GELECEĞİN SALGINLARI BELİRLENDİ
En büyük risk, Dang Humması, Chikungunya ve İnfluenza A H1N1 virüsleri...

16 Aralık 2022 Cuma 12:39
COVID-19 fiilen sonlanmasa da, yarattığı toplumsal endişeler neredeyse tamamen ortadan kalkmış görünüyor. Peki, gelecekte bizleri neler bekliyor? Başka salgın hastalıklar da pandemiye dönüşme riski taşıyor mu? Yakın Doğu Üniversitesi, yapay zeka ve matematiksel modellemelerden yararlanarak bu sorulara ve çok daha fazlasına net cevaplar veren önemli bir çalışmaya imza attı.
Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, Doç. Dr. Dilber Uzun Özşahin, Doç. Dr. Cenk Serhan Özverel, Yrd. Doç. Dr. Berna Uzun, Yrd. Doç. Dr. Abdullahi Garba Usman, Dr. Nazife Sultanoğlu ve Dr. Cemile Bağkur imzasını taşıyan çalışmada; İnfluenza A H1N1, Chikungunya, Dang, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, HIV, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüslerinin her biri için 22’şer yıllık projeksiyonlar yapılarak hangi virüslerin hangi yıllarda büyük salgınlara neden olabileceğini ortaya koydu.
Dang Humması virüsü 3,5 milyon ve Chikungunya Virüsü 1,1 milyon vakaya ulaşabilir
“Yapay Zeka Uygulaması ile Gelecekte Olabilecek Muhtemel Salgınların Kestirimi. İlk Salgın Hangi Virüsle? Ne Zaman?” adıyla raporlaştırılarak başta Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Cumhuriyet Meclisi ve Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği olmak üzere pek çok kuruma da sunulan çalışma; İnfluenza A H1N1 virüsünün 2032 yılında yaklaşık 550,000 vaka sayısıyla; Chikungunya Virüsü’nün 2037 yılında yaklaşık 1,1 milyon vaka sayısıyla ve Dang Humması Virüsü’nün ise 2042 yılında yaklaşık 3,5 milyon vaka sayısıyla dünyayı etkisi altına alacak büyük salgınlara neden olabileceğini belirledi.
Bir diğer sonuca göre ise HIV infeksiyonlarındaki artış geçmiştekine benzer şekilde önümüzdeki 22 yıllık periyotta da devam edecek. Diğer yandan, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüsler ise bir pandemiye dönüşme potansiyeli taşımıyorlar.
Prof. Dr. İrfan Suat Günsel: “Geçmiş tecrübelerimizin bir sonucu olarak hazırladığımız ve geleceğin olası büyük salgınlarını belirleyen raporumuzu insanlığa duyduğumuz sorumluluğun bir gereği olarak kamuoyunun dikkatinize sunuyoruz.”
COVID-19 pandemisi döneminde yaptıkları çalışmalara değinen Prof. Dr. İrfan Suat Günsel, “Pandeminin ilk gününden itibaren bütün olanaklarımızı seferber ederek geliştirdiğimiz koruyucu burun spreyi Olirin, Sağlık Bakanlığımızın ardından Türkiyemiz Sağlık Bakanlığı’ndan da kullanım izni alan ülkemizin yerli ve milli PCR Tanı ve Varyant Analiz Kiti, mobil ve hastane tipi solunum cihazları gibi pek çok proje ile bu dönemin yarattığı ihtiyaçları karşılamak için çalıştık” ifadesini kullandı. “Pandemi döneminde, bilim insanlarımızın yapay zeka ve matematiksel modellemelerden de yararlanarak hazırladığı raporlarla; devletimize, salgın sürecini yönetme konusunda veri sağlarken endişe yaratan belirsizlikleri de güçlü bir bilimsel zeminde cevaplayarak çok önemli bir görevi yerine getirdik” diyen Prof. Dr. Günsel, “Geçmiş tecrübelerimizin bir sonucu olarak hazırladığımız ve geleceğin olası büyük salgınlarını belirleyen raporumuzu da insanlığa duyduğumuz sorumluluğun bir gereği olarak kamuoyunun dikkatinize sunuyoruz” ifadesini kullandı.
Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ: “WHO, CDC, ECDC, PAHO’dan elde ettiğimiz 11 RNA virüsüne ait verileri, 4 farklı hibrit yapay zeka modeli ile analiz ettik.”
Yapay zeka modellerinin, karar alma süreçlerinde oldukça önemli bir doğruluk oranına ulaştığını vurgulayan Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, “Yapay Zeka Uygulaması ile Gelecekte Olabilecek Muhtemel Salgınların Kestirimi. İlk Salgın Hangi Virüsle? Ne Zaman?” başlığı ile raporlaştırdıkları çalışmanın da geleceğin büyük salgınları ile ilgili önemli sonuçlar ortaya çıkardığını söyledi.
Araştırmada kullandıkları 11 RNA virüse ait mutasyon oranları, aşı varlığı, Ro değerleri, yıllık vaka ve ölüm sayıları gibi kriterlerle ilgili verileri; 2000-2022 yıllarını kapsayacak şekilde Dünya Sağlık Örgütü (WHO) CDC (Centers for Disease Control and Prevention), ECDC (European Center for Disease and Prevention) ile PAHO (Pan American Health Organization) gibi önemli kurumlardan elde ettiklerini söyleyen Prof. Dr. Şanlıdağ, “2000’den bu yana her virüs tipi için gözlenen veriler, Linear Regression-Gaussian Process Regression (LR-GPR), Linear Regression-Least Square Boost (LR-LSQBOOST), Linear Regression-Support Vector Machine (LR-SVM), Linear Regression-Regression Tree (LR-RT) gibi 4 farklı hibrit yapay zeka modeli ile analiz edilerek sonuçlara ulaşıldı” dedi. Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, hazırladıkları çalışmanın doğruluk oranını ise yüzde 88 ila yüzde 99 olarak açıkladı.
Büyük salgın yaratma potansiyeli en yüksek olan virüslerden Dang Humması, Chikungunya virüslerinin sivrisinekler aracılığı ile yayıldığını hatırlatan Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, küresel ısınma ve iklim değişiklikleri nedeniyle artan sıcaklıkların, bu hastalıkların bulaşını hızlandıran konakların yaygınlaşmasını sağladığı uyarısını yaptı.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Diş Çıkaran Bebekler İçin 8 Öneri!Diş çıkaran bebekler için ebeveynlere öneriler...18 Temmuz 2025 Cuma 12:29YAŞAM
Tatilde göz sağlığınızı koruyunDeniz ve havuzda göz sağlığını korumak için 6 öneri18 Temmuz 2025 Cuma 12:24YAŞAM
Yaz aylarındaki gizli tehlike keneler!Köpeğinizi gezdirirken keneye karşı önlem alın!18 Temmuz 2025 Cuma 12:23YAŞAM
Ruh sağlığı da fiziksel sağlık kadar önemli!Psikolojik destek almak zayıflık değil, farkındalık ve iyileşme arayışı…18 Temmuz 2025 Cuma 12:21YAŞAM
Hücre yaşlanmasını yavaşlatınHücre yaşlanmasını yavaşlatan 10 besin18 Temmuz 2025 Cuma 12:19YAŞAM
Güneşin Sessiz TehdidiYaz mevsimiyle birlikte sahiller...18 Temmuz 2025 Cuma 12:17YAŞAM
Migren botoksu %60’lara varan başarı sağlıyorYıllarca aynı tipte yaşanan baş ağrıları genellikle...18 Temmuz 2025 Cuma 12:09YAŞAM
Dünya yeme bozukluğuyla savaşıyorYeme bozukluğu, kişinin fiziksel ve ruhsal...14 Temmuz 2025 Pazartesi 11:06YAŞAM
Çalışma hayatı dinamikleri değişiyor!Çalışma hayatının kodları yeniden yazılıyor!14 Temmuz 2025 Pazartesi 11:04YAŞAM
Yalnızlık beyni zayıflatıyor!Uzun süreli yalnızlığın hem ruhsal hem fiziksel...14 Temmuz 2025 Pazartesi 11:03YAŞAM
Çocuklara dikkat!Çocuklarda yaz hastalıklarına karşı etkili önlemler!14 Temmuz 2025 Pazartesi 11:00YAŞAM
Hayalinizdeki iş kâbusa dönüşmesinPara kazanmak için paranızdan olmayın14 Temmuz 2025 Pazartesi 10:59YAŞAM
Sosyal fobiler ergenlikte zirve yapıyor!Sosyal medya da sosyal fobiyi destekliyor!14 Temmuz 2025 Pazartesi 10:54YAŞAM
Panikatak yok ama sürekli kaygı ve endişe var!Anksiyete bozukluğunun ciddi bir psikolojik rahatsızlık olduğunu belirten uzmanlar...10 Temmuz 2025 Perşembe 12:16YAŞAM
İştahsızlığın Psikolojik Nedenlerine Dikkat!Psikolojik Danışman Ekrem Çağrı Öztürk konu hakkında bilgiler verdi.10 Temmuz 2025 Perşembe 12:14YAŞAM
Alzheimer'a umut olacak keşif!Alzheimer hastalığını tetikleyen mekanizma çözüldü!10 Temmuz 2025 Perşembe 12:10YAŞAM
Diz ekleminden gelen sese dikkatDiz kireçlenmesi başlamış olabilir...10 Temmuz 2025 Perşembe 12:07YAŞAM
Sıcak çarpasına dikkat!Güneşli günlerde sıcak çarpmasına dikkat10 Temmuz 2025 Perşembe 12:05YAŞAM
Tüketiciler sürdürülebilirliğe önem veriyorTüketicilerin yüzde 64'ü sürdürülebilirliğe önem veren markalara daha çok güveniyor10 Temmuz 2025 Perşembe 12:03YAŞAM
Buz kullanırken tedbirli olun!Buz da besin zehirlenmesine neden olabilir!10 Temmuz 2025 Perşembe 11:59YAŞAM
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2015 Bursa Bakış