MOSKOVA (CİHAN)- Rusya’nın Suriye’de terör örgütü IŞİD’e yönelik hava operasyonları sırasında Türk hava sahasını ihlal etmesi ve Rusya’nın Kürt yönetimlerine askeri desteği, Ankara’nın sert tepkisine neden oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Akkuyu nükleer santrali dahil büyük projelerin gözden geçirilebileceği ve doğalgazın da başka ülkelerden alınabileceği uyarısında bulundu.

Terör örgütü IŞİD’le mücadele ve Suriye politikalarında iki ülkenin ayrışması iş dünyasına olumsuz yansıdı. Ukrayna krizi ve yaptırımlar nedeni ile ekonomik durgunluk yaşanan Rusya’da faaliyet gösteren Türk iş dünyası gelişmelerden rahatsız. İki ülke politikacılarını sağduyulu davranmaya davet eden iş dünyası, sorunların bir masa etrafında konuşularak çözülmesini talep ediyor.

TÜRKİYE’DEN RUSYA’YA İHRACAT SERT DÜŞTÜ

Siyasi alanda yaşanan gerginliğin daha önce imzalanan Mersin Akkuyu nükleer santrali gibi dev projeleri etkilemesi beklenmezken, yeni proje Türk Akımı, doğalgaz indirim anlaşmaları ve Türkiye’den Rusya’ya ihracata olumsuz yansımasından endişe ediliyor. 2013’de 7 milyar dolar olan Türkiye’nin ihracatı, 2014’de 6 milyar dolara geriledi. 2015 sonunda 4 milyar doların yakalanamamasından endişe ediliyor. 2008’de 38 milyar doları bulan toplam ticaret hacmi ise 2014’de 32 milyar dolara geriledi. Bu yıl sonu için rakamın 25 milyar dolar seviyesinde kalması bekleniyor. İki ülke yöneticilerinin belirlediği 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi ile ilgili ümitler korunmaya çalışılıyor.

Türkiye’nin Rusya’dan talep ettiği 40 bin TIR kotası ile ilgili henüz bir cevap alamaması, transit geçişlerle ilgili TIR kotalarının son 10 gündür verilmemesi Türkiye’nin Orta Asya ülkelerine ihracatını da olumsuz etkileyecek. Türk TIR’larına taşımacılık izni verilmemesi maliyetleri artırırken, Türk ürünlerinin Rusya pazarında rekabet gücünü olumsuz etkiliyor.

SİYASİ KONULAR ORTAK AKILLA ÇÖZÜLEBİLİR

Rus-Türk İşadamları Birliği (RTİB) Başkanı Naki Karaaslan, Rusya ve Türkiye politikacılarını sağduyulu olmaya ve diyalog içinde hareket etmeye davet etti. Siyasi konuların ortak akılla sonuca ulaştırılabileceğini ifade eden Karaaslan, “İkili ilişkilerde gecikmeler, aksamalar olabilir. Örneğin TIR kotaları ile ilgili sorununun çözülmesi gerekiyor. Bu kangren olmuş bir sorun. Bugüne kadar çözülmesi gerekiyordu. Rusya-Türkiye ticaret hacminde daralma var. Ruble-TL değer kaybının bunda etkisi var. Bunların şokları da ticareti etkiliyor.” dedi.

RUSYA-TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE KISIR DÖNGÜDEN ÇIKILMALI

Rus -Türk İşadamları Derneği (RUTİD) Başkanı Esat Sarı ise yaptığı değerlendirmede iki ülke siyasi ilişkilerinin ekonomik ilişkilere olumsuz yansımasından endişe ettiğini söyledi. İki ülke ilişkilerinin lokomotifinin her zaman ticaret ve ekonomi olduğuna değinen Sarı, “İki ülke dev projeler yürütüyor. 100 milyar dolar ticaret hacmi hedefimiz var. Batılı ülkeler yaptırım uygularken, Türkiye Rusya’nın yanında yer aldı. Suriye krizi gibi siyasi konuların konuşularak çözülmesi gerekiyor. Ekonomik ilişkileri etkileyecek yönde açıklamalar Rusya’da faaliyette bulunan iş dünyasını olumsuz etkiliyor. Mevcut ekonomik durgunluk nedeni ile iş dünyasının moralleri iyi değil. Bir an önce bu kısır döngüden çıkmamız gerekiyor. Rusya ve Türkiye birbirini tamamlayan iki ülke. Karşılıklı çıkarlarımız dikkate alınarak adımların atılması gerekiyor…” uyarısında bulundu.

RUSYA-TÜRKİYE MÜZAKERE İLE SORUNLARI ÇÖZECEK TECRÜBEYE SAHİP

Üçüncü ülkelerde yaşanan sorunların Rusya-Türkiye ilişkilerine zarar vermesine izin verilmemesi gerektiğini ifade eden Sarı, “Rusya-Türkiye dostluğu bölgenin güvenliği açısından çok önemli. İki ülkenin siyasi rekabete girmesi bölgenin de istikrarsızlaşmasına neden olabilir. Siyasilerin karşılıklı olarak tansiyonu yükseltecek açıklamalardan kaçınması gerekiyor. Müzakere ederek sorunları çözebilecek tecrübeye sahibiz. İki ülke çıkarlarını koruyacak şekilde ota yol bulunabilir. Sükunetle hareket edilmeli.” çağrısı yaptı.

RUTİD Başkanı Sarı, Batılı ülkelerin yaptırım uyguladığı bir dönemde risk alabilen Türk girişimcilerin finans açısından desteklenmesinin de önemine değinerek, “Rusya artık yerli üretimi öne çıkarıyor. İthal ikam ekonomik modele geçti. Tecrübeli Türk girişimcilerin de finansa ihtiyacı var. Karşılıklı ticaretin ve yatırımların artırılması için bu alanda projelerin geliştirilmesi gerekiyor.” önerisinde bulundu. CİHAN