Marmara Belediyeler Birliği, kuruluşunun 50. yıl dönümü kapsamında yıl boyunca Marmara Denizi’ni odağına alacak bir dizi etkinlik düzenleyecek. Etkinlik dizisinin ilki olan ‘50 Yıldır Marmara Denizi İçin Birlikte’ programı, Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin ev sahipliğinde Merinos Atatürk Kongre Kültür Merkezi’nde yapıldı. Programa, MBB ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, Bilecik Belediye Başkanı Melek Mızrak Subaşı, ilçe belediye başkanları, Marmara Belediyeler Birliği Genel Sekreteri Dr. Cemil Arslan, MBB Bilim Kurulu üyeleri, Büyükşehir Belediyesi genel sekreter yardımcıları, Büyükşehir Belediyesi bürokratları, kamu kurumlarının temsilcileri ve muhtarlar katıldı.

“Kaybettiğimiz değer, hepimizin değeridir”

MBB ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, Marmara Bölgesi’nin ortak sorunlarına çözüm bulmak için kurulan Marmara Belediyeler Birliği’nin 50. kuruluş yıl dönümünü kutlamanın mutluluğunu yaşadıklarını söyledi. Birliğin kuruluşundan bu yana emeği geçenlere teşekkür eden Başkan Mustafa Bozbey, 50 yıl önceki sorunların artarak devam ettiğini hatırlattı. Onca çabaya, dayanışmaya ve öngörülere rağmen 2021 yılında müsilaj sorununun yaşandığını belirten Başkan Bozbey, “Müsilaj sorunu devam edecek gibi görünüyor. Bu yüzden yıl içerisinde yapılacak toplantıları önemsiyoruz. Marmara’ya yüklediğimiz bunca yük, bence artık yeter. Bu yükü Marmara ve Marmara Denizi kaldıramaz. Yerel ve genel tüm yetkililerin bu konuda acil önlem alması ve sorunun çözümü noktasında adımlar atması gerekiyor. Bu yıl yapılacak toplantılarda alınacak kararların uygulanmasını takip etmek hepimizin sorumluluğu olmalıdır. Kaybettiğimiz değer, hepimizin değeridir. Marmara Denizi, tabiri caizse ‘Ben ölüyorum, ben can çekişiyorum. Bir şeyler yapın. Tedbirleri etkili bir şekilde alın’ diyor. Ancak biz hala adım attığımızda karşımıza çıkan engelleri aşamıyoruz. Yerel ve genel idarenin kol kola girerek, yan yana durarak, çözüm ortağı olarak sorunları aşabileceğine inanıyorum” diye konuştu.

“Denizimiz nefes alamaz hale geldi”

Marmara’yı mavisi de temiz, yeşili de temiz istediklerinin altını çizen Başkan Bozbey, kirliliğe karşı mücadelede bilim ve iş birliğinden yararlanarak somut adımlar atacaklarını ve süreci kararlılıkla takip edeceklerini ifade etti. Marmara Denizi’nin bir yaşam kaynağı olduğunu dile getiren Başkan Bozbey, “Yıllardır süregelen ihmaller, yanlış politikalar ve denetimsizlikler yüzünden denizimiz nefes alamaz hale geldi. Marmara Denizi geri dönülemez bir felakete sürükleniyor. Bu krizi durdurmak bizim elimizde. Sorumluluk bilinciyle hareket ederek ortak akılla ve bilimsel yöntemlerle kalıcı çözümler üretmeliyiz. Marmara’nın çığlığını duymazdan gelemeyiz. Marmara Denizi olmadan bu bölgenin ekonomisi de kültürü de yaşam kalitesi de sürdürülemez. Marmara Denizi’ni korumak sadece çevresel bir mesele değil, insani bir sorumluluktur. 30 milyondan fazla insana ev sahipliği yapan bir bölgenin merkezinde yer alan Marmara Denizi’ni yok sayma veya görmezden gelme gibi bir seçeneğimiz yok. Amacımız yalnızca sorunları ve çözümleri konuşmak değil, aynı zamanda somut ve etkili yol haritaları oluşturarak harekete geçmektir” dedi.

“Marmara Denizi’ne her gün 4.7 milyon metreküp atık su deşarj ediliyor”

2021 yılında herkesi etkileyen müsilaj sorunu ile karşı karşıya kaldıklarını hatırlatan Başkan Bozbey, bu sorunun denizin artık kirliliği kaldıramadığını, ekosisteminin yok olma noktasına geldiğini gösterdiğini dile getirdi. Müsilajın sadece bir sonuç ve büyük bir ekolojik çöküşün habercisi olduğunu söyleyen Başkan Bozbey, Marmara Denizi’nin kirlilikle, bilinçsiz sanayileşmeyle ve yetersiz atık yönetimiyle mücadele ettiğini söyledi. Marmara Denizi’nin "Beni daha fazla kirletmeyin!" dediğini belirten Başkan Bozbey, 2021’de yaşanan aşırı müsilaj vakasının ardından dönemin Marmara Belediyeler Birliği Başkanı ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın’a birlik adına attığı adımlardan dolayı teşekkür etti. Marmara Denizi Eylem Planı’nın bu süreçte önemli bir dönüm noktası olduğunu anlatan Başkan Bozbey, “Marmara Belediyeler Birliği bünyesinde kurulan bilim ve teknik kurulunun çalışmaları titizlikle sürmektedir. Toplamda 22 maddeden oluşan eylem planının, 19 maddesi gerçekleşti. 3 madde için ise hala adımların atılamadığını görüyoruz. Bunlar; kentsel atıksu arıtma tesislerinin tamamının ileri biyolojik tesislere dönüştürülmesi, tarımsal kirliliğin önüne geçmek üzere yapay sulak alanların oluşturulması, kamu-özel iş birliği modelinin atıksu altyapı projelerinde uygulanmasına yönelik idari hususlardır. Hepimize düşen en önemli görev, kalan üç maddenin uygulanması için kararlı ve etkili adımlar atmaktır. Aksi takdirde, bugünden harekete geçmezsek yarın çok geç olacak. Atık su yönetiminin etkili bir şekilde kontrol altına alınması gerekiyor. Akademik çalışmalardan elde edilen verilere göre Marmara Denizi’ne her gün 4.7 milyon metreküp atık su deşarj ediliyor. Bu atıkların sadece yarısı fiziksel arıtmadan geçirilerek denize bırakılıyor. Her gün milyonlarca metreküp kirli su, Marmara’nın oksijen seviyesini hızla düşürüyor. Bu gidişata dur demeliyiz. Süreci de sürdürülebilir hale getirmeliyiz” diye konuştu.

“Marmara Denizi gelecek nesillerin de mirasıdır”
İleri biyolojik arıtma tesislerinin kurulumuna, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın normları ve düzenlemeleri çerçevesinde büyük bir hızla devam edilmesi gerektiğini vurgulayan Başkan Bozbey, şunları söyledi;
“Büyükşehirlerdeki ileri biyolojik atıksu arıtma tesislerinin gerekiyorsa kapasitelerinin artırılması, gerekirse de yenilerinin yapılması, deşarjların kontrol edilmesi ve tarımsal faaliyetlerin sürdürülebilir yönetimi büyük önem taşımaktadır. Hatta kimyasal arıtma tesislerinin de kurulması konuşulmalıdır. Bunları yapabilmek için önemli bir finansman yüküyle karşı karşıyayız. Bu finansman yükünü belediyelerin ve bağlı kuruluşları olan su ve kanalizasyon idarelerinin tek başına taşıyabilmesi mümkün değildir. Merkezi finansman kanallarının da bu önemli amaç uğruna işlevsel bir şekilde kullandırılması gerekmektedir. Marmara Denizi’ni koruma adına, faizsiz veya düşük faizli finansman seçeneklerinin İlbank ve kamu bankaları aracılığıyla sunulması şarttır. Dış kaynaklara erişim kolaylaştırılmalı ve tesisler için uygun alanlar belediyelere tahsis edilmelidir. Marmara Denizi’ni kurtarmanın yolu, bunlardan geçmektedir. Marmara Denizi yalnızca bizim değil, çocuklarımızın, torunlarımızın, gelecek nesillerin de mirasıdır. Bugün attığımız her adım, gelecek nesillere nasıl bir Marmara bırakacağımızı belirleyecek. Bu yüzden ‘Marmara hepimