Alerjik hastalıkların çocuklarda görülme sıklığı her geçen gün artıyor. Genetik yatkınlığın yanı sıra anne karnında ve doğumdan sonra etkileşim sağlanan çevre koşullarının çocuklarda alerjiye neden olabildiğini belirten Türkiye İş Bankası grup şirketlerinden Pediatri ve Çocuk Alerji Uzmanı Prof. Dr. Müge Toyran, alerjik hastalıklara ilişkin önemli açıklamalar yaptı.

Vücudumuz bağışıklık sistemi sayesinde, yapısında bulunmayan yabancı maddelerle karşılaştığında onlarla savaşıyor. Ancak bazı kişilerde bağışıklık sistemi, vücuda zararlı olmayan, diğer insanların bağışıklık sistemlerinin yanıt vermediği bazı maddeleri düşman olarak algılıyor ve onlara karşı saldırıya geçiyor. Bu saldırı sırasında bağışıklık hücreleri tarafından salgılanan maddeler, vücutta kaşıntılı döküntülerden şok tablosuna kadar değişen birçok belirtiye neden olabiliyor ve bu durum alerji olarak adlandırılıyor.

Alerjik reaksiyonların ortaya çıkmasında kişilerin genetik yapılarıyla gelen bir kalıtımsal yatkınlığın söz konusu olduğunu belirten Pediatri ve Çocuk Alerji Uzmanı Prof. Dr. Müge Toyran, "Bununla beraber yatkınlığı olan her bireyde alerji ortaya çıkmıyor. Anne karnında ve doğumdan sonra etkileşim sağlanan çevre koşulları da alerjinin ortaya çıkmasında rol oynuyor. Beslenme, sigara ve hava kirliliği maruziyeti, erken yaşta doğal yaşamla iç içe olma, erken yaşta bazı viral enfeksiyonlara maruz kalma, alerjenlerle temas gibi çeşitli etkenler alerjinin ortaya çıkmasında rol oynuyor" dedi.

ÇOCUKLARDA SIK GÖRÜLEN ALERJİK HASTALIKLAR

Alerjinin çocuklarda oldukça farklı klinik tablolar halinde kendisini gösterebildiğini ifade eden Prof. Dr. Müge Toyran, çocuklarda sık görülen alerjik hastalıkları şu şekilde açıkladı: "Hava yolu alerjenleri (ev tozu akarları, polenler, hayvan epitelleri, küf mantarları vb.) ile duyarlanan çocuklarda astım, alerjik rinit, atopik dermatit gibi hastalıklar görülebiliyor. Besinlere karşı alerjisi olan çocuklarda atopik dermatit, mide-bağırsak sistemi belirtileri (özefajit, proktokolit vb.) ve şok tablosuna neden olabilen anafilaksi tablosu ortaya çıkabiliyor. Ayrıca arı venomuna alerjik olan çocuklarda da anafilaksi tablosu gelişebiliyor. Bazı ilaçlar da çocuklarda basit deri döküntülerinden anafilaksiye kadar değişen şiddette alerjik reaksiyonlara neden olabiliyor."

BU BELİRTİLER ALERJİK BİR HASTALIĞA İŞARET EDEBİLİR

Alerjik hastalıkların vücutta hemen her sisteme ait belirtiler gösterebildiğini belirten Prof. Dr. Müge Toyran "Deride kaşıntılı kabarık plaklar halinde döküntüler (kurdeşen/ürtiker) ve egzama tarzı yaralar en sık görülen belirtilerdir. Solunum sisteminde, üst hava yollarında burun akıntısı, kaşıntısı, tıkanıklığı, hapşırma, alt hava yollarında nefes darlığı, öksürük, göğüs ağrısı, egzersizle çabuk yorulma şeklinde belirtiler görülebilir. Mide-bağırsak sisteminde, kusma, ishal, kanlı kaka, yemek yerken yutma zorluğu, takılma hissi, gıda reddi gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Birden çok sistemin katılımıyla daha ağır bir tablo olan ve hayatı tehdit edebilen anafilaksi tablosu da alerji sonucu ortaya çıkabilir. Bununla beraber bu belirtiler sadece alerjik hastalıklarda görülmez, birçok hastalığın belirtisi olabilir. Alerjik hastalığa bağlı olup olmadıklarının anlaşılması için hastaların ayrıntılı bir öykü ve muayene, sonrasında gerekli testler ile değerlendirilmesi gerekir" diye konuştu.

Çocuklarda ortaya çıkan belirtilerin, diğer hastalıklara ait olabilecek muayene ve test bulgularının olmaması durumunda alerjik hastalıklardan şüphe edildiğini belirten Pediatri ve Çocuk Alerji Uzmanı Prof. Dr. Müge Toyran "Alerjik hastalıkların teşhisi için deriye uygulanan alerji testleri, kanda bakılan alerji testleri, solunum fonksiyon testleri gibi testlerden yardım alınır. Bazı durumlarda alerjinin gösterilmesi için alerji yapan maddenin düşük dozlarda ve reaksiyona müdahale edilebilir koşullarda çocuğa verilerek izlenmesi şeklinde yapılan provokasyon testleri uygulanır" dedi.

DÜZENLİ TAKİP VE TEDAVİ İLE MUTLU BİR ÇOCUKLUK GEÇİRİLEBİLMESİ MÜMKÜN

Çocuklarda alerjik hastalıkların tedavisinin daha çok alerjiye neden olan maddelerden kaçınma, belirtilerin ortaya çıkmasını azaltmaya yönelik önlemler alınması, koruyucu ilaçlar kullanılması ve belirtiler ortaya çıktığında onların ilaçlarla tedavi edilmesi şeklinde olduğunu belirten Prof. Dr. Müge Toyran, şu açıklamalarda bulundu: "Alerjik hastalıkların birçoğu için hastalığı ortadan kaldıracak bir tedavi yöntemi yoktur. Bununla beraber bu hastalıkların bir kısmı çocuk büyüdükçe kendiliğinden tamamen geçer. Burada önemli nokta, hastalık devam etse bile, alerjik hastalıkları olan çocukların ilaçlarını düzenli kullanmaları ve almaları gereken önlemlere dikkat etmeleri durumunda sağlıklı ve aktif bir hayat geçirebilmeleridir. Alerjik hastalıklar iyi tedavi edildiğinde çocuklar mutlu, canlı, üretken bir hayat sürdürebilir. Alerjik hastalıkların tedavisinde hastalığın seyrini değiştirebilme özelliği olan tek tedavi şekli aşı tedavisidir. 4 ile 5 yıl arasında süren bu tedavi yöntemi önce haftada sonra ayda bir olmak üzere düşük doz alerjenin vücuda enjeksiyon ile verilmesi şeklinde uygulanır. Her gün dil altına uygulama şeklinde bir yöntem de mevcuttur. Tedavi sonunda hastaların önemli bir kısmında alerjene karşı cevapsızlık, yani alerjenle karşılaştığında artık belirti ortaya çıkmaması durumu görülür. Ancak bu tedavi her hastalık ve her hasta için uygun değildir. Uygun hasta seçimi önemlidir."