“HATA YAPMAK BÜYÜMENİN BİR PARÇASIDIR”
Hata yapmaktan korkarken hiçbir şey yapmama hatasına düşmeyin

26 Mayıs 2021 Çarşamba 14:17
Bireyin karar verirken bazen hatalar yapabileceğini de belirten Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Hatalar bizim içindir. Hatalarımız aslında büyümemizin, yaptığımız işin daha iyi olmasının bir parçasıdır. O yüzden hata yapmaktan korkmamak gerekiyor. Hata yapmaktan korkan insanlar ne yaparlar biliyor musunuz? Hiçbir şey yapmama hatası yaparlar. O küçük hatayı yapmamaktan korkarken daha büyük bir hata yaparlar” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, karar verme ve karar vermede etkili olan psikolojik faktörler hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, 2000'li yıllardan itibaren psikolojinin en çok merak ettiği konulardan birinin insanın nasıl karar verdiği ve beynin nasıl karar verdiğine ilişkin çalışmalar olduğunu söyledi.
Yaşamın ilk yıllarından başlayarak karar veriyoruz
İnsanoğlunun yaşamın ilk yıllarından itibaren birçok karar aldığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “İnsan doğar doğmaz hayatta bir yolculuğa çıkıyor. Annenin karnında çok konforlu bir alanda yaşarken dünyaya geldiği anda ilk şoku yaşıyor. İlk tepkisi ağlamak oluyor. İnsana ilk güven veren nesne nedir? Annedir. Annenin kokusunu ve sıcaklığını alıp rahatlıyor, uyuyor. Kendine güven alanı oluşturuyor. Çocuk daha sonra o güvenli alanda büyürken yürümeye başlıyor. Yürümeye başlamayla birlikte kararlar da başlıyor. Çocuk karar almayı ilk yürümeye başladığında öğreniyor ve en çok da oyun esnasında öğrenir. Buradaki oyuncakla mı oynayayım, yoksa bu oyuncaklı mı oynayayım diye karar veriyor.” dedi.
İnsanda diğer canlılardan farklı olarak bir özgür irade fonksiyonu olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “İnsan bu özgür irade fonksiyonu dolayısıyla kararları sadece temel ihtiyaçlarına göre almıyor. Hayallerine göre, korkularına göre alıyor. Beklentilerine göre alıyor. Hırslarına, isteklerine göre alıyor.” dedi.
IQ yükseldikçe alınan kararlar da artıyor
Karar verme konusunda kişiden kişiye göre farklılık olduğunu da kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Karaciğer nasıl safra üretiyorsa beynimiz de düşünce ve duygu üretiyor. IQ’su 70'in altında olanlar ortalama günde 300-500 kelime ile konuşur. Hayatlarını sürdürürler ama IQ yükseldikçe beyin bin kelime, 2 bin kelime, 3 bin kelime, 5 bin kelime üretiyor. Bunu yönetmek daha zordur. Devamlı kararlar vermesi gereklidir.” dedi.
OKB karar verme bozukluğudur
Beynin karar verme bozukluğu ile ilgili olan en önemli hastalığın obsesif kompulsif bozukluk yani OKB olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çünkü OKB hastaları bir türlü karar veremiyorlar. Yarım saat banyoda elini yıkıyor. Temiz oldu mu, olmadı mı diye bakıyor.” Diye konuştu.
Karar verirken beynin ön bölgesi, deneyim simülatörü olarak kullanılıyor
Sağlıklı insanlar karar verirken beynin ön bölgesini “deneyim simülatörü” olarak kullandığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, şunları söyledi:
“Aslında bu beynimizden daha büyük bir şey, kuantum beyin var. Kuantum beyin ile çalışıyor. Burada beynimizin üstünde böyle bir beynin olması gerekir. Nasıl fizikçiler şu anda atomu inceledikleri zaman yüzde 4’ü madde, yüzde 96’sı antimadde diyorlar. Madde cinsinden olmayan, fiziksel olmayan bir parçası var evrenin. Karar verdiğimiz sırada beynimizin cinsinden olmayan bir parçası var. Kuantum beyin, genellikle bilinç olarak biliniyor. Kişinin bilinçli olup, olmamasıdır. Bilinçli karar verip, vermemesidir. Bunun için beyin düşünürken ön bölgesini deneyim simülatörü olarak kullanıyor. Ne yapıyor mesela, kişi geçmiş deneyimleri alıyor ve öncelikleri belirliyor. Kişinin öncelik piramidi varsa kolay karar veriyor. Önemli olanları öne alıyor. Eğer önem piramidi varsa kolay karar veriyor. Korkuları varsa, kişi eğer korkularını biliyorsa kolay karar veriyor. Kişide sonuç bilinci alışkanlığı varsa yani dürtüleriyle aniden karar vermiyorsa akıllı davranır. Mesela dürtüyle hareket eden çocuk yola birden fırlar. Hâlbuki sonuç bilinci olan çocuk ne yapar? Sağa bakar, sola bakar araba geliyor mu ona göre yola çıkar. Özellikle hiperaktivite olan çocuklarda dürtü kontrol bozukluğu olduğu için sonucu düşünmeden hareket ederler. Aklına ilk geleni yapar. Böyle durumlarda biz dikkat eksikliği, hiperaktivite de sadece ilaç vermiyoruz, sonuç bilinci üzerinde çalışıyoruz. Davranışının doğal sonucunu yaşamasını, görmesini sağlıyoruz. Karar vermeyi hayal ettiriyoruz. Karar vermeyi hayal et, şimdi bu kararı verirsen ne olur? Kısa vadeli sonuç ne olur, orta vadeli sonuç ne olur, uzun vadede sonuç ne olur? Bunu düşünmesi gereklidir.”
Bu kararı verirken beni ne bekliyor?
Karar vermede tek doğru olmadığını belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “En iyi kararı kişi kendisi belirliyor, kısa vadeli sonuç kişinin mesela o genellikle birkaç günlük önüne çıkacak ihtimalleri düşünmesi, orta vadeli sonuç birkaç aylık ihtimalleri düşünmesi, uzun vadeli düşünmesi seneler hatta hayatın sonundaki ihtimalleri düşünmesidir. Bu kararı verirken beni ne bekliyor gibi düşünmek gerekiyor.” dedi.
Hatalarımız büyümemizin bir parçasıdır
Bireyin karar verirken bazen hatalar yapabileceğini de belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Hatalar bizim içindir. Hatalarımız aslında büyümemizin, yaptığımız işin daha iyi olmasının bir parçasıdır. O yüzden hata yapmaktan korkmamak gerekiyor. Hata yapmaktan korkan insanlar ne yaparlar biliyor musunuz? Hiçbir şey yapmama hatası yaparlar. O küçük hatayı yapmamaktan korkarken daha büyük bir hata yaparlar.” diye konuştu.
Mükemmel olmak isterken birçok şeyi kaçırmayın!
Mükemmelliyetçi olmanın pek çok olumsuz yönleri olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Siyah-beyaz düşünen tipler vardır. Ya siyah ya beyaz, gri alanlar yoktur. Bu kişiler ya 100 alacak ya çalışmayacak. 97 alınca kendini suçlar. Bu kişiler genellikle mükemmel olmak isterken birçok şeyi kaçırırlar.” dedi.
Sağlıklı karar vermede kendini tanımak gerekiyor
Sağlıklı karar vermede kişinin önce önündeki sorunu tüm yönleriyle bilmesinin ve kendini tanımasının önemine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Karar vermeden önce ilk başta problemi tanıması lazım. Kendisini analiz edecek. Güçlü yönleri, zayıf yönleri nedir onlara bakacak. Daha sonra veri toplayacak. Veri topladıktan sonra önem ve önceliklerini belirleyecek. Daha sonra bu kararı verirken sonucun ne olacağını hayal edecek. Bu sadece kişinin hayatını ilgilendiren evlilik, yatırım gibi kararlarda değil, finansal kararlarda da önemlidir.” diye konuştu.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Panikatak yok ama sürekli kaygı ve endişe var!Anksiyete bozukluğunun ciddi bir psikolojik rahatsızlık olduğunu belirten uzmanlar...10 Temmuz 2025 Perşembe 12:16YAŞAM
İştahsızlığın Psikolojik Nedenlerine Dikkat!Psikolojik Danışman Ekrem Çağrı Öztürk konu hakkında bilgiler verdi.10 Temmuz 2025 Perşembe 12:14YAŞAM
Alzheimer'a umut olacak keşif!Alzheimer hastalığını tetikleyen mekanizma çözüldü!10 Temmuz 2025 Perşembe 12:10YAŞAM
Diz ekleminden gelen sese dikkatDiz kireçlenmesi başlamış olabilir...10 Temmuz 2025 Perşembe 12:07YAŞAM
Sıcak çarpasına dikkat!Güneşli günlerde sıcak çarpmasına dikkat10 Temmuz 2025 Perşembe 12:05YAŞAM
Tüketiciler sürdürülebilirliğe önem veriyorTüketicilerin yüzde 64'ü sürdürülebilirliğe önem veren markalara daha çok güveniyor10 Temmuz 2025 Perşembe 12:03YAŞAM
Buz kullanırken tedbirli olun!Buz da besin zehirlenmesine neden olabilir!10 Temmuz 2025 Perşembe 11:59YAŞAM
Her 8 Kadından Biri Meme Kanseri Riski Taşıyor!Özel Sağlık Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. İsmail Yaman, kadınlarda en sık görülen tür olan meme kanserinde erken tanı ve tedavinin önemine dikkat çekti.10 Temmuz 2025 Perşembe 11:55YAŞAM
Polen alerjisi yaz boyunca sürüyor!Burun akıntısını hafife almayın, çünkü...07 Temmuz 2025 Pazartesi 09:28YAŞAM
İşkolik olabilirsiniz!İşkolik misiniz, yoksa tükenmek üzere misiniz?07 Temmuz 2025 Pazartesi 09:27YAŞAM
Tüp bebek tedavisinde havuza girilmemeliTatil planınızı ona göre yapın...07 Temmuz 2025 Pazartesi 09:13YAŞAM
Karın şişkinliğine karşı 7 çözümSıcak su torbası şikayetleri azaltabilir05 Temmuz 2025 Cumartesi 12:11YAŞAM
Yaz Aylarında Sağlıklı Beslenmenin Püf NoktalarıSerinleten Besinler Beslenme Rutinine Eklenmeli05 Temmuz 2025 Cumartesi 12:06YAŞAM
Baş ağrınızın sebebi klima olabilir!Klima çarpması farklı belirtilerle kendini gösterebiliyor!05 Temmuz 2025 Cumartesi 11:53YAŞAM
Gözlerinizi güneşten koruyunözlüğünüz sadece şık değil koruyucu da olsun03 Temmuz 2025 Perşembe 11:21YAŞAM
Her evde 6 kiloluk söndürücü olmalı!Uzmanında evde yangın güvenliği için hayati uyarılar02 Temmuz 2025 Çarşamba 11:45YAŞAM
Kripto cüzdanlar böyle boşaltılıyor!Gaz Ücreti İadesi Vaadiyle Kripto Cüzdanlar Boşaltılıyor!30 Haziran 2025 Pazartesi 10:24YAŞAM
Fizik tedavi depresyona iyi gelir mi?Fizik tedavi depresyonunuza iyi gelir mi?30 Haziran 2025 Pazartesi 10:22YAŞAM
Diz kireçlenmesi son yıllarda hızla yaygınlaşıyor!Ağrı, şişme, dizde takılma derken günlük yaşamı baltalıyor!...30 Haziran 2025 Pazartesi 10:20YAŞAM
Çocuklarda Alerji AlarmıPolen Alerjisi Göz, Burun ve Ciltte Belirti Veriyor27 Haziran 2025 Cuma 13:28YAŞAM
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2015 Bursa Bakış