Akciğerlerdeki damarlardan birinde pıhtı veya başka bir sebebe bağlı olarak yaşanan tıkanma akciğer embolisi olarak adlandırılır. Akciğer embolisi genellikle bacaklarda çok nadir durumlarda ise vücudun diğer kısımlarından kaynaklı ortaya çıkar. Herkeste görülebilme ihtimali vardır ancak kanser ve geçirilen cerrahi operasyon sebebiyle bu risk artabilir. Akciğer embolisinin tıkanması sebebiyle akciğer görevini yeterince yerine getiremez ve yetersiz kan sebebiyle ölüm riski doğabilir.

Tetikleyici durumlar söz konusu

Akciğer embolisini ortaya çıkaran birçok durum söz konusudur. Dolaşımın durağan olduğu durumlarda, aşırı pıhtılaşma eğiliminde ve damar duvarındaki hasar sebebiyle oluşabilir. Dolaşımın yavaş olduğu durumlar şu şekilde özetlenebilir; uzun süre hareketsiz kalmayı gerektiren durumlar, kalp yetersizliği, ileri yaş, KOAH, uzun otobüs ve uçak yolculukları, karın içi tümörler… Normal olmayan pıhtılaşmanın sebep olduğu durumlar ise şu şekildedir; kanser, genetik pıhtılaşma bozuklukları, doğum kontrol hapları, böbrek hastalıkları, aşırı kilo. Damar duvarındaki hasarlar; yanıklar, travma, kan zehirlenmesi ve alt bacak operasyonudur. 

Tüm vücudunuzu etkisi altına alabilir

Akciğer embolisi kan pıhtısının akciğerlerdeki bir atardamara ulaşması ve tıkanması ile meydana gelir. Tıkanıklığa neden olan kan pıhtıları genellikle bacaktan gelir. Tıkalı damarlardan gelen kan, akciğer loblarını oksijensiz bırakarak zarar verir. Bu duruma akciğer enfarktüsü denir. Bu durum sadece akciğer loblarına değil, akciğerin vücuda yeterince oksijen ulaştırmaması sebebiyle tüm bedene zarar verebilir. 

Gün içerisinde hareket etmeyi ihmal etmeyin!

Akciğer embolisinin herkeste görülme riski vardır ancak uzun süre hareketsiz kalmak bu riski arttırır. Özellikle de ameliyattan sonra uzun süre yatak istirahatinde olan kişilerde kan pıhtısı oluşma riski daha fazladır. Çünkü bacaklar uzun süre yatay kaldığında toplardamar kan akışı durağanlaşır ve kan pıhtılaşmaya elverişli hale gelir. Aynı şekilde uzun yolculuklarda aynı pozisyonda uzun süre oturmak da bacaklardaki kan akışını yavaşlatır ve pıhtı için uygun ortamı yaratır. 

Gebelik olası riski artırıyor

Akciğer embolisinde gebelik önemli bir risk faktörüdür. Çünkü bebeğin rahim çevresindeki damarlara baskı yapması bacaklardaki kanın geri dönüşünü yavaşlatır. Kan akışındaki bu yavaşlık veya kanın bacaklarda göllenmesi durumu pıhtı oluşmasına sebep olabilir.

Bu belirtilere sahipseniz…

·       Aniden ortaya çıkan nefes darlığı,

·       Yemek yerken veya nefes alırken göğüste oluşan acı ve ağrı,

·       Kanlı ve balgamlı öksürük,

·       Sırt bölgesinde ağrı,

·       Düzensiz kalp atışı,

·       Kol ve bacaklarda şişlik,

Teşhis ve tedavide nasıl bir yol izlenir?

Akciğer embolisi çok tehlikeli bir hastalıktır dolayısıyla zamanında müdahale hastalığın iyileşmesinde kilit rol oynar. Çünkü akciğer embolisi erken fark edilirse kan sulandırıcı ilaçlar ile pıhtının koparak akciğere gitmesi engellenmiş olur. Tanı yöntemi olarak bilgisayarlı tomografi ve nükleer tıp yöntemlerinden sintigrafi inceleme tercih edilir. 

Eğer hasta yüksek risk grubunda ise tanı konur konmaz ilk iki hafta içinde tedaviye başlanır. Genellikle pıhtı eritici ilaçlar kullanılır. Bu tedavinin yetersiz kaldığı durumlarda ise lokal anestezi ile kasıktan girilerek katater yardımıyla tıkanan atardamar temizlenir. Bu tedaviyi izleyen ilk 6 ay boyunca pıhtılaşmayı azaltıcı ilaçlar kullanılmalıdır. Eğer hasta risk grubunda ise ve tekrarlama ihtimali yüksekse bu ilaçlar ömür boyu kullanılabilir.