GLÜTEN HASSASİYETİNE KARŞI UYGUN DİYET ÖNEMLİ!
Glüten duyarlılığı çölyak hastalığından farklıdır!

04 Kasım 2020 Çarşamba 16:23
Glüten; buğday, arpa ve çavdar dahil olmak üzere birçok tahılda bulunan bir proteindir. Ekmek, makarna, pizza gibi hamur işleri, müsli, paketli gıdalar, soslar, aynı zamanda ilaçlar, vitaminler ve bazı gıda takviyelerinde glüten bulunabiliyor. Glüten hassasiyeti, mide - bağırsak problemleri, depresyon, cilt problemi, kilo problemleri ve otoimmün hastalıklar da dahil birçok hastalığa sebep olabiliyor. Bağırsak duvarını onaran tedaviler ve diyetlerle bu hastalıklardan kurtulmak mümkün olabiliyor. Memorial Wellness Beslenme Danışmanlığı Bölümü’nden Dyt. Vildan Çelik, glüten hassasiyeti ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Glüten proteinleri, sindirim sistemi enzimleri tarafından sindirilmeye karşı oldukça dirençlidir. Bu yüzden sindirim sistemi organlarını yorar ve özellikle bağırsaklara zarar verebilir. Sindirim sistemi organlarının tümü, vücudun sindirim sistemi kimyasalları ve enzimlerini üretme kabiliyetinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu mekanizma tehlikeye girdiğinde, sindirim süreçleri bozulmaya başlayarak etkisiz hale gelebilmekte ve bu durum kişiyi hasta edebilmektedir.
Tüketilen sağlıksız gıdalar ve ilaçlar bağırsak florasını olumsuz etkiliyor
Glüten hassasiyeti için daha çok şu kişilerde görülür gibi geniş çaplı araştırmalar henüz bulunmamaktadır. Bu durum hassasiyet, genetik olarak yatkınlık veya beslenme şekliyle ortaya çıkabilmektedir. İlk bağırsak florası kişiye bebekken annesinden geçmektedir ve bebeklikten itibaren tüketilen her gıda, maruz kalınan ilaçlar, toksinler vb. gibi faktörler bağırsak florasının bozulmasına yol açabilmektedir. Bütün bunlara ek olarak bilinmektedir ki, çölyak hastalığı ve glüten intoleransı son 50 yılda önemli ölçüde artmıştır. Bu artışın sebebinin büyük ölçüde buğdayın hibritleşmesi sonucu daha zor sindirilebilir hale gelmesi ve çok daha yüksek miktarda glüten içerdiği olduğu düşünülmektedir.
Glüten duyarlılığı çölyak hastalığından farklıdır
Kişi çölyak olmadığı halde glütenli bir gıda tükettiğinde rahatsız oluyorsa, glüten intoleransı var demektir. Glüten intoleransı için, “çölyaksız glüten duyarlılığı” denilebilir. Glüten duyarlılığı, çölyak hastalığından farklıdır. Bazı durumlarda çölyak hastaları kadar şiddetli semptomlar olmayabilir ancak ilerleyen safhalarda şikayetlerin şiddetinin artığı bilinmektedir. En büyük farkı çölyak hastalarında geri dönüşü olmayan bir durum söz konusuyken ve ömür boyu glüten içeren bir gıda tüketemezlerken, glüten duyarlılığında bağırsağı onararak, semptomları iyileştirmek veya hafifletmek mümkün olabilmektedir.
En çok ince bağırsağı etkiliyor
Glüten içeren besinlerle ilk karşılaşılan yer, enteron denilen ince bağırsakların içini döşeyen mukoza hücreleridir ki bunlara enterosit denir. Bu hücreler glütenin antijenik alt fraksiyonlarını tanıyıp, hemen arkalarında yerleşik olan bağışıklık sistemi hücrelerine bu antijeni sunarlar. Antikorlar, doku hasarına yol açan inflamatuar kimyasalların salgılanmasına neden olabilirler. Ayrıca antikorlar, moleküler taklit (moleküler mimikri) denilen bir işlemle, vücudun dokularıyla çapraz reaksiyona girerek otoimmün hastalıklar da denilen; Hashimato tiroidi, romatoid artrit, egzema, sedef, fibromiyalji gibi rahatsızlıklara neden olabilirler.
Glüten, geçirgen bağırsak sendromuna neden oluyor
Glüten, bağırsak astarında zonulin üretimini de etkileyebilir. Zonulin ise doğrudan geçirgen bağırsak sendromuna neden olan bir proteindir. Ek olarak; serotonin, dopamin, asetilkolin, epinefrin ve histamin gibi hücreler arasında iletişimi sağlayan kimyasalların (nörotransmiterlerin) üretiminde de değişikliklere neden olabilir. Glüten ayrıca sinir dokularına zarar verdiği görülen bir nörotoksindir. Nörolojik hastalara (otizm, ADD, bipolar, şizofreni, nöropati, epilepsi vb.) glütensiz bir diyetin iyi gelmesinin nedeni budur.
Depresyona cilt ve kilo problemlerine yol açabiliyor
Glütenin, ince bağırsağın yanında vücudu da genel olarak, çeşitli şekillerde etkilediği bilinmektedir. Bu, tanı koymayı zorlaştıran bir durumdur. Çünkü hastada mide- bağırsak problemlerinin yanı sıra; eklem ağrıları, depresyon, cilt problemi, yorgunluk, kilo problemleri, mod iniş-çıkışları, sisli beyin gibi semptomlar yaşanıyorsa ya da hastanın otoimmün hastalığı varsa yine muhtemelen glüten hassasiyeti de bulunmaktadır.Bunu tespit etmenin en önemli yolu klinik bulgular, aile öyküsü, eliminasyon diyeti ve bağırsak florası testidir. SFS testi ile bağışıklık hücrelerinin glütene karşı ürettiği IgA adlı antikorlar dışkıda saptanabilmektedir.
Glüten intoleransı bağırsak florası testiyle saptanabiliyor
Kan tahlilleri veya endoskopide glüten hassasiyeti çıkmamış olsa dahi, kişinin glütene karşı duyarlılığı çölyak düzeyinde olabilir. Test ile saptamanın en güvenilir yolu, SFS testi ile gaitada gliadin antikorlarına bakmaktır. Çünkü glütenin antijenik fraksiyonlarının ilk karşılaşıldığı yer bağırsak mukoza hücreleridir ve bu hücreler, bağışıklık sistemine glüten antijenlerini sunarlar. Bağışıklık sisteminin glütene karşı salgıladığı sekretuvar IgA adlı antikorları dışkı testleriyle saptamak en doğru ve güvenilir yöntemlerden biridir. SFS testiyle kişideki glüten hassasiyetinin seviyesi de belirlenebilmektedir. Sekretuvar IgA düzeyine kan testinden bakılarak kan dolaşımındaki glüten antikorları tespit edilebilmektedir. Ancak kanda glütene karşı üretilen antikorlar bulunabilmesi için bağırsak duvarının iyice geçirgen hale gelmesi gerekmektedir. Bu sebeple en güvenilir sonuç dışkı testlerinden gelmektedir.
Eliminasyon diyetleriyle bağırsak florası yenileniyor
Glüten intoleransı bulunan kişiler eliminasyon diyetleri yaparak şikayetlerinden kurtulabilmektedir. Bazı araştırmalar göstermiştir ki glüten hassasiyeti olan kişiler glüten içeren bir gıda tükettiğinde, olumsuz etkileri 6 ay kadar sürebilmektedir. Tedavi için uygulanan eliminasyon diyetinin kişideki olumlu etkileri ortalama 3 haftada gözlemlenebilmektedir. Aynı zamanda glüten intoleransı olan birinde, bağırsak florasını iyileştirmek amacıyla farklı tedavi protokolleri de mutlaka uygulanmalıdır.
Tedavide multidisipliner bir yaklaşım şart
Glütenden kaçınmak için mutlaka paketli gıdalarda etiket okumak ve yemeklerin içeriğini sorgulamak gerekir. Etiketlerde jelatinleşmiş nişasta, modifiye gıda nişastası, bitkisel protein gibi isimlerle yer alabilmektedir. Yenilen bir sostan veya katkı maddesinden ötürü hassasiyet oluşabilmektedir. Glüten duyarlılığının boyutunu doğru belirleyebilmek bütün bu sürecin temel anahtarıdır. Doktor ve diyetisyenin beraber çalıştığı multidisipliner bir yaklaşım bu tedavide şarttır. Bu sayede kişiye özel bir tedavi ile glüten kaynaklı oluşmuş hastalıkları iyileştirebilmek ve kişinin ileride ne sıklıkta glüten tüketilebileceğini belirleyebilmek mümkündür.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Obezite Türkiye'de alarm veriyor!Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Can Gönen, Türkiye’de alarm veren obezitede en yeni tedavi yöntemlerini anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.10 Nisan 2025 Perşembe 09:37YAŞAM
Modern çağın yaygın hastalığı: Migren!Modern çağın stresli yaşantısında dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de görülme sıklığı önemli ölçüde artan migren, yaşam kalitesini bozan hastalıklar arasında ilk sıralarda yer alıyor.09 Nisan 2025 Çarşamba 10:08YAŞAM
Erken yaşta makyajın 5 zararıDermatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Güldehan Atış, erken yaşta makyaj malzemesi ve diğer kozmetik ürünlerin kullanılması sonucu ortaya çıkan sorunlar hakkında bilgi verdi.07 Nisan 2025 Pazartesi 17:10YAŞAM
Hamileler dikkat! İşte kaçınmanız gereken 10 önemli hataKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Burak Güler, hamilelik sürecinin sağlıklı ilerleyebilmesi için kaçınılması gereken hatalar hakkında bilgi edinmenin son derece önemli olduğunu vurguladı.07 Nisan 2025 Pazartesi 17:02YAŞAM
Kanatlı etleri pişirildikten sonra hemen tüketilmeliArtvin Çoruh Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hüdayi Ercoşkun, kırmızı ete göre daha çabuk bozulan kanatlı etinin pişirilmesinden tüketilmesine kadar her aşamasında dikkatli olunması gerektiğini söyledi.07 Nisan 2025 Pazartesi 13:14YAŞAM
Telefonu yatakta şarj etmeyin! Yangın riskini arttırıyorTelefonu gece şarjda bırakmak yangın riskini artırıyor. Uzmanlar, özellikle düşük kaliteli veya hasarlı şarj aletleri, batarya problemleri ile uygun olmayan şarj ortamlarının önemli tehlike unsurları olduğunu söylüyor.04 Nisan 2025 Cuma 11:35YAŞAM
İşte C vitaminin 5 faydasıBeslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Örnek, “C vitamini veya bir diğer adıyla askorbik asit, vücudumuzdaki çeşitli hastalıklara yol açan zararlı moleküllerle savaşma konusunda önemli bir antioksidandır” dedi.02 Nisan 2025 Çarşamba 15:32YAŞAM
Diyabet riski taşıyor musunuz?8 sorudan oluşan diyabet testi hazırlayan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Edvin Murrja, bu belirtilerden birinin bile olması durumunda mutlaka doktora başvurmak gerektiğini belirtti, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.02 Nisan 2025 Çarşamba 10:57YAŞAM
İşte bel fıtığı hakkında doğru bildiğiniz 7 yanlışBeyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ziya Akar,bel fıtığı hakkında doğru sanılan 7 yanlışı anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.28 Mart 2025 Cuma 09:47YAŞAM
Bayramda tatlı ve şeker tüketimine dikkat!Dr. Öğr. Üyesi Işıl Doğruer, tatlı ve şeker tüketiminin diş sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini vurgulayarak, bayramda dikkat edilmesi gereken önemli noktaları paylaştı.27 Mart 2025 Perşembe 16:09YAŞAM
Sağlık bayram için 9 öneriRamazan ayında sindirim sistemi uzun süreli oruca alışır, öğün sayıları azaldığı için beslenme düzeninde değişiklikler olur.27 Mart 2025 Perşembe 14:35YAŞAM
Geleceğin keman virtüözü Kıvanç Sakder’ den bir başarı dahaTürkiye’nin önemli keman virtüözlerinden İlhan Özsoy’un kendisi gibi keman virtiözü olan kızı Prof.Dr Aslı Özsoy’un öğrencisi Kıvanç Sakder; müzik eğitimini Bursa Uludağ Üniversitesi Devlet Konservatuarı’nda başarıyla sürdürüyor.24 Mart 2025 Pazartesi 11:44YAŞAM
Dikkat! Oruç ruh sağlığını da etkiliyorUzman Psikolog Jülide Unutmaz, “Ramazanda görmezden gelinen duygulardan yemek yiyerek geçici de olsa uzaklaşılamaması, stres ve kaygıyı daha çok artırabilir" dedi.21 Mart 2025 Cuma 13:07YAŞAM
Ramazanda tok tutan 8 besinBeslenme ve Diyet Uzmanı Elif Gizem Oğuz, oruç tutarken tok kalmanıza yardımcı olan 8 güçlü besini ve nasıl tüketmeniz gerektiğini anlattı; önemli öneriler ve uyarılarda bulundu.17 Mart 2025 Pazartesi 09:22YAŞAM
Ramazan’da ağız ve diş sağlığınızı koruyun!Ramazan ayının gelmesiyle birlikte oruç tutan bireylerde uzun süre susuz kalmaya bağlı olarak ağız ve diş sağlığında bazı olumsuz etkiler görülebilir.11 Mart 2025 Salı 17:15YAŞAM
Ramazanda uyku sorunlarına karşı 8 öneriGöğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Yelda Başbuğ, Ramazan’da uyku sorunlarına karşı almanız gereken önlemleri anlattı...10 Mart 2025 Pazartesi 14:30YAŞAM
10 kadından 7'si şiddet ve mobbinge uğruyorHürriyetçi Sendikalar Konfederasyonu’nun, 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü nedeniyle 81 ilde 3 bin 418 kadın çalışanla yaptığı anket kadınların karşılaştığı acı tabloyu ortaya koydu07 Mart 2025 Cuma 11:36YAŞAM
Ramazan ayında sağlıklı beslenmenin ipuçlarıDiyetisyen Miray Abaza, ramazan ayı beslenmesi ile ilgili ilgili ipuçları verdi. Miray Abaza, sahur ve iftarda dikkat edilmesi gerekenler ile özellikle su tüketiminin önemine dikkat çekti.05 Mart 2025 Çarşamba 16:38YAŞAM
Oruç tutmak kalbe iyi geliyorKardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Baran, oruç tutmanın kalp damar sağlığı için yararlı olduğunu ifade etti.04 Mart 2025 Salı 10:20YAŞAM
Ramazanda ağız bakım uyarısı: "Alkollü gargaradan uzak durun"Ramazanın gelmesiyle ağız ve diş bakımı hakkında yapılması gerekenleri anlatan Diş Hekimi Ece Çalışkan, alkollü gargara kullanmanın ağız kuruluğuna neden olabileceğini belirterek "Alkollü gargara yerine hafif tuzlu suyu tercih edebilirsiniz" dedi.04 Mart 2025 Salı 10:10YAŞAM
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2015 Bursa Bakış