Aceleyle yemek yiyenlerden misiniz?  Lokmalar yeterince çiğnenmediğinde veya hızlı hızlı yemek yendiğinde, yemeğin boğazınıza takıldığını hissedebilirsiniz. Bunları yaşamadan yemek yerken ya da bir şey içerken yutmakta güçlük çekiyorsanız, bu durum hastalık habercisi olabilir. Avrasya Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Abdülkerim Özakay, Akalazya hastalığını anlatıyor.

Yutma zorluğunuz varsa, Akalazya hastalığına dikkat

Mide ve yemek borusunun çalışma prensibi şu şekildedir; besin ve sıvının yutulmasıyla birlikte kasılma dürtüsü oluşur. Bu dürtü lokmayı mideye iletmeye başlar. Yutmayla birlikte alt sfinkterde gevşeme yaşanır ve lokmanın mideye geçişi sağlanır. İşte bu gevşemenin gerçekleşmesi veya yetersiz olması akalazya hastalığına yol açar. 

Yemek borusunun mide ile birleştiği yerdeki kasların yemek yerken gevşeyememesi sonucunda ortaya çıkan akalazya hastalığı, yutma zorluğuna yol açar. Yemek borusunda meydana gelen hareket bozukluğu olarak tanımlanan akalazya bozukluğu, nadir görülmesine rağmen hastaların hayatını büyük oranda olumsuz yönde etkiler.

Akalazya hastalığı olan kişiler, yemek yediği sırada yemek borusundaki kapağın açılmaması sebebiyle lokmaların boğazına takıldığını hisseder. Yutulan lokmalar, yemek borusunda birikir ve kişi yemek borusundan geçmesi için bol miktarda su içerek yutma işlemini gerçekleştirir. Bu şekilde yemek borusunun mide ile birleştiği yerdeki kaslardan oluşan kapak açılarak lokmanın mideye geçişi sağlanır kapak açılarak mideye geçişi sağlanır.

Hangi belirtiler hastalığın habercisi?

Yemek yerken batma ve takılma hissi,
Yutma güçlüğü,
Katı ve sıvı gıdaları yutarken zorlanma,
Her lokmadan sonra su içme isteği,
Göğüs ağrısı,
Göğüste yanma hissi,
Ağızdan sindirilmemiş gıdaların geri gelmesi ( Regurjitasyon )
Geğirme güçlüğü.

Tüm bu şikayetler zamanla daha da kötüleşmeye başlar. Hastalığın ileri evrelerinde yemek borusunun gıdayı aşağıya ileten kasılma dürtüsü zayıflamaya başlar, hatta zamanla kaybolur. Yemek borusu genişler. Bu durum yemeklerin mideye geçişini iyice zorlaştırır. Kişinin ağzında kötü kokular oluşur ve kusmalar eşlik eder. Zamanla kilo kaybı yaşanır. Yemek borusunda biriken gıdalar zamanla nefes borusuna kaçarak kişinin akciğer problemleri yaşamasına yol açabilir.

Teşhis

Bu hastalıkta yutkunma zorluğu önemli bir bulgudur. Eğer bir hasta yutkunma şikayetiyle geliyorsa o hastaya öncelikle fiziki muayene uygulanır.

Göğüs ve akciğer filmi,
Üst sindirim sistemi endoskopisi 
Baryumlu grafi,
Bilgisayarlı tomografi (BT)
Yemek borusu ve alt kısmındaki basınç ölçümü,

Tedavide hastalığın evresi belirleyici oluyor

Eğer hastalık ilk evrelerindeyse öncelikle medikal tedavi uygulanır. Verilen ilaçlar sayesinde yemek borusunun alt kısmında yer alan kasların kasılmalarının kontrol altına alınmasıyla birlikte gevşemeleri sağlanır. Diğer yöntem ise endoskopi yoluyla yemek borusunun alt bölümüne ilaç verilmesidir. Ayrıca endoskopi aracılığıyla yemek borusu genişletilebilir. Bunun için yemek borusunun alt kısmına bir balon yerleştirilerek şişirilir. Bu durum yemek borusunun genişlemesini sağlar. Hastalığın ileri evrelerinde ise cerrahi müdahaleye başvurulabilir.