Türk kuru meyve sektörü, üretim ve ihracatında dünya lideri olduğu geleneksel ihraç ürünleri çekirdeksiz kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısı ihracatının sürdürülebilir bir şekilde arttırılması için Tarım Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Oda ve Borsalar, Araştırma Enstitüleri, İl Tarım ve Orman Müdürlükleri temsilcilerinden 120’den fazla katılımcının yoğun katılımı ile "Kuru Meyve Çalıştayı"nda bir araya geldi. Kuru meyve sektörü 2024 ihracat hedefleri için stratejilerini belirledi.

Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, “Kuru meyve sektörü olarak 2023 yılında 483 bin tonluk ihracatımız karşılığında ülkemize 1,6 milyar dolar ihracat geliri elde ettik ve üretim ve ihracatta dünya liderliğimizi 2023 yılında da koruduk. 2023 yılı toplam ihracatımızın 1,14 milyar dolarlık kısmı, çekirdeksiz kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısı ihracatından elde edildi. Çekirdeksiz kuru üzüm ihracatının toplam ihracatımızdaki payı yüzde 29, kuru kayısının yüzde 25 ve kuru incirin de yüzde 17 olmuştur.   En büyük ihraç pazarımız olan Avrupa ülkelerinin kuru meyve ihracatımızdaki pazar payı %62 olarak gerçekleşirken, Japonya, ABD, Çin ve Brezilya gibi pazarlara yapılan ihracatımız da artış göstermiştir.” dedi.  

2024 yılına da başarılı bir giriş yaptık

Başkan Işık, “Türkiye kuru meyve ihracatının %60’lık kısmı Birliğimizden yapılmaktadır. 2023 yılında yaklaşık 960 milyon dolarlık kuru meyve ihracatı gerçekleştirilmiştir. 2024 yılına da başarılı bir giriş yaptık. 25 günlük süreçte ihracatımız yüzde 37’lik artışla 50 milyon dolardan 69 milyon dolara yükseldi. Son 1 yıllık dönemde ihracatımız 978 milyon dolara ulaştı. 2024 yılı sonunda Ege Bölgesi olarak hedefimiz 1,1 milyar dolar ihracat seviyesine ulaşmak olacak. Türkiye genelinde hedefimizi ise 1,8 milyar dolar olarak belirledik. Türkiye dünya kuru üzüm ihracatının yüzde 32’sini tek başına gerçekleştiriyor. 2023 yılında 255 bin tonluk üzüm ihracatı karşılığında bir önceki yıla göre %8 artışla 465 milyon dolarlık gelir elde etmiştir.” diye konuştu.  

Avrupa Birliği nezdinde lobi faaliyetleri yürüttük
 
Mehmet Ali Işık, “Kuru incir Türkiye’nin prestij ürünlerinden biri olan, tüm semavi dinlerde kutsal meyve olarak kabul edilen kuru incir 70.328 tonluk ihracat karşılığında 2023 yılında bir önceki yıla göre %11’lik bir artışla 271 milyon dolarlık bir gelir elde edilmiştir. Türkiye’nin kuru kayısı ihracat miktarı ise bir önceki yıla göre %7 azalarak 71 bin ton olarak gerçekleşse de ihracat gelirimiz yüzde 1’lik artışla 405 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılında ürünlerimizin üretim miktarının ve kalitesinin arttırılması için ilgili Bakanlıklarımızla yakın iş birliği halinde çalışılmış, üyelerimizin hem yurtiçinde hem de yurtdışında yaşadıkları sorunlara çözüm bulunması için Bakanlıklarımız, üyesi olduğumuz uluslararası örgütler ve Avrupa Birliği nezdinde lobi faaliyetleri yürüttük.” dedi.

