LEYLEKLERİN ÜREMESİNDE ELEKTROMANYETİZMANIN ETKİSİ ARAŞTIRILIYOR

AYDIN - Aydın'da bilimadamları, elektromanyetik alanların leyleklerin üreme ve gelişimine etkilerini araştırmaya başladı. Büyük Menderes havzası, Söke ilçesi çevresinde başlatılan çalışmanın ilk aşamasında leyleklerin ve yuvalardaki yumurtaların sayısı tespit edildi. Bütün yuvalardaki elektrik alan, manyetik alan, elektromanyetik alan ve baz istasyonu etkileri ölçüldü. Her yuvanın baz istasyonlarına uzaklığı, lazerli ölçüm cihazlarıyla belirlendi.

Leyleklerle ilgili çalışmanın ikinci aşamasında, yuvalarda bir kere daha ölçüm yapılacak ve elde edilen bilgiler incelenerek, elektromanyetik alanların yumurtadan sağlam çıkan yavru sayısına ve yavruların gelişmesine etkileri anlaşılmaya çalışılacak. Sonuçlar, hem leylekler hem de insanların sağlığı açısından önemli olacak. Olumsuz etkiler belirlenirse bunları asgariye indirmek için koruma çalışmaları yapılacak.

Araştırmayla ilgili bilgi veren Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, "Leylekler üzerine yapılan bu çalışmalar, 7'den 70'e yöre insanları tarafından da ilgiyle izlenmekte ve farkındalık oluşmaktadır. Yöre insanları, birlikte yaşadıkları leyleklerin gelişlerinden gidişlerine kadar geçen süreçleri büyük bir dikkatle izlemekte ve gözlem yapmaktadır. 10 yıl önce başlattığımız izleme ve koruma çalışmaları, yöre insanlarının dikkatlerini leylekler üzerine çekerek, bu canlıların sorunlarına karşı büyük hassasiyet oluşturmuştur. Yöre insanları, platform haricinde elektrik direklerine yuva yapan leylekleri, yuvalardan yavru ve yumurta düşüşlerini, elektrik çarpılmaları vb. gibi sorunları gözlemleyerek haber vermektedirler. Yapılan çalışmalarda leyleklerin çiftleşmelerine devam ettikleri, tespit edilen yumurtaların önümüzdeki günlerde daha da çoğalacağı görülmektedir." dedi.

Yumurta sayımlarında ilginç sayılarla karşılaştıklarını aktaran Sürücü, "Genellikle 3 ile 5 arasında çıkan yumurta sayımlarında, Gölbent Mahallesi'nde ilk kez 7 yumurtayı görünce çok sevinmiştik ancak Avşar köyündeki bir yuvada 11 yumurtayı görünce çok şaşırdık. Bunun ülkemizde bir rekor olduğu, hattâ dünyada da bir rekor olabileceğini, yapacağımız araştırmalardan sonra kesinleştireceğiz. Leylekler ve insanlar aynı ortamda yaşamakta ve aynı sulak alanlardan yararlanmaktadır. Hem insanların hem leyleklerin geleceği, bu sulak alanların korunmasına ve kirletilmemesine bağlıdır." dedi.

Söke'nin Gölbent, Serçin, Sarıkemer, Avşar, Yeşilköy ve Karacahayıt mahallelerindeki araştırma, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Tabiat Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi, Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve EKODOSD üyeleri ornitolog Dr. Ortaç Onmuş, Doç. Dr. Raika Durusoy ve Doç. Dr. Hür Hassoy tarafından yapıldı. CİHAN