Çoğu kez altında ciddi bir hastalık yatmıyor olsa da burun kanaması korku ve kaygıyı beraberinde getiren ve sık rastlanan bir sağlık sorunudur. Özellikle havanın kuruduğu ve alerjik yakınmaların arttığı bu mevsimde her zamankinden daha sık olabilir. Nedenlerinin ortadan kaldırılması ve kanama sırasında doğru müdahalelerin yapılması ile sorun olmaktan çıkan burun kanamalarında bazen uzman hekime gidilmesi de gerekebiliyor. ‘Burun kanamalarına nasıl müdahale edilmeli?’ ve ‘Kanamalar ne zaman ciddiye alınmalı?” gibi merak edilen soruların yanıtlarını Liv Hospital Vadistanbul Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Serdar Karahatay cevapladı.

Burun neden kanar?

Burunun fonksiyonları arasında solunan havayı ısıtmak, nemlendirmek ve tozlardan arındırmak da vardır ve bu fonksiyonları yerine getirmek için kan damarlarından zengin bir yapıdadır. Burun damarsal ağı, burun içi örtücü yüzeyinin (mukozası) hemen altında yer alır ve dış etkenlere çok açıktır. Sıcak ve kuru iklimlerde veya uzun süre klima havasına maruz kalma ile hassasiyeti ayrıca artar. Bahar aylarında belirginleşen alerjisi olan hastalarda bu damarsal ağdaki genişlemeler ve doku ödemi de kanamaya zemin hazırlar. El ile burun kaşıma ve sık hapşırma da kanamaya zemin hazırlayan, alerjik kökenli diğer sebeplerdir. Burun orta dikmesi (septum kıkırdağı) eğri olan veya kronik sinüziti olan hastalarda yukarda anlatılan durumların kanamaya olan etkisi çok daha fazla olur. 

Burun kanamalarının diğer ve daha ciddi sebepleri arasında pıhtılaşmanın azaldığı dâhili hastalıklar ve kan sulandırıcı ilaç kullanımları vardır. Hipertansiyona bağlı damar sorunları ve tümörler de burun kanamasının diğer nedenleri arasındadır. Trafik kazası gibi şiddetli travmalara bağlı yüz kemikleri ve burun kırıkları sonrasında yaşanan burun kanamaları ise daha şiddetli ve uzun süreli olabilir. 

Burunun lokal sebepli kanamaları daha kısa sürer, doğru ve basit müdahaleler ile durdurulabilirken travmaya bağlı yada dahili sebepli kanamalar daha şiddetli olur ve uzman doktorlar tarafından hastane ortamında yapılacak girişimleri gerektirir. 

Burun kanarken ne yapmalıyız?

Sebep ne olursa olsun, burun kanaması sırasında öncelikle sakin olunmalıdır. Çevredekilerin heyecan ve paniği özellikle çocuklarda ileriki dönemlerde kalıcı kan tutması ya da fobisine yol açabilir. Yüksek tansiyonu olan hastalarda tansiyon ölçülmeli, yüksek ise uygun ilaçlar ile düşürülmeye çalışılmalıdır. Trafik kazası gibi şiddetli travma sonrasında olan burun kanamalarında hastanın şuur durumu değerlendirilmeli, baygın olanlarda kanın burunun gerisinden akciğerlere gitmesinin önlenmesi için doğru pozisyon verilip gerekli acil yardım istenmelidir. 

Daha sık rastlanan ve daha ılımlı olan burun kanamalarında ise burunu kanayan kişi başı hafifçe öne eğik şekilde,  dik oturtulmalıdır. Burunun alt kısımlarını oluşturan, yumuşak kıvamlı burun kanatları başparmak ve işaret parmaklarının arasında sertçe sıkılmalıdır. Bu baskı burunun her iki tarafından uygulanmalı ve en az on dakika aralıksız sürmelidir. Kanama hala devam ediyor ise aynı şekilde baskı yaparak bir on dakika daha beklenebilir. Hala durmayan kanamalarda acile başvurulması gereklidir. 

Kolayca durdurulan ancak sık tekrarlayan burun kanamalarında ise altta yatan enfeksiyon, alerji, el ile karıştırma yada burun kurumasına yönelik tedavi ve tedbirlere başvurmak gerekir.

Doktora ne zaman gitmeli?

Aşağıdaki durumların varlığında burun kanamaları ciddi bir sağlık sorununa işaret etmekte olabilir. Bu sebeple bir kulak burun boğaz uzmanı muayenesi gerekir. 

Kanamalar çok sık oluyor ya da durdurulamıyorsa
Hep aynı taraf burun deliğinden oluyorsa
Eşlik eden kan sulandırıcı ilaç kullanımı varsa 
Kilo kaybı, halsizlik, bitkinlik gibi şikâyetler eşlik ediyorsa ya da kanamalar kansızlık (anemi) yapacak düzeye geldiyse
Vücutta başka kanamalar ya da ciltte kolay morarmalar oluyorsa