8. sınıf öğrencilerinin liseye giriş maratonu sayılan Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) 1. dönem sınavı, 25 ve 26 Kasım 2015 tarihlerinde yapılacak. Öğrencilerin sınav sırasında kaygılarını azaltacak öneriler sunan uzmanlar, o gün yenmesi gereken gıdalar hakkında da uyardı.

'SINAV STRESİ, HORMONLARI HAREKETE GEÇİRİYOR'

Yrd. Doç. Dr. Berrin Eylen Özyurt, yaptığı açıklamada sınav kaygısıyla başetmenin, öğreniyebilir bir beceri olduğunu söyledi. Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Rehberlik ve Psikolojik Danışman Özyurt, “Stres altında vücut, adrenalin hormonu salgılar ve tehlikeye karşı bireyi hazırlar. Buna, ‘kaç ya da savaş’ durumu denir. Bir sinir iletici olan adrenalin, fiziksel ya da zihinsel uyarılma sonucu salgılanarak sempatik sinir sistemini etkiler. Sempatik sinir sistemi, bir tehdit algıladığında vücudu uyarıcı etkide bulunur. Beden, olası bir tehlikeye karşı kendini savunmak üzere hazırlanır. Bu durumda da kan basıncı artar, kalp atışları hızlanır, kanın büyük kas gruplarına akışı artar, sindirim yavaşlar, solunum sıklaşır, glikoz enerji vermek üzere salgılanır, terleme oranı ve kanın pıhtılaşma oranı artar. ‘Kaç ya da savaş’ tepkisi kanın, beynin bilgiyi işlemleyen bölgesinden, büyük kas gruplarına doğru akmasını sağlar. Bu da stres sırasında zihnimizin boşalmış gibi olmasına neden olur.” dedi.

'5-10 DAKİKALIK BİR ARADAN KORKMAYIN'

Sınav esnasında kaygılanan öğrencilerin neler yapabileceğini anlatan Yrd. Doç. Dr. Özyurt, şu bilgileri verdi: “Derin bir nefes alın ve uzun bir sürede yavaş yavaş bırakın. Tekrar nefes alıp rahat bir şekilde arkanıza yaslanın. Duvar, resim, saat ya da tahta gibi objelere odaklanıp, ‘Bu sınavda başarılı olacağım.’ gibi olumlu cümleler kullanın. Tekrar derin bir nefes alın ve uzun bir sürede yavaşça bırakın. Normal nefes alma düzenine dönün. Olumlu ve sakin olmak sınav açısından çok önemli. Sınav kağıdının tümünü okuyun, tekrar okuyun ve kolayca yapabileceğiniz soruları işaretleyin. Soruların doğru anlaşıldığından emin olacak şekilde okuyun ve istediğiniz birinden cevaplamaya başlayın. Yanıtlayabileceğiniz soruların sırası belirleyin. Kendinizi en güvenli hissettiği soruyla başlayın, zamanı nasıl planlayabileceğini düşünün ve bu plana uyun. Soruları yanıtlarken plan dışında bir başka soru ile ilgili yanıt aklınıza gelirse hemen bir başka kağıda kısaca not alın ancak o soruyla ilgili düşünmeye devam etmeyerek, kaldığınız yerden devam edin. 5-10 dakikalık bir ara, sınavın geri kalanını panik içinde geçirmekten çok daha iyidir.”

SINAV GÜNÜ MENÜSÜ

Sınav günü yapılan en büyük hatalardan birinin de aşırı şeker veya şekerli gıdalar yemek olduğunu söyleyen Yaşar Üniversitesi MYO Gıda İşleme Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel ise yemesi gereken gıdaları şöyle anlattı: “Tam tahıllı ekmek, süt, haşlanmış yumurta, peynir, domates, salatalık ve eğer sindirim probleminde bir sorun yoksa havuçla oluşturulan bir kahvaltı menüsü kan şekerini dengeleyecek, uyku halinin önüne geçecek ve açlık hissi uyandırmayarak dikkat süresini uzatacaktır. İçecekte alternatif olarak meyve suyu da tüketilebilir. Bu sayede şeker oranının dengelenmesine katkı sağlanır ancak fazla miktarda çay ve kahve tüketilmesi, idrara çıkma sıklığını arttırabileceği için önerilmez. Vücuda yabancı olan ancak çevreden faydası olduğu belirtilen gıdaların, sınav sabahı tüketilmesi riskli olabilir. Sınava giren adayların yaptığı en büyük hata, sınava girmeden hemen önce ya da sınav esnasında yüklü miktarda şeker içeren çikolata, şeker ve şekerlemeleri tüketmeleridir. Bu yiyeceklerde bulunan şekerler, basit karbonhidrat sağladığından kan şekerinde ani yükselme ve düşüşlere neden olurlar. Kan şekerinde oluşabilecek hızlı düşüş ise uyku hali, dikkat dağınıklığı, konsantrasyon bozulması ve acıkma hissi gibi sorunlara yol açabilir. Erken acıkma durumuna karşın süt, fındık, fıstık, ceviz, muz gibi yiyecekler tüketilebilir.”