Turkish Dried Fruits URGE projemizi başlattık

Hem ulusal hem de uluslararası platformlarda, FRUCOM gözlemci üyesi ve INC gibi üyesi oldukları kuruluşlarla çalışmalarına devam ettiklerini söyleyen Başkan Işık sözlerine şöyle devam etti:

“Ekim ayında Brüksel’de düzenlenen FRUCOM toplantısına, Kasım ayında da Hamburg Borsası tarafından düzenlenen European Trade Meeting’e Birliğimizi temsilen katıldık. Geride bıraktığımız yılda, Turkish Dried Fruits URGE projemizi başlattık, yine Çin, Hindistan ve Rusya’da yürütmeyi planladığımız Turquality projemiz için Ticaret Bakanlığımıza başvuruda bulunduk. Üniversiteler ve Araştırma Enstitüleri ile iş birliği içinde yeni projeler geliştirdik, hem teknik hem de finansal açından proje/araştırma destekleri vererek araştırma geliştirme faaliyetlerine destekte bulunduk. Uzun yıllardır yürütülen projelerimize ilave olarak suyun yeniden kazanımı projemizi tamamladık, 2018 yılında kurduğumuz ve tüm paydaşların bir araya geldiği Üzüm, İncir, Kayısı ve Organik Ürünler Komitelerimizin çalışmalarına devam ettik.”

Sürdürülebilirlik ekseninde var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz

Mehmet Ali Işık, Ağustos ayında Çin’de düzenlenen China Tree Nut Konferansına davetli olarak katılarak, Türkiye adına bir sunum ve tanıtım faaliyetleri düzenlediklerini vurguladı.

“Ekim ayında ise farklı ülkelerden temsilcilerin katıldığı 63. Uluslararası Çekirdeksiz Kuru Üzüm Üreticileri Konferansını düzenledik. 2023 yılında çıkardığımız derslerin başında değişimin kaçınılmaz olduğu, tüketici tercihlerinin ve beklentilerinin değiştiği ve buna paralel olarak iş yapış biçimlerimizin ve anlayışımızın da değişmesi gerektiği, yeni beklentilere cevap verebilmek için şeffaf, iletişime açık yapılara ihtiyaç olduğu ve yaptığımız her işin sürdürülebilir olması gerektiği yer alıyor. Bu çerçevede, 2018 yılında kurduğumuz ve tüm paydaşların bir araya geldiği Üzüm, İncir, Kayısı ve Organik Ürünler Komitelerimiz ile Bilim, Teknoloji ve Ekonomi Kurulumuz 2024 yılında da faaliyetlerine devam edecek ve ihracatımızı arttırmak ve yaşanan sorunlarımıza hızlı çözüm bulabilmek amacıyla sürdürülebilirlik ekseninde var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.”

Başkan Işık, “Kuru meyve sektörü olarak 2024 yılı için öncelikli hedefimizin sürdürülebilir üretim ve ihracat artışı sağlamak olduğunu söylemek istiyorum. Bu hedefimize ulaşmak için üreticilerimiz, ihracatçılarımız, Bakanlıklarımız, Üniversitelerimiz ve uluslararası paydaşlarımızla çalışmalarımıza devam edeceğiz. Tanıtım projelerimizle sektörümüzü ve ürünlerimizin ihracatını arttırmaya, yaşanan sorunlarımıza çözüm bulmaya çalışacağız.” diye konuştu.

Bilinçli tarım yapılması gerekiyor

Türkiye Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Osman Öz, “Ürününüz kaliteliyse her yere pazarlarsınız. Kalite üretimden, bahçeden başlar. Bazı ürünlerde özellikle incirde kaliteyi göz ardı ediyoruz. Kayısıda kalite iyileşmeye gidiyor. Yeni ürünler yaratarak Ar-Ge yaparak ilerlemeliyiz. Almanya pazarında pestisit yüzünden Türk üzümü yavaş yavaş etkisini kaybetti. İlaç sayısını sınırlamamız gerekiyor. Üzümün belli başlı 6-7 tane hastalığı vardır. Bu hastalıkları önlemek için kullanılacak 20-25 tane ilaç var. Herkese lisans verilmemeli. Tarım Bakanlığımız bu konunun üstüne düşmeli. Bizim en büyük sorunumuz ilaç. Çinliler Avrupa’dan bile daha kaliteli mal alıyor. İlaçlar belirli prosedürlerde satılmalı ve ilaçların sayısı aza indirilmeli. İlaç konusu bizim ürünlerimizin geleceğini etkiliyor. Bilinçli tarım yapılması gerekiyor.” dedi.

Dünya genelinde kuru meyve ve kabuklu meyvelerin en üst istişare platformu Uluslararası Kuru ve Kabuklu Meyveler Kongresi (International Nut and Dried Fruit Council-INC) hakkında bilgi veren Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi ve INC Büyükelçisi Ahmet Bilge Göksan, “Her sene kongreye Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulunca güçlü bir katılım ve temsiliyet gerçekleştiriyoruz. Meslektaşlarım INC’ye üye olmalı, aktif katılım göstermeliyiz. INC nezdindeki girişimlerle Hindistan’a kuru meyve ithalatı konusunda başarılı olundu. Hükümetlere etkisi olan bir organizasyon. Türkiye kuru incir, kuru kayısı ve çekirdeksiz kuru üzümde ağırlığı olan bir ülke. INC’yi arkamıza alıp ilerlemeye çalışıyoruz. Sektörün en önemli platformlarından biri.” dedi.

TİM Yönetim Kurulu Üyesi ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Birol Celep, “Türkiye İhracatçılar Meclisi, ülkemiz ihracatçılarını ulusal ve uluslararası arenada temsil etmek, pazar alanlarımızı genişletmek ve ihracat kapasitemizi arttırmak adına faaliyetlerini sürdürüyor. Bu sene 42 ülkeye ticaret heyeti gerçekleştireceğiz. TİM Tarım Kurulu ve TİM Gastronomi olarak Türk gıda sektörünün bir bütün olarak tanıtılması ve Türk ürünlerinin prestijinin arttırılması amacıyla proje oluşturmayı hedeflemekteyiz. Bakanlık nezdinde görüşmeler gerçekleştiriyoruz. Şu anda üzüm fiyatları 3 bin dolar seviyelerinde. Bu ürünün arz talebiyle alakalı. Güney Afrika’da 2 bin 500 dolar bandında olan üzümde Türk üzümünün 3 bin dolar seviyesinde olması çok onur verici. Kayısı ile incir de bizim prestij ürünümüz. Onlarda 9-10 dolar seviyelerine çıkıyor. Ortak akıl ile istişare, birlik beraberlik ve katma değerli üretim ile ülkemiz sektörümüz çok daha iyi yerlere gelecektir.” dedi.

Çalıştayda söz alan İzmir Tarım ve Orman İl Müdürü Mustafa Şahin kuru meyve sektöründe başarılı olmak için planlı üretimin çok önemli olduğunun altını çizdi.

Kuru meyve sektöründe İzmir’in üreten, ürettiğini işleyen ve işlediğini ihraç eden bir kimliğe sahip olduğunun altını çizen Şahin, “Türkiye’de kuru meyvenin lokomotifi ve çıkış kapısı İzmir. Bundan sonraki süreçte kuru meyveye daha fazla katma değer koymalıyız. İhracatçılarımız son yıllarda Amerika’dan Avustralya’ya, Yeni Zelanda’dan Afrika’ya dünyanın her noktasına ihracat yapar hale geldi. Ürünlerimizin maksimum ihracat rakamlarına ulaşmasını hedeflemeliyiz. Mandalinayı geçen sene taze olarak katma değere dönüştüremedik, kurutarak ekonomiye kazandırabilmeliyiz, kurutarak ihraç etmenin yollarını bulmalıyız. Kuru meyvede sadece üzüm incir ve kayısıya yoğunlaşmak yerine ürün çeşitliliğini de artırmalıyız” diye konuştu.

Aydın Tarım ve Orman İl Müdürü İbrahim Altıntaş, 240 bin ton taze incir üretildiğini, kuru incir üretiminin 70 bin ton olduğunu ihracatının 300 milyon dolara ulaştığını, kuru incir ihracatının kaliteli ve gıda güvenliğine uyumlu şekilde devam etmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı olarak yoğun mesai verdiklerini dile getirdi. Altıntaş, “Kuru incirde kaliteyi sağlamak için ihracatçılarımızın kerevet, ilek torbası ve diğer destekleri çok kıymetli bu desteklerin artarak sürmesini bekliyoruz Aydında üretilen kuru incirin yüzde 30’u organik.” diye konuştu.