TÜİK Aralık 2018 TEFE TÜFE enflasyon rakamları 3 Ocak 2019 tarihinde saat 10:00 itibari ile açıklanacak.Ocak 2019 kira zam hesaplaması ve ilk 12 aylık kira artış oranları yayımlanacaktır. Aralık ayı enflasyon oranı 3 Ocak itibari ile açıklanacak. En son Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2018 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %2,53 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre %36,68, bir önceki yılın aynı ayına göre %38,54 ve on iki aylık ortalamalara göre %25,52 artış gösterdi. TÜFE’nin açılımı, ‘Tüketici Fiyat Endeksi‘ dir. Tüfe sayesinde enflasyonu ölçebiliriz. Tüfe değerleri Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından hesaplanır. Tüfe, daha önce satın alınmış bir malın - hizmetin ,daha sonra ki bir tarihteki fiyatı ile karşılaştırılmasına yarar.

Aralık ayı enflasyon oranı 3 Ocak itibari ile açıklanacak.

2019 KİRA ARTIŞ ORANI NE ZAMAN AÇIKLANACAK? 

2019 Ocak kira artış oranı 3 Ocak 2019 tarihinde TÜİK tarafından açıklanacak. TÜİK Aralık 2018 TEFE TÜFE enflasyon rakamları 3 Ocak 2019 tarihinde saat 10:00 itibari ile açıklanacak.

KİRA ZAMMI NASIL HESAPLANIR?

Yeni Ekonomi Programı'nda yer alan tedbirlerden biri gayrimenkulde kira artış oranını doğrudan etkiliyor. Ev sahipleri artık zamları üretici fiyatından değil, tüketici fiyatından yapabilecek. Program'ın 'Enflasyon' bölümünün 'Politika ve Tedbirler' başlığı altında, "Kira artış oranına dair üst sınır, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki gelişmelere duyarlılığı yüksek olan üretici fiyatları yerine tüketici fiyatlarına göre belirlenecektir" maddesi yer alıyor.

Normal şartlarda 12 aylık ortalama Yurt İçi Üretici Fiyatı (Yİ-ÜFE) artış oranı ile belirlenen kira zammı üst rakamı yeni düzenleme yapılması ile birlikte TÜFE ile belirlenecek. Geçtiğimiz 2018 Ağustos ayında 12 aylık ÜFE gerçekleşmesi yüzde 18,78, TÜFE gerçekleşmesi ise yüzde 12,61 olarak kaydedilmişti. Bu da oturduğu ev için bin lira kira ödeyen tüketicinin, zam zamanının ağustosa denk gelmesi durumunda eylülde 188 lira zamlı ödeme yapacağı anlamına geliyor. Şayet TÜFE oranından zam yapılsaydı bu rakam 126 lira olacaktı.

Ev sahipleri kira artırımlarını, sözleşmesinin yenilendiği dönemde yapabiliyorlar. Türk Borçlar Kanunu’nun 344. Maddesine göre; tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Yani TÜİK tarafından açıklanan ÜFE rakamlarına göre kira artış oranı belirlenebiliyor. Kira sözleşmesinin imzalanmasıyla birlikte ev sahibi-kiracı ilişkisi borç-alacak ilişkisine dönüyor. Yani her iki tarafın da birtakım yükümlülükleri yerine getirmesi gerekiyor. Bu yükümlülüklerin neler olduğu, tarafların hangi haklara sahip olduğu da Türk Borçlar Kanunu’nda ele alınıyor. Ev sahibi ile kiracı arasında bazı konularda anlaşma sağlanamıyor. Özellikle kira sözleşmesinin sona ermesi ve konutun tahliye edilmesi konusunda sıkıntı yaşanabiliyor. Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan düzenleme ise tartışma yaşanan bu konuya açıklık getiriyor. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 347’nci maddesinde kira sözleşmesinin ne zaman biteceği sorusu şöyle açıklanıyor: Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmenin sona ermesi gerekir.

ÜFE'YE BAKILIYOR

Taraflar anlaşsa da zam bu sınırı aşamaz. Borçlar Kanunu’nun 344’üncü maddesinde konut için kira artışının, İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Üretici Fiyat Endeksi’ne (ÜFE) göre yapılacağı belirtiliyor. ÜFE, her ay açıklanan enflasyonla karıştırılmamalı. En çok yanlış bu konuda yapılıyor. Dolayısıyla ‘ÜFE ve TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ortalaması alınacak’ diyene aldırmamak gerekebilir.

12 AYLIK ORTALAMA ALINACAK

ÜFE’ye bakarken aylık veya yıllık orana değil, 12 aylık ortalamaya bakılacak. Borçlar Kanunu’ndaki kira artış maddesinin uygulanması işyerleri için 2020 yılında yürürlüğe girecek.

KİRA SÖZLEŞMESİ NE ZAMAN SONA ERER?

Kira sözleşmesinin imzalanmasıyla birlikte ev sahibi-kiracı ilişkisi borç-alacak ilişkisine dönüyor. Yani her iki tarafın da birtakım yükümlülükleri yerine getirmesi gerekiyor. Bu yükümlülüklerin neler olduğu, tarafların hangi haklara sahip olduğu da Türk Borçlar Kanunu’nda ele alınıyor.

KİRA ARTIŞINI KİM BELİRLER? KİRA ARTIŞI NASIL YAPILIR?

Ev ve işyerini kiraya veren mal sahipleri, kiracıları ile yaptığı sözleşmenin yenilenmesi halinde kira bedeline zam yapma hakkına da sahip oluyor. Ev ve işyerini kiraya veren mal sahipleri, kiracıları ile yaptığı sözleşmenin yenilenmesi halinde kira bedeline zam yapma hakkına da sahip oluyor. Kira sözleşmesi, taraflardan herhangi bir fesih bildiriminin gelmemesi halinde otomatik olarak senelik yenilenmiş oluyor. Kira artışı, Borçlar Kanunu kapsamında yer alan hükümlere göre yapılıyor. Kanunen tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerli oluyor.  Bu kural, meskenlerde geçerli oluyor. İşyeri sahipleri kanunda yapılan bir değişiklik ile 2020 yılına kadar istediği oranda zam yapabiliyor. Ancak öncelik sözleşmede belirtilen oranda oluyor. Eğer sözleşmede herhangi bir oran belirtilmemiş ise mal sahibi kiracısına dilediği oranda artış yapabiliyor.

KİRA FİYATLARI BİR YILDA NE KADAR ZAMLANDI?

Ağustos ayında yaşanan kira artış oranı yüzde 17,41 TL olurken, bu rakam 2018 yılının kira zammında ulaşılan en yüksek değer olarak dikkat çekiyor. Ülke çapında kira artış oranları bir yılda yaklaşık yüzde 60 yükseldi. 2018’in ilk sekiz ayında ise kira zammı artışı yüzde 10 oldu. Yaz aylarına bakıldığında ise Haziran ayında yüzde 15,80 olan kira artış oranı, önce Temmuz ayında yüzde 16,57’ye, son olarak da Ağustos ayında yüzde 17,41 TL’ye tırmandı.

Ay ay 1 yıllık kira artış oranları

Ağustos 2017: %10,94

Eylül 2017: %12,05

Ekim 2017: %13,26

Kasım 2017: %14,47

Aralık 2017: %15,38

Ocak 2018: %15,82

Şubat 2018: %15,66

Mart 2018: %15,50

Nisan 2018: %15,35

Mayıs 2018: %15,36

Haziran 2018: %15.80

Temmuz 2018: %16,57

Ağustos 2018: %17,41