’Sağlık ağızda başlar’’, tüm hekimlerin bildiği ve sık sık dile getirdiği bir söz. Ağız ve ağız içi organları; dil, dişler, diş etleri, damak sık sık gıda ile temas ettiği için yıpranma payı yüksek ve aralıklı kontrol edilmesi, temizlenmesi gereken yapılar. Bu organlarda oluşan problemlerin vücuttaki başka sorunlara da yol açabileceği unutulmamalı.

Ağız içi organların en önemlilerinden olan tat alma organı dil de sağlık konusunda bize bazı ipuçları verebiliyor. Özellikle dil rengindeki değişikliklere karşı çok dikkatli olmak gerekiyor.

Aile Hekimi Uzm. Dr. Aslı Azakoğlu Karaca, dilin rengi ve neden değiştiğine dair şunları söyledi: “Sağlıklı bir dil, açık ve pembe renkte olur. Fazla kahve, çay, renkli içecekler tüketmek ya da sigara kullanmak dilde renk değişikliğine sebep olur. Bu durumu hepimiz biliyoruz. Yani günlük diş fırçalama alışkanlığımızın önemi kadar dil temizliği de çok kıymetlidir. Sabah aç karınla dil temizleme aparatı ile dilinizin üzerini temizlediğinizde vücudunuz size bağırsak floranız ile ilgili ipucu verecektir.

Dildeki renk değişikliğinin pek çok farklı nedeni olabilir ve bu durum tek başına bir hastalığın belirtisi olmayabilir. Ancak temizlemeye rağmen geçmeyen ağızda kötü koku yapan bir durum varsa mutlaka hekime danışılması gerekir.

Unutmayın, sağlıklı olma hali bir bütündür ve ağız sağlığı, ruh sağlığı, zihin sağlığı, beden sağlığı ayırt etmeksizin hepsini içerir.”

Hangi Renk Dil, Hangi Hastalığın Habercisi?

Uzm. Dr. Aslı Azakoğlu Karaca, dil rengine göre oluşabilecek hastalıkları ise şöyle açıkladı:

Sarı ve Kahverengi Arası Dil

Bu durum kronik sigara kullanımı yüzünden olabilir. Hatta kronik nikotin tüketimi erkeklerde bıyıkların sararmasına da sebep olur. Sarı ve kahverengi arası bir dil, ciddi akciğer hastalıklarına astım, KOAH, Akciğer kanseri gibi olasılıklara işaret edebilir. Mutlaka maruziyet sıklığı ve süresine göre Göğüs Hastalıkları Uzmanlarının kapısını çalmak gerekir.   

Örneğin; şeker hastalığı, karaciğer hastalıkları, tiroid hastalıkları veya reflü, gastirit, ülser gibi sindirim sistemi hastalıkları dilin sararmasına yol açabilir.

Kırmızı Dil

Anemi, yani kansızlık vücudun yeterince demir veya B12 vitamini alamaması sonucu oluşan bir durumdur. Bu vitaminlerin eksikliği, vücudun kırmızı kan hücrelerinin üretimini etkiler ve bu da dilin kırmızı renk almasına neden olabilir. Riboflavin (B12 vitamini), vücutta enerji üretimi için gereklidir ve eksikliği, ağız içinde yaralar ve çatlaklar gibi belirtilere neden olabilir.

Parlak kırmızı renkte bir dil ise; kalp rahatsızlıklarını veya hematolojik durumları düşündürebileceği gibi birçok farklı sağlık sorununun göstergesi de olabilir.

“Çilek dili” olarak tanımlanan durum genelde çocukluk çağı viral hastalıklarında görülürken (kızıl ateşi) yüksek ateş ile beraberdir. Medilkal ve semptomatik tedavi ile düzelir.

Beyaz Dil

Dilin yüzeyinde kalın beyaz bir tabaka oluşması (pamukçuk), kendini genel olarak dil beyazlaması şeklinde gösterse de bu hastalıkta lezyonlar iç yanağa, damağa, diş etlerine ve bademciklere kadar yayılabilir.

Genelde dildeki enfeksiyonların veya bağışıklık sisteminin düşük olmasından kaynaklanan immün sistem yetmezliklerinde karşılaştığımız bir görüntüdür, mutlaka takip gerektirir. Ayrıca Candida (dil mantarı) veya oto immün hastalığı olan vitiligo belirtisi de olabilir. Vitiligo el, ayak, yüz ve dilde görülen bir pigment eksikliğidir. Candida ise; genellikle antibiyotik kullanımının sonucu olarak ortaya çıkar veya bağışıklık sisteminizin zayıflaması nedeniyle de oluşabilir.

Mavi - Mor Dil

Mor dil, genellikle vücudun belirli bir bölgesinde dolaşım sorunlarına bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur. Zayıf dolaşımın nedeni genellikle damar tıkanıklığı, damarların daralması veya bazı dolaşım problemleri olabilir.

Dilin mavi-mor renk alması bazı kalp rahatsızlıklarıyla da ilişkili olabilir. Kalp yetmezliği, kalp kapakçık sorunları veya damar hastalıkları gibi durumlarda dolaşım problemleri meydana gelebilir ve bu durum da belli bölgelerin mor renk almasına yol açabilir.