Son dönemde adını sıkça duyuran kavramlardan biri de bütünsel sağlık. Temelini hastalıklardan alan ve buna göre bir yaklaşımla tedavi modeli sunan modern tıbbın aksine, daha sağlıklı olmayı ve hastalıklardan korunmayı amaçlayan kişileri hedefine alarak bedeni, ruhu ve zihni bir bütün olarak gören yaklaşım.

Bütünsel sağlığın en güçlü araçlarından birini mindfulness (bilinçli farkındalık) oluşturuyor. Mindfulness, zihin-beden bağlantısını güçlendirerek stresi azaltıyor, duygusal dengeyi sağlıyor. Düzenli olarak yapılan mindfulness pratikleri, bireylerin sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürmesine katkıda bulunuyor.

Hedef “Bütünsel İyilik, Sağlık”

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Özge Faydalıel Balcı, önleyici tıp yaklaşımı ile bütünsel sağlık yönetiminin önemine vurgu yaptı: “Bütünsel Sağlık, Dünya Sağlık Örgütü’nün sağlık tanımından yola çıkarak  kişinin fiziksel, ruhsal ve sosyal anlamda tam iyilik halini hedefleyen, kişinin sadece hasta olmaması değil, potansiyelini gerçekleştirebildiği, kendini zinde ve bir bütün olarak iyi hissettiği hali deneyimlemesidir.

Bütünsel sağlık yaklaşımıyla kişinin beslenme, egzersiz, uyku gibi temel yaşam alışkanlıkları değerlendirilirken özellikle kalp hastalıkları, diyabet, obezite ve kanser gibi hastalıkların engellenmesi, erken tanınması ve tedavi edilmesi hedeflenmektedir. Bu nedenle kişinin sadece şikayeti olduğu alanlar ile ilgilenmek yerine, tüm bu faktörlerin değerlendirildiği ve gerekli önlemlerin alındığı bir sistem bütünsel sağlık yönetimi olarak tanımlanmaktadır. Bütünsel sağlık yönetiminde kişi, sağlık hizmetlerinde aktif katılımcı durumunda olup süreci yöneten hekim tarafından var ise kronik hastalıkların kontrolü, önleyici tıp yaklaşımı, beslenme, egzersiz ve uyku ile ilgili olarak kişiye rehberlik sağlanıyor.”

Anda Kalın, Sağlıkla Kalın

Kişinin bütünsel iyi olma haline yardımcı olacak yoga, meditasyon, nefes çalışmaları gibi pratikleri içeren alanlardan birinin de mindfulness olduğuna değinen Dr. Özge Faydalıel Balcı, “Mindfulness, en basit ifade ile anbean ve yargılayıcı olmayan farkındalık olarak tanımlanmaktadır. Duyulara odaklanmak, yaşanan anın farkına varmak, nefese odaklanan çalışmalar, vücut tarama ve yürüyüş meditasyonu gibi birçok temel teknikten faydalanan bu yaklaşımın en çok üzerinde durduğu alan ise stres kontrolüdür. Stres kontrolü ile birlikte ağrı kontrolü, tekrarlayan depresyon atakları olan kişilerde destekleyici yöntem olarak kullanılmaktadır.

Mindfulness’tan faydalanılan bir diğer alan ise beslenme. Özellikle duygusal yeme ataklarınız var ise, vücudunuzdan gelen açlık, tokluk sinyallerine kulak vermek, farkındalıkla beslenmek, gıdaların renk, şekil, koku ve tadının farkına vararak yemek sizi otomatik pilota bağlanmış şekilde hızlı yemekten uzaklaştıracaktır.

Uykuya dalmakta sorun yaşıyorsanız özellikle yattığınızda zihniniz hep bir problem ile meşgul ise yine uyku öncesi mindfulness egzersizleri, zihninizi yavaşlatırken uykuya dalmanızı kolaylaştıracaktır.

Nereden başlamak gerekir diye düşünüyorsanız, en pratik olarak gün içinde beş dakika bedeninizden gelen duyumlara, gözlerinizi kapatarak çevreden gelen ses ve kokulara, nefes alışverişinize odaklanmak zihninizi geçmişten, anılardan ve gelecek planlarından kurtarırken, tam da şu ana getirmeye yardımcı olacaktır” dedi.