Kentsel dönüşümde olduğu gibi imar barışında da kimi hak sahipleri süreci tıkıyor. 20 daireli bir apartmanda 1 kişi hayır derse tapu alınamıyor. Uzmanlar, imar barışına başvuran vatandaşların ilk aşama olan yapı kayıt belgesini alsa da ikinci aşama olan tapuda uzlaşma sorunu yaşandığını belirtiyor.

Milyonları ilgilendiren ve sorunlu yapılara yasallık kazandıran imar barışı kimi vatandaşlar için zorlu geçiyor. İki aşamalı imar barışında, yapı kayıt belgesi için anlaşamayan komşular olduğu gibi ikinci aşamadaki tapu alımında da sıkıntılar çıkabiliyor. İmar barışında birinci aşamada başvuru yapıp ödeme yapan vatandaş yapı kayıt belgesini alıyor. Bu belge ile mülkiyet yasal hale geliyor, idari para cezası veya yıkım kararı ortadan kalkıyor. Bu aşamaya bazı komşular katılmak istemeyince süreç tıkanıyor.

İkinci aşamada ise ilk aşamada ödenen miktar kadar bedel ödenip tapu alınıyor. Bu aşamada uzlaşma sorunu yaşanıyor. Çünkü bu işlemler için yasa ‘yüzde 100 katılım’ istiyor. 20 daireli bir apartmanda 1 kişi katılmazsa diğer 19 kişi de tapu yolunda çaresiz kalıyor.

Tektaş İmar Barışı Uzmanı ve İnşaat Yüksek Mühendisi Hakan Çatalkaya, ilk aşamada olan yapı kayıt belgesi alımında yüzde yüz anlaşma olmasa da ilerlemenin mümkün olduğunu söyledi.Çatalkaya; “Örneğin 10 daireli bir apartmanda 1 kişi dışında 9 kişi imar barışından faydalanmak istiyor. İşlemler yapılır, o ödeme yapmayan 1 kişinin de ödemesi diğer hak sahiplerince yapılır ve yapı kayıt belgesi alınır. Böylece ilgili yapı hakkında para cezası ya da yıkım kararı varsa bunlar kalkar. "

"Sonra ödeme yapmayan kişi yerine ödeme yapan hak sahipleri ödedikleri tutar kadar bu kişiye icra takibi başlatır. Anlaşma yapmayan kişi o bedeli ödemezse evi elden gidebilir. 10 kişi adına tek kişi de aynı işlemleri yapabilir” dedi.

 Yapı kayıt belgesi almak için yüzde yüz anlaşma zorunlu olmasa da bu defa başka bir sorun yaşanıyor. Söz gelimi 15 malikli bir apartmanda 10 kişi istemezse diğer 5 kişi binanın tüm imar barışı bedelini ödemek zorunda kalıyor. Ancak ortaya çıkan çok yüksek bedel nedeniyle bu her kesim tarafından mümkün olmuyor. Bu da komşular arasında huzursuzluğa neden oluyor.

 Uzmanlara göre asıl uzlaşma sorunu tapuda yaşanıyor. Çünkü bu aşamada 1 kişi dahi eksik olsa süreç ilerlemiyor. Bu konuda birçok örnekle karşılaştıklarını belirten Çatalkaya şunları söyledi: “Şu an imar barışında ağırlık 1. aşamada. Birkaç ay sonra başvuru süresinde sona yaklaşınca ikinci aşamaya geçilecek ve bu tip sıkıntılar daha da artacak. Tek parsele birden fazla bina bulunması durumunda da aynı sorun var. Aynı parseldeki tüm hak sahiplerinden katılım isteniyor.”

İmar barışı için hazırlanan taslakta 3’te 2 çoğunlukla kat mülkiyeti kurulması maddesi yer alsa da bu madde çıkarıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı belli bir oranla değil yüzde 100 katılımla imar barışı başvurusu istiyor. Vatandaşlardan sıkça bir düzenleme talebi gelse de bakanlık bu konuya sıcak bakmıyor.

 Yüzde 100 uzlaşma şartında bir değişiklik planlamadıklarını belirten Bakanlığa bağlı yetkili şunları söyledi: “Belli bir oran demek Anayasadaki mülkiyet hakkını çiğnemek olur, bunu yapamayız. Ayrıca bu konu kötü niyetli kişilerce farklı kullanılabilir. 10 daireli bir apartmanda 7 kişi birleşip 3 kişinin tapusunda oynama yapabilir. Biz riskleri öngörerek bu yolu seçtik.”

Çatalkaya’nın dikkat çektiği bir başka nokta ise hatalı beyanlar. Yapı kayıt belgesi almak için başvuru yapanların çoğunlukla hatalı beyan yaptıklarını belirten Çatalkaya, tapu alınırken bu hataların ortaya çıktığını ve vatandaştan düzeltme istendiğini ifade etti. Devlet hatalı bilgi ile eksik ödeme yapan vatandaşta ‘farkı öde’ diyor.

En sık hatanın yapının büyüklüğünün hesaplanması ile ilgili olduğunu belirten Çatalkaya, “Yapı kayıt belgeleri almaları başvurunun doğru olduğu anlamına gelmiyor. Maalesef bize yapı kayıt belgesi düzeltmesi için başvuru yapanlardan anladığımız kadarı ile bugüne kadar yapılan başvuruların çoğu yanlış. Özellikle bireysel başvuru yapanlar ve belediye ve bakanlık imar barışı ofisine gidip başvuru yapan çoğu kişinin beyanı yanlış görünüyor. İskan tapusu için çizilen projenin yapı kayıt belgesi için yapılan ilk beyan ile uyumsuz olması halinde ciddi sorunlar ile karşılaşılabiliyorlar” diye konuştu.

Mülkiyet ve imar sorunu olan yapılara yasallık kazandıran imar barışı uygulaması 31 Aralık 2017 tarihinden önce ruhsatsız yahut ruhsatlı ancak proje eklerine aykırı olan tüm yapıları kapsıyor.

İmar barışına başvuruların 31 Aralık’ta sona ermesi beklenirken, 6 ay uzatma kararı verildi. Vatandaşların yoğun talebi üzerine başvuruların 15 Haziran, ödeme süresinin ise 30 Haziran 2019’a uzatıldığı açıklanmıştı.

Geçtiğimiz günlerde yapılan açıklamaya göre bugüne kadar imar barışı için yaklaşık 10 milyon bağımsız birim adına başvuru yapıldı, 17 milyar lira da ödeme gerçekleşti.