Merkez Bankası aylık fiyat gelişmeleri raporunda gıda fiyatlarının temelde kırmızı ve beyaz et ile işlenmiş et ürünlerinin öncülüğünde tarihsel Nisan ayı eğiliminin üzerinde arttığı belirtildi.   

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Nisan ayı Fiyat Gelişmeleri Raporunu açıkladı. Raporda bu dönemde yıllık enflasyonun tüm ana gruplarda düşüş kaydettiği belirtilerek, aylık enflasyonun seyrinde bir önceki ayda olduğu gibi gıda ve hizmet grupları öne çıkarken, enerji fiyatları belirgin bir oranda gerilediği, gıda fiyatları temelde kırmızı ve beyaz et ile işlenmiş et ürünlerinin öncülüğünde tarihsel nisan ayı eğiliminin üzerinde artış kaydettiği kaydedildi. 

Rapora göre, hizmet grubunda ise aylık fiyat artışları alt gruplar genelinde gözlenirken grubun tüketici yıllık enflasyonuna düşürücü etkisi 0,57 puan oldu. Enerji grubu fiyatları olumlu seyreden dış fiyat hareketlerinin yansımasıyla önemli ölçüde geriledi. Nisan ayında üretici fiyatları, enerji fiyatlarında süregelen azalış eğiliminin desteğiyle sınırlı bir oranda artmış, yurt içi üretici fiyatları yıllık artış oranı 10,34 puan gerileyerek yüzde 55,11 oldu. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle aylık artış oranı B göstergesinde yavaşlarken C göstergesinde bir miktar yükselmiş, göstergelerin yıllık enflasyonları sırasıyla yüzde 48,02 ve yüzde 45,48 seviyelerine geriledi. 

Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 2,39 oranında artmış ve yıllık enflasyon 6,83 puan azalarak yüzde 43,68’e geriledi. 

Yıllık değişim oranı B endeksinde 4,09 puan düşüşle yüzde 48,02, C endeksinde 1,88 puan azalışla yüzde 45,48 oldu. 

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bu dönemde ana grupların tamamında düşüş yaşanmıştır. Bir önceki aya göre gıda ve alkolsüz içecekler, enerji, temel mallar, hizmet ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 2,91; 2,15; 0,92; 0,57 ve 0,28 puan azalmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, aylık artışlar önceki aya kıyasla B endeksinde yavaşlarken, C endeksinde bir miktar yükseldi. 

Fiyat artışları, B endeksini oluşturan gruplardan hizmet sektöründe bir önceki aya kıyasla güçlenirken, temel mallarda ılımlı seyrini korumuş, işlenmiş gıda grubunda ise zayıfladı. 

Hizmet fiyatları nisan ayında yüzde 3,89 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 1,31 puan azalarak yüzde 58,62 oldu. 

Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma grubunda daha belirgin olmak üzere ulaştırma ve lokanta-otel alt gruplarında gerilerken, diğer hizmetler grubunda yatay seyretmiş, kira ve haberleşmede ise yükseliş kaydetti. Haberleşme grubunda aylık fiyat artışı yüzde 8,02 ile yüksek bir oranda gerçekleşmiş ve bu gelişmede cep telefonuyla yapılan görüşme ile internet ücretlerindeki artışlar belirleyici oldu. Başta kırmızı et olmak üzere son dönem gıda fiyatlarındaki görünümle birlikte lokanta-otel grubunda aylık fiyat artışları yüksek seyrini korumuştur. Ulaştırma hizmetleri aylık fiyat artışı karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığındaki artışın etkisiyle yüzde 3,08 olarak gerçekleşmiş, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 45,44’e geriledi. 

Diğer hizmetler alt grubundaki aylık fiyat artışları genele yayılırken geçen ayın ardından bu dönemde de paket tur fiyatlarında gözlenen yükseliş öne çıktı. Kira alt grubunda aylık artış yüzde 4,37 seviyesinde iken yıllık enflasyon yüzde 66,76 oranına yükseldi. Temel mal grubu yıllık enflasyonu 2,42 puan düşerek yüzde 34,16 seviyesine geriledi. Nisan ayında yıllık enflasyon tüm alt gruplarda düşüş kaydetti. Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç) aylık bazda yüzde 3,05 oranında yükselirken, alt grup yıllık enflasyonu 2,74 puan azalışla yüzde 37,47 oldu. 

Nisan ayında, fiyat artışları otomobil (yüzde 4,32) ve beyaz eşya kalemlerinde (yüzde 3,52) güçlenmiş, mobilyada (yüzde 1,70) ise yavaşladı. Diğer temel mallarda fiyatların aylık artışı yüzde 1,09 ile bir önceki aya kıyasla zayıflamış, bu alt grupta yıllık enflasyon 1,15 puan gerilemeyle yüzde 43,33 olarak gerçekleşti. Yasal karlılık baremlerinde mart ayı ortasında gerçekleşen düzenlemenin sarkan etkisiyle fiyatları yüzde 5,36 oranında artan ilaçlar, alt grup içinde öne çıkan kalem oldu. Yeni sezon geçişinin yaşandığı giyim ve ayakkabı grubunda fiyatların aylık artış oranı yöntem değişikliğine de bağlı olarak (yazlık ürünlerin endekse giriş ayının nisan ayından mayıs ayına kayması) ılımlı seyretti. Enerji fiyatları nisan ayında yüzde 3,86 ile yüksek bir oranda gerilemiş, grup yıllık enflasyonu 14,47 puanlık düşüşle yüzde 21,19 seviyesinde gerçekleşti. 

Bu gelişmede, meskenlere yönelik elektrik fiyatlarında yapılan yüzde 15’lik indirim belirleyici olurken, tüp gaz (yüzde -4,66) ve akaryakıt (yüzde -1,24) fiyat gelişmeleri aylık düşüşe katkı sağlayan diğer kalemler oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları nisan ayında yüzde 3,95 oranında artmış, yıllık enflasyon 13,97 puan azalarak yüzde 53,92 oldu. 

Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 13,24 puan düşüşle yüzde 52,70’e, işlenmiş gıdada ise 13,93 puan düşüşle yüzde 57,75 seviyesine geriledi. 

Mevsimsellikten arındırılmış veriler bu dönemde sebze fiyatları kaynaklı olarak taze meyve ve sebze fiyatlarında artışa işaret etti. Taze meyve ve sebze dışı işlenmemiş gıda grubunda kırmızı ve beyaz et fiyatlarındaki belirgin yükselişler devam etti. 

İşlenmiş gıdada aylık enflasyon (yüzde 0,97) ılımlı seyretse de et fiyatlarındaki artış paralelinde işlenmiş et ürünleri fiyatlarında yükseliş devam etti. Ekmek ve tahıl fiyatlarındaki artış ise son iki yılda kaydedilen en düşük oranda gerçekleşti. Yurt içi üretici fiyatları nisan ayında yüzde 0,81 oranı ile sınırlı bir artış kaydetmiş, yıllık enflasyon 10,34 puan azalarak yüzde 52,11 oldu. 

Ana sanayi gruplarına göre yıllık enflasyon alt grupların tümünde düşüş kaydederken, aylık bazda enerji fiyatları sanayi doğal gaz ve elektrik fiyatlarındaki gelişmelere istinaden belirgin azalışını (yüzde -9,72) sürdürdü. 

Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, elektrik-gaz imalatı, tütün ürünleri, rafine edilmiş petrol ürünleri ve kömür fiyatlarında düşüş gözlenirken, metal cevheri, madencilik, gıda, motorlu kara taşıtları ve tekstil sektörlerinde nispeten daha yüksek fiyat artışları gözlendi.