Yurt genelinde grip (influenza) vakalarında artış yaşanıyor. Son günlerde herkes öksürükten, boğaz ağrısından ya da burun akıntısından yakınıyor. Çoğunlukla bu belirtilere halsizlik, kas ağrısı ve baş ağrısı da eşlik ediyor. Böyle olunca mevsim itibariyle akla gelen ilk hastalık 'grip' oluyor. Günlük hayatımızı bu kadar çok etkileyen hatta hastaneye yatmamıza dahi neden olabilen grip nedir? Gripten korunmak için ne yapmak gerekiyor? Amerikan Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Dr. Şiran Keske gribin, nasıl bulaştığını ve hastalığa karşı nasıl önlem alınması gerektiğini aktarıyor.

Bulaşıcı bir solunum yolu hastalığı olan grip, hafif görülebileceği gibi çok ağır da seyredebilir. Hastalık sizi yatağa düşürmeden bağışıklık sisteminizi güçlendirmeniz önemli. Yakalanma durumunda hastalığı en hafif şekilde atlamaya çalışmanın yollarını aramak gerekir. Amerikan Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Dr. Şiran Keske çocuk, genç ya da yaşlı ayırmadan gelen gribin salgın halinde yayıldığını vurgulayarak, çok kolay ve hızlı bulaştığını belirtiyor. Dr. Şiran Keske, virüsün belirtilerini, nasıl bulaştığını ve tedavi sürecini anlattı.

Grip belirtileri ve bulguları nelerdir?

Ani başlangıçlı ateş, öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı, eklem ağrısı, kas ağrısı, baş ağrısı, halsizlik gibi şikâyetler görülür. Özellikle daha küçük yaştakilerde bulantı, kusma ve ishal de görülebilir.

Grip nasıl bulaşır?

Virüs çoğunlukla hasta olan kişinin öksürmesi, hapşırması ile veya konuşması sırasında sekresyonlar aracılığıyla yakın mesafedeki kişilere (1,5-2 metre) bulaşabilir. Ayrıca virüsün bulaştığı yüzeyler, çarşaflar, elbiseler ve ellerle temas sonrası da virüs bulaşabilmektedir.

Bulaştırıcılık süresi ne kadardır?

Bulaştırıcılık, kişide hastalık belirtileri ortaya çıkmadan 1 gün önce başlar ve şikâyetler başladıktan sonra 5-7 gün devam eder. Bulaştırıcılığın en yüksek olduğu dönem, hastalığın ilk 3-4 günüdür. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde bulaştırıcılık süresi daha uzun sürebilmektedir.

Hastalığın kuluçka süresi ne kadardır?

Virüsün bulaştığı kişide hastalık belirtileri, virüs bulaştıktan 1-4 gün sonra başlar (ortalama 2 gün).

Gribe bağlı komplikasyon gelişme riski yüksek olanlar

- 5 yaş altı çocuklar (özellikle 2 yaş altı çocuklar),

- 65 yaş ve üzerinde olan hastalar,

- Gebeler ve doğum sonrası ilk 2 haftalık dönemde olanlar,

- Obezler,

- Uzun dönemli hasta bakım evlerinde ve huzur evlerinde kalanlar,

- Kronik hastalığı olanlar (astım, kronik akciğer hastalığı, diyabet, nörolojik hastalıklar, kan hastalıkları, böbrek hastalıkları, kronik kalp hastalığı olanlar, metabolik hastalıklar, bağışıklık sistemi zayıflamış hastalar (AIDS, kanser, kemoterapi alanlar vb.), 19 yaş altında olup düzenli olarak aspirin kullanan hastalar).

Gribin komplikasyonları nelerdir?

Viral pnömoni (zatürre), bakteriyel pnömoni, kulak enfeksiyonları ve sinüzite yol açabilir. Kalp yetmezliği, astım veya diyabet gibi kronik hastalıkların daha da kötüleşmesine neden olabilir.

Gribin önlenmesi

- En etkili yol, her yıl influenza aşısı yaptırmaktır. İnfluenza aşısı 6 aylıktan itibaren herkese yapılabilir. İnfluenza, özellikle yukarıda belirtilen risk grubunda yer alan kişilerde çok ağır, hatta ölümcül seyredebilmektedir. Bu nedenle aşı, özellikle risk grubundaki kişiler için önerilmektedir. Ancak isteyen herkes aşı olabilir.

- Aşının kuzey yarımküre için Ekim ayında tek doz olarak yaptırılması önerilir, ancak daha geç dönemde de uygulanabilir.

- Aşının 4 influenza virüs tipine karşı etkili olan yeni bir formu geçtiğimiz yıldan itibaren kullanılmaktadır. Yumurtaya karşı ciddi alerjisi olan kişilerin influenza aşısı yaptırması önerilmez.

- Aşıya ek olarak, günlük hayatta öksüren, ateşi olan, burun akıntısı olan kişilerden uzak durmak ve sık el hijyeni uygulamak da hastalığın bulaşmasını önlemek için önerilen günlük tutum ve davranışlardır.

Gribin tedavisi nasıl olmalı?

Tedavide kullanılabilen antiviral ilaçlar mevcuttur. Antivirallerin hastalık başladıktan sonra ilk 48 saat içinde uygulanması durumunda daha etkin olduğu bilinmektedir. Bu nedenle hem hastalık süresinin kısalması hem de bulaştırıcılığın azalması için antiviral tedavinin olabildiğince erken başlanması önerilir. Ancak sağlık merkezine geç başvuran kişilere de antiviral ilaçlar başlanmalıdır. Tedavi süresi 5 gündür. İnfluenza hastalığı olan biriyle yakın temasta bulunan kişiler için de hastalığın önlenmesi amacıyla anti-viral ilaçların verilmesi önerilir.