalığa ve kontrollerin önemine karşı farkındalığını artırmaktadır. 

1- Memede kitle elime geldiğinde ne yapmalıyım?

Memede ele gelen kitlelerin çoğunluğunu iyi huylu kist ve fibroadenomlar oluşturduğu için en kısa sürede genel cerrahi uzmanına başvurulmalıdır. Memede kist fibrokistik oluşumlar İyi huylu olabileceği gibi kötü huylu da olabilir.

2- Memedeki kitlenin iyi ya da kötü huylu olduğu nasıl anlaşılır? 

Doktor tarafından yapılan tetkiklerde şüpheli ya da kötü huylu kitlelerin yapısı anlaşılmaktadır. Hasta özellikle 40 yaş altında ise ultrasonografi, 40 yaş üzerindeyse ultrasonografiyle birlikte mamografi çekilir. Bununla birlikte şüpheli durumlarda veya kanser tanısı almış hastalarda meme MR’ı daha doğru bilgi vermektedir. Tetkik sonuçlarında şüpheli veya kötü huylu olduğu düşünülen kitlelerde meme core biyopsisi (kalın uçlu iğne biyopsisi) yapılarak kitlenin iyi ya da kötü huylu olup olmadığı kesin olarak anlaşılır. 

3- Memedeki kitlenin takipleri ne sıklıkla yaptırılmalı?

Kadınlarda tüm dünyada en fazla görülen kanser türü meme kanserdir. Bu nedenle memedeki kitlenin takibi çok önemlidir. Memedeki kitlelerin takibi ortalama altı aylık periyodlarda genel cerrahi uzmanı tarafından yapılmalıdır. Bununla birlikte bazı riskli durumlarda takip aralığı 3 aya çekilebileceği gibi hiç kitlesi olamayan hastalarda yıllık kontroller yapılabilmektedir.

4- Memedeki kitle takibini aynı doktorun takip etmesi neden önemlidir?

Memedeki kitlenin takibini genel cerrahi ve kadın doğum uzmanları yapmalıdır. Memede kitlenin önceki yıllarda takibini yapan hekimin ve süreklilikle aynı kurumda takibi, yapılan muayene şekilleri ve yapılan tetkiklerin yapısı doktordan doktora ve kurumdan kuruma fark gösterebilir. Bu da hatalara veya tanıda atlamalara neden olmaktadır.

5- Memedeki kitlenin ağrı yapması kötü huylu olduğunu mu gösterir?

Özellikle memedeki kistler ve fibrokistik alanlar ağrı yapar. Bunlar içi sıvı dolu kesecik gibi yapılardır bu nedenle ağrılı kitlelerin kötü huylu olduğu kanısı doğru değildir. Ancak en kısa sürede muayene ve tetkikler yapılarak kitlenin yapısı anlaşılmalıdır.

6- Memedeki kitleler kansere dönüşür mü?

Memede kitle eğer kist gibi iyi huylu yapıdaysa kansere dönüşmez.   Ancak fibrokistik yapıların veya diğer bazı kitlelerin düşük olasılıkla da olsa kansere dönüştüğü bilinmektedir. Bu yüzden kist de olsa tüm meme kitlelerinin takibi belirli periyotta uzman hekim tarafından yapılmalıdır.

7- Meme kanserinde erken tanı neden önemlidir?

Erken tanı; hastalığın tedavisi, memenin korunması ve kanserin ileride nüksedebilme olasılığının düşürülmesi için çok önemlidir.

8- Geç fark edilen meme kanserinin cerrahi şansı var mıdır? 

İleri evre meme kanserine de cerrahi yapılabilir. ilk olarak modern tıbbın getirdiği yeni nesil kemoterapi ve akıllı ilaçlarla hastalığın küçültülmesi ve evre azaltılması ile hasta cerrahi şansa ulaşabilir.

9- Meme kanseri cerrahisinde yeniden meme yapımı için doğru zaman nedir? 

Meme kanseri cerrahisinde rekonstrüksiyon olarak adlandırılan “yeniden meme oluşturulması” kanser cerrahisiyle birlikte eş zamanlı yapıldığında, hastaya hem fiziksel hem de psikolojik destek sağlar, ikinci bir operasyon yapmaya gerek kalmaz ve kısa zamanda iyileşme sağlanır. Hasta tek operasyonda hem kanser tedavisi olur hem de organ kaybı yaşamaz.

10- Meme kanseri tedavisinde cerrahlar dışında hangi bölüm doktorları yer alır? 

Meme kanseri multidisipliner bir yaklaşımla birçok hekim desteği ile tedavi edilen bir hastalıktır. Tanı için radyoloji ve nükleer tıp, medikal tedavide tıbbi onkoloji, ışın tedavisinde radyasyon onkolojisi bölümleri birlikte çalışmaktadır.