COVID-19 gibi üst solunum yolu enfeksiyonu olan krup, çoğunlukla küçük yaştaki çocukları etkiliyor. Viral kaynaklı krup olgularının yüzde 80’inin 5 yaşın altında olduğunu ifade eden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ebru Gözer, “Özellikle 6 ay ile 3 yaş arasında çocuklarda ilkbahar ve sonbahar aylarında daha fazla görülen krup, virüslerin ya da bakterilerin sebep olduğu bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Krup özellikle kreş ve okul gibi kalabalık ortamlarda yakın temas, hapşırma ya da öksürme ile havaya saçılan damlacıklardaki virüslerin ağız ve burun yoluyla alınması sonucu başkalarına da hızlıca bulaşır. Evde tedavisi devam eden çocukların bol sıvı tüketimi ve bolca dinlenmeleri önemli. Eğer solunum güçlüğü, iştah kaybı gibi belirtiler şiddetlenirse hızlıca en yakın sağlık merkezine başvurulmalı” dedi.

Başlangıçta, 1-3 gün kadar önce burun akıntısı, öksürük, ateş, boğaz ağrısı yakınmaları görülebileceğini ifade eden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ebru Gözer, “Hastalık ses telleri ve altında iltihabın neden olduğu havlar tarzda öksürük, boğuk ses, ses kalınlaşması, hırıltılı nefes alma ve nefes alma güçlüğü gibi geceleri daha çok artan şikayetlerle kendini gösterir. Hasta yatağın içinde oturma veya ayağa kalkma eğiliminde olur. Diğer aile bireylerinde de üst solunum yolu hastalık bulguları olabilir, bu da çocuğun viral kaynaklı krup olduğunu destekler. Büyük çocuklarda sadece kaba ve gürültülü sesle öksürme olabilir. Solunum eforu artmış, nefes almada güçlük, sürekli gürültülü ses gibi önemli bulgular hava yolu tıkanıklığının ilerlediğini gösterir. Belirtiler şiddeti azalarak devam ederken genellikle bir hafta içinde tamamen düzelir” dedi. 

Krup sendromunda ateş görülmez

Viral enfeksiyona bağlı krup dışında havayolu tıkanıklığı ile giden birçok hastalık durumunun da mevcut olduğunun altını çizen Dr. Ebru Gözer, “Benzer şikayetlerle başlayan soluk borusu enfeksiyonu, boğazın arkasındaki bölgede bulunan, boyunda ciddi bir enfeksiyon ve özellikle gırtlağın üst kısmını oluşturan anatomik yapılarda oluşan iltihap hızlıca tanı konularak tedavi edilmesi gereken durumlardır. Gırtlağın üst kısmını oluşturan anatomik yapılarda daha ilerleyici hava yolu tıkanıklığına neden olur. Solunum sıkıntısı, yüksek ateş, yutma güçlüğü, gürültülü ses, salya akması gibi bulguları vardır ve krup tedavisine cevap vermez. Ayırıcı tanıda ve tekrarlayan krup ataklarında düşünülmeli” dedi.

Spazmodik krup hastalığının ise 1-3 yaş arası sık görülen tekrarlayıcı, genellikle ateş gibi virüs kaynaklı enfeksiyonu düşündüren öncü belirtilerin olmayışı veya hafif oluşu ile öne çıktığını paylaşan Dr. Ebru Gözer, “Alerjik ve psikolojik faktörler önemli olabilir. Geceleri aniden başlar ve hastalar havlar tarzda öksürük, hırıltılı nefes alma, korku ve kaygı ile uyanır. Ateşleri yoktur. Kısa süre içinde düzelirler. Birkaç gün boğuk sesle öksürük olur. Altta yatan alerjik tablo varsa takibi ile atak sıklığı azaltılabilir” şeklinde konuştu.

Soğuk buhar ve nem en etkili tedavi yöntemi

Viral enfeksiyona bağlı krup tedavisinde en etkili yöntemin soğuk buhar ile nem tedavisi olduğunu paylaşan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ebru Gözer, “Çoğunlukla nemle birlikte hava yolundaki ödem azalır, salgıların yoğunluğu düşer ve hava yolu açıklığı artar. Yeterli olmadığı durumlarda hastane ortamında kortizon ve adrenalin kullanılabilir. Çocuk, ebeveynin kucağında en rahat ettiği pozisyonda tutulmalı ve dil çubuğu ile zorlayıcı muayene yapılmamalı, solunum sıkıntısı için oksijen desteği sağlanmalı. Tüm bunlarla saatler içinde tedaviye cevap alınır. Hastanın gürültülü sesi azalır, anksiyete geriler. Birçok hasta tamamen iyileşir, çoğunlukla hastaneye yatış da gerekmez” dedi.

Tekrar eden krup ataklarında ayırıcı tanıya başvurulmalı

Tekrarlayan krup ataklarında spazmodik grup ayırıcı tanısı yapılması gerektiğinin altını çizen Dr. Ebru Gözer, “Ayrıca bazı çalışmalarda krup öyküsü olan çocuklarda hava yollarının aşırı hassaslığı olasılığının arttığı görülebiliyor. Bu durum kontrol altına alındığında ataklar da azalabilir. Eğer nem tedavisi ile solunum bulguları gerilemiyorsa, hasta sırtüstü yatamıyor ve yutma güçlüğü çekiyorsa, bilinç bulanıklığı veya halsiz, solgun bir görünüm söz konusuysa akla diğer ciddi bakteriyel kaynaklı bulgular gelmeli” diye konuştu. Krup hastalığının genellikle hafif bir hastalık olduğunu ancak nadiren de olsa hayati tehlikenin görülebildiğini söyleyen Dr. Ebru Gözer, “Tekrarlayan, sık krup geçiren hastalarda özellikle viral enfeksiyonu düşündüren başlangıç bulguları da yoksa bronkoskopi yapılabilir. Spazmodik krup tanısı konan hastalarda olayı tetikleyen psikojenik faktörler ile alerjik olabilecek bronşiyal hiperreaktivite irdelenebilir” şeklinde ifade etti.