Çoğu zaman basit bir gribin ya da üşütmenin belirtisi olan nefes darlığı ve kuru öksürük sandığınızdan daha tehlikeli bir hastalığın habercisi olabilir.  Kadınlara oranla özelikle 65 yaş üstü erkeklerde görülen akciğer sertleşmesi, akciğerlerin sertleşip süngerimsi bir hal almasına sebep olmaktadır. Akciğer sertleşmesi olarak da bilinen İdiopatik Pulmoner Fibrzis (İPF) hastalığının henüz kesin bir tedavisinin bulunmadığını belirten Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Kanan Abbaslı, erken teşhis ile doğru tedavi sürecinin planlanmasının hastalığın seyrini yavaşlattığını anlattı ve konuyla ilgili daha birçok detayı paylaştı.

Akciğer sertleşmesi nedir?

Akciğer sertleşmesi olarak da bilinen İdiopatik Pulmoner Fibrzis (İPF) akciğer dokusunun kalınlaşması, sertleşmesi ve hastalıklı alanların bal peteği dokusunu andıran bir görünüm kazanmasına verilen addır. Bu hastalıkta hava yolları daralmaz ancak akciğer dokusu kalınlaşır ve sertleşir. Dolayısıyla akciğerlerden kan dolaşımı sistemine oksijen geçişi oldukça zorlaşır.  Bunun sonucunda da beyin başta olmak üzere kalp ve diğer organlar çalışmaları için ihtiyaç duydukları oksijen miktarını alamaz hale gelirler. Hastalığın asıl nedeni bilinmemekle birlikte bazı kişilerde fibrozise yol açan nedenler saptanabilmektedir.  

65 yaş üstü erkeklerde daha sık görülüyor

Akciğer sertleşmesinin ülkemizde görülme sıklığı diğer Avrupa ülkeleriyle benzer orandadır ve maalesef gün geçtikçe İdiopatik Pulmoner Fibrzis tanısı alan kişi sayısı artmaktadır. Bunun başlıca sebeplerinden biri de insan ömrünün ve hastalığa ilişkin klinik bilgilerin artışıyla erken ve doğrudan tanı konulabilmesidir. Hastalığın tam olarak ne tür özelliklere sahip kişileri doğrudan etkilediği konusunda yeterli bilgiler olmasa da sigara kullanımı ve bazı genetik etkenlerin İPF riskini arttırdığı saptanmıştır. Genellikle 65 yaş üstü erkeklerde kadınlara oranla görülme sıklığı çoktur. Solunum yolu ile alınan bazı çevresel toz ya da kimyasallara maruz kalınması, iltihaplı romatizma olarak da bilinen romatizmal hastalıklar akciğer sertleşmesine neden olmaktadır.

Kuru öksürük ve nefes darlığı en önemli belirtiler arasında…

Akciğer sertleşmesinde erken dönemde belirtiler olmayabilir ancak en sık görülen şikayetlerin başında eforla gelişen nefes darlığı ve kuru öksürük gelmektedir. Nefes darlığı sinsi bir şekilde ortaya çıkmakta ve ilerlemektedir. Kuru öksürük ise öksürük ilaçlarının dahi etki göstermediği inatçı bir özellik göstermektedir. Belirtiler hastalar için her ne kadar yaşlılıktan ya da sigara kullanımından kaynaklı gibi gelse de aslında sebebi akciğer sertleşmesi olabilmektedir. Ayrıca hastaların bir kısmının parmak uçlarında çomak parmak olarak da nitelendirdiğimiz bir genişleme söz konusudur. Gelişen bu belirtilerle birlikte halsizlik, iştah kaybı, kilo kaybı ve güçsüzlük gibi durumlar da görülebilmektedir.

Erken ve ayrıcalıklı tanı hayati önem taşıyor

Akciğer sertleşmesi KOAH ve astım gibi hastalıklarla karıştırılabilmekte ve dolayısıyla ayırt edici tanı son derece önem kazanmaktadır. İdiopatik Pulmoner Fibrzis tanısı, hastalığın akciğerde oluşturduğu sertleşmeye neden olabilecek çevresel ve mesleki hastalıklar, romatizmal hastalıklar ve ilaçlar gibi nedenler elendikten sonra görüntüleme yöntemlerinde hastalığa özgü tipik bulguların görülmesiyle konulmaktadır. Tanıda bir takım kan tahlilleri, fiziksel muayene, gerek duyulması halinde romatoloji görüşü ve akciğer tomografisi gibi yöntemler kullanılmaktadır.  Eğer tipik bulgular söz konusu değilse akciğer biyopsisi yapılması gerekebilir.  Hastalığın ağırlık derecesi solunum fonksiyon testleri, akciğer tomografisi ve egzersiz testleri göz önünde bulundurularak değerlendirilir. Erken tanı sayesinde akciğer fonksiyonlarında ileri düzeyde kayıp olmadan tedaviye başlamak mümkündür.

Akciğer sertleşmesi tedavi edilebilir mi?

Yaşın ilerlemesine de bağlı olarak normal bireylerde de solunum fonksiyonlarında doğal kayıplar yaşanmaktadır.  İdiopatik Pulmoner Fibrzis olarak nitelendirilen hastalıkla birlikte bu süreç daha da çok hızlanmıştır. Akciğer sertleşmesini iyileştiren kesin bir tedavi yöntemi henüz olmasa da son yılarda yapılan çalışmaların verdiği sonuçlara göre iki etken madde bu hastalığın yavaşlamasına ve belirtilerin hafiflemesine yardımcı olabilmektedir.  Akciğer sertleşmesi için dünya çapında çalışmalar devam etmektedir. İleri düzeydeki hastalıklarda ise akciğer nakli için kişiler uygun merkezlere yönlendirilmektedir.