İşitme kaybı doğuştan olduğu gibi sonradan da ortaya çıkabiliyor. Biyonik kulak olarak da tanımlanan koklear imlantın doğrudan işitme sinirini uyaran bir sistem olduğunu belirten uzmanlar, 1 yaşından itibaren belirli şartları karşılaması doğrultusunda yaşamın herhangi bir döneminde tek veya çift taraflı olarak uygulanabildiğini ifade ediyor. Uzmanlar, doğuştan işitme kayıplarına geç müdahale edildiğinde verim alınamadığını vurgulayarak erken dönemde tespitin önemine dikkat çekiyor.

Odyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Gökçe Gültekin, işitme kayıplarında erken teşhisin önemine dikkat çekti ve işitme kayıplarında uygulanan biyonik kulak ameliyatları ile ilgili bilgi paylaştı.

Biyonik kulak işitme sistemini uyarıyor

İç kulak ve sesin beyine gönderildiği yollardaki problemden kaynaklı işitme kayıplarının medikal tedavisinin mümkün olmadığını ve kalıcı olduğunu belirten Öğretim Görevlisi Gökçe Gültekin, “Biyonik kulak yani koklear implant, iç kulağın işlevini yitiren kısımlarını atlayarak doğrudan işitme sinirini uyaran bir sistemdir. Bu sistem iki bölümden oluşuyor. İç kulağa cerrahi olarak yerleştirilen medikal bir protez ve cerrahiden sonra kulak arkasına veya üzerine yerleştirilen bir dış parça içeriyor. Dış parça üzerinde yer alan minyatür mikrofonlar çevresel sesleri alıyor ve alınan bilgiler iç parçaya aktarılıyor. İç parçada dönüştürülen sinyaller işitme sinirini uyarıyor. İşitme sinirinden beynin ilgili bölgelerine taşınan sinyaller ile de ses algılanmış oluyor.” dedi.

1 yaşından itibaren kullanılabiliyor

Biyonik kulak tedavisinin ileri veya çok ileri dereceli işitme kaybı olan, işitme cihazı uygulamasından fayda görmediği veya sınırlı fayda gördüğü belirlenen bireylere uygulanabildiğini ifade eden Gültekin, “Ülkemizde biyonik kulak ameliyatları 1 yaşından itibaren, belirli şartları karşılaması doğrultusunda yaşamın herhangi bir döneminde, tek veya çift taraflı olarak uygulanabiliyor. 1-4 yaş arasında, herhangi bir ek şart aranmadan ameliyat ve cihazın bedeli Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından her iki kulak için de karşılanıyor. 4 yaşın üzerinde ise yapılan değerlendirmeler sonucu biyonik kulak ameliyatına onay verilen uygun adaylar için tek taraflı olarak Sosyal Güvenlik Kurumu ödeme yapmaya devam ediyor.” diye konuştu.

Erken dönemde tespit çok önemli

Öğretim Görevlisi Gökçe Gültekin, yenidoğan işitme taramaları ile doğuştan ileri ve çok ileri dereceli işitme kaybını erken dönemde tespit edebilmenin oldukça önemli bir role sahip olduğunu söyledi ve sözlerini şöyle sürdürdü:

“Erken tanı sonrası erken dönemde müdahale edilen bebekler, Odyoloji kliniklerinde yapılan değerlendirmeler ile 1 yaşından itibaren ameliyata hazır hale gelebilir. Biyonik kulak olmadan ‘işitme engelli’ olacak, çevresel seslere erişimi mümkün olmayacak bireyler, ameliyat sonrası eğitim ile desteklenerek akranları seviyesinde dil ve konuşma gelişimine sahip olabiliyor ve normal işiten bireyler ile hayatın içine karışabiliyorlar. Dolayısıyla ‘engelli’ ifadesini ortadan kaldırabilen, bir duyunun yerini alabilen bir sistem olduğunu söyleyebiliriz. Böylece sosyal, duygusal ve akademik gelişim de yine akranları seviyesinde ilerlemeye devam ediyor. Bunun için doğuştan işitme kayıplarında ameliyatın doğru zamanda yapılması ve ameliyat sonrası işitsel gelişimi hızlandıracak eğitimin verilmesi oldukça önemli. İşitme kaybı doğuştan ise, ameliyattan bu verimin alınabilmesi için doğru zamanda müdahale edilmeli ve kritik süreç kaçırılmamalı. Doğuştan işitme kayıplarına geç müdahale edildiğinde bu verim maalesef alınamıyor ve bu nedenle ameliyat yapılamıyor.”

İleri yaştaki bireylere de uygulanabiliyor

İşitme kaybının sonradan da ortaya çıkabildiğini belirten Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Gökçe Gültekin, “İç kulak kalıcı olarak ileri veya çok ileri derecede etkilendiğinde iletişimlerini sürdürebilmeleri, işiterek konuşmaya devam edebilmeleri ve sosyalliklerini sürdürebilmeleri için işitme cihazından fayda görmeyen yetişkin bireylere de biyonik kulak ameliyatı uygulanabiliyor. Burada yaş için bir üst sınır söyleyemiyoruz ancak dünyadaki örneklere de baktığımızda, uygun adayların ilerleyen yaşlarına rağmen çok iyi verim alabildiğini görüyoruz.” dedi.