Pandemiyle birlikte gıdaya artan talep Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (EHBYMİB)’ni ihracat artış rekortmeni yaptı. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, 4 yılda ihracatını yüzde 142’lik artışla 318 milyon dolardan 770 milyon dolara taşıyarak, Ege İhracatçı Birlikleri bünyesinde ihracat artış rekortmeni oldu. 

Hububat bakliyat yağlı tohumlar sektörünün Türkiye genelinde de ihracatının 10 milyar dolar sınırına ulaştığını dile getiren Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Terci, ihracatlarında lokomotif olan bitkisel yağ ihracatına getirilen kısıtlamanın kalkması halinde artış trendlerinin devam edeceğine vurgu yaptı. 

“Pandeminin damga vurduğu 2020 yılından bu yana hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü özelinde gıda arzı çok daha önemli bir pozisyon aldı” tespitinde bulunan Terci, “Bu süreçte üyelerimize verdiğimiz eğitimler, zaman kaybetmeden organize ettiğimiz ve başarılı sonuçlar aldığımız sanal fuar ve ticaret heyetleri, Turquality projesi ile bir adım önde olduğumuzu gösterdik. Bu tip faaliyetlerle yüz yüze görüşmelerin mümkün olmadığı süreçte ticari faaliyetlerimizin de sürekliliğini sağladık. Bu etkinliklerimizde ihracatta başarıyı getirdi. 2020 yılında Türkiye geneli 7 milyar 292 milyon dolar olan ihracatımız, 2022 yılının ilk çeyreği sonunda 10 milyar dolar sınırına geldi” şeklinde konuştu. 

2021 yılında Ege Bölgesinden 385 milyon dolarlık bitkisel yağ ihracatı yapıldığı bilgisini veren Terci sözlerini şöyle sürdürdü: “Küspeler ve hayvansal yem ihracatımız 74 milyon dolar, çikolata şekerleme ihracatımız 46 milyon dolar, yağlı tohumlar ihracatımız 41 milyon dolar ve gıda müstahzarları ise 33 milyon dolar dövizi ülkemize kazandırdı.” 

Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle zorlu bir süreç yaşadıklarını anlatan Terci, Tarım ve Orman Bakanlığının dahilde işleme rejimi çerçevesinde yapılacak ihracat başvuruları dahil, ayçiçek yağı başta olmak üzere bitkisel yağ ürünlerinin ihracatına getirdiği kısıtlama nedeniyle sektörde sıkıntılar yaşandığını, öncelikli olarak limanlarda bekleyen ihraç partilerine izin verilmesi için konuyu her platformda dile getirmeye devam ettiklerini vurguladı. 

"Şuanda Hindistan tarafınca onay verilmesi bekleniyor, onay alınması halinde yüklemeler yapılabilecek" 

Terci, Ege Bölgesinin önemli ihraç ürünlerinden haşhaş tohumunda önemli ihraç pazarı Hindistan ile Türkiye arasındaki süreci de şöyle özetledi:  

“Hindistan’a haşhaş tohumu ihracatımızın sürekliliğini sağlamak üzere uygulamaya geçirilen online sistem yürütme görevi 2016 yılında sektör kurulu kararı ve Ticaret Bakanlığınca Birliğimize verildi. Söz konusu online sistem ilk olarak 2018-2019/2019-2020 ürün yıllarına ait ihracatımıza ilişkin başvurulara verilen onaylar çerçevesinde kullanıldı. Hindistan’a ihraç edilebilecek toplam haşhaş tohumu miktarı 28 Temmuz 2021 tarihinde Hint tarafına 29 bin 598 ton olarak bildirildi; ancak Hint makamlarınca ülkemiz için 2020-2021 ürün yılları için ithalat izin miktarı 17 bin 500 ton olarak belirlendi. Akabinde Ticaret Bakanlığı, Toprak Mahsulleri Ofisi yetkilileri ve ihracatçı firma temsilcilerinin katılımıyla, 17 Ocak 2022’de Ankara’da toplantı yapıldı. Toplantı sonrasında 20 Ocak tarihinden önce Hintli ithalatçılarla yapılmış haşhaş tohumu ihracatına ilişkin kontratlar ve söz konusu kontratlar çerçevesinde 20 Ocak tarihinden önce alınan avans ödeme dekontları/akreditif belgeleri bakanlığımızın talebiyle 31 Ocak tarihine kadar doğrudan firmalar tarafından Ticaret Bakanlığına iletildi ve nihai olarak bakanlıkça yapılan çalışmalar sonunda 18 Şubat tarihinden itibaren birliğimiz uhdesinde yürütülmekte olan online sisteme bakanlıkça firmalar için belirlenen miktarı geçmemek üzere bilgi ve belge girişi bakanlığımızın talebiyle gerçekleştirildi. Bu başvurular birliğimiz ve TMO tarafından onaylanmış durumda. Şuanda Hindistan tarafınca onay verilmesi bekleniyor, onay alınması halinde yüklemeler yapılabilecek.” 

Irak, Suriye ve ABD en çok ihracat yapılan ülkeler 

Türkiye, 2021 yılında 213 ülkeye hububat bakliyat ve yağlı tohumlar ihraç ederken, ilk sırada 1 milyar 635 milyon dolarlık tutarla Irak yer aldı. Sektörün Suriye’ye ihracatı 558 milyon dolar olurken, ABD 552 milyon dolarlık taleple üçüncü sıraya adını yazdırdı. Bu ülkeleri Yemen, İran, Libya, Almanya, İsrail, Cibuti ve Venezuella takip etti.