Küresel ısınmanın etkisi ile her mevsimin yaz tadında geçmesi, her ne kadar iyi hissettirse de insan sağlığını dolaylı olarak kötü yönde etkileyebiliyor.

Ülkemizde yazın sonuna yaklaşırken, özellikle ısının ve nemin çok yüksek olduğu Temmuz ve Ağustos aylarında ailece yapılan piknikler, deniz kenarında, ormanda, sahillerde geçirilen süreler artıyor. Buralarda tüketilen gıdaların, içeceklerin saklama ve hazırlanma koşullarına bağlı olarak; mide bulantısı, ishal, kusma gibi şikâyetlerle acillere başvurular da yine bu dönemde sıklaşıyor.

Ayrıca büfe, restoran gibi yerlerden tüketilen gıdalar konusunda da, bu mevsimde çok dikkatli olmak gerekiyor. Sıcak hava koşulları, besinleri daha çabuk bozulabilir hale getiriyor ve bu da besin zehirlenmelerine yol açabiliyor.

Özellikle yaz aylarında besin güvenliği konusuna çok dikkat etmek gerektiğine vurgu yapan Uzm. Dr. Aslı Azakoğlu Karaca, konu ile ilgili şunları söyledi: “Mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ishal gibi sindirim sistemini etkileyen, zararlı maddelerin neden olduğu irritasyon veya iltihaplanma sonucunda gelişen semptomlar; bedenimizin, zararlı maddeleri dışarı atmak için verdiği refleks tepkidir. Besin zehirlenmesi genellikle ishale yol açar. İshal; dışkılama sıklığının artması ve dışkının sulu veya parçalı olması şeklinde kendini gösterir. Karın ağrısı ve ateş diğer görülen yaygın bir belirtilerdir.

Tüketilen gıdaların içerisinde bulunan zararlı mikroorganizmalar, toksinler veya kimyasal maddeler özellikle yaşlılar, çocuklar, hamile kadınlar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişileri, daha hızlı etkileyerek genel sağlık durumlarını bozarak tıbbi yardım almalarına yol açabilir. Bu bulaş genellikle bakteriyel bir kökene sahip olabilirken, bir virüs veya parazitten de kaynaklanabilir.

Mikroorganizmalar gıdaların hazırlanması, saklanması veya taşınması sırasında hijyen kurallarına uyulmaması sonucu çoğalırlar ve su veya besinlerin alınmasıyla bulaşırlar.”

Açıkta Satılan Besinlere Dikkat!

Dr. Aslı Azakoğlu Karaca, yaz aylarında açıkta satılan besinleri tüketmemek gerektiğinin altını çizerek, “Kokusu ve rengi değişmiş, küflenmiş besinler (peynir gibi), özellikle et ve süt ürünleri, kümes hayvanları, sosis, sucuk, pastırma gibi işlenmiş gıdalar, dondurma, mayonez, kremalı pastalar, deniz ürünleri, yumurta gibi yiyecek ve içecekler konusunda oldukça dikkatli olmak gerekiyor. Özellikle musluk suyu ve buzlu içeceklere de dikkat edilmeli. Bazı mekanlar çeşme suyunu şişeleyip servis yaparlar ve bu sık görülen ve turist ishaline yol açan bir durumdur” dedi.

Zehirlenme Riskini Azaltmak İçin Neler Yapmalı?

“Besinlerin doğru şekilde saklanması, hazırlanması ve tüketilmesi ile ilgili önlemleri almak zehirlenme riskini azaltacaktır” diyen Dr. Karaca, besin zehirlenmesi riskini azaltmak ve önlem almak adına yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

Yiyecekler buzdolabı veya soğutucuda uygun sıcaklıkta saklanmalı,
Piknik veya açık hava etkinlikleri için besinler, temiz ve hava geçirmez kaplarda taşınmalı,
Yemek hazırlamadan önce ve sonra eller mutlaka yıkanmalı,
Et ve deniz ürünlerinden hazırlanan yemekler iyi pişirmeli, pişirildiğinden emin olduğumuz, güvendiğimiz mekânlarda tüketmeli,
Taze meyve ve sebzeler iyice yıkanıp mümkünse kabukları soyularak yenmeli,
Cam şişede su tüketmeye özen gösterilmeli,

Acile Başvurulması Gereken Durumlar Neler?

Dr. Aslı Azakoğlu Karaca, “Besin zehirlenmeleri genellikle birkaç gün içinde istirahat veya medikal tedavi ile kendiliğinden geçer. İyileşme süreci kaybedilen sıvının yerine konmasına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Hafif semptomlar genellikle evde tedavi edilebilirken, daha ciddi semptomlarda ise acil müdahale gerekebilir” dedi ve acil yardıma başvurulması gereken durumları şöyle anlattı:

Ciddi Kusma ve İshal; Eğer çok sık veya çok şiddetli kusma, ishal meydana geliyorsa ve bu durum sıvı kaybına neden oluyorsa,

Yüksek Ateş; Ateş çok yükselmişse (genellikle 38.5°C üzeri) ve diğer semptomlarla birlikte gittikçe arttığı hissediliyorsa,

Şiddetli Karın Ağrısı; Şiddetli ve dayanılmaz karın ağrısı varsa, uzun sürüyor ve pozisyona bağlı geçmiyorsa,

Kanlı İshal; İshal esnasında tuvalette dışkıya bulaşan kan ya da parazit görüldüyse,

Ciddi halsizlik, baş dönmesi veya bayılma hissi; Bu belirtiler varsa besin zehirlenmesi durumu olasıdır ve derhal acile başvurulmalıdır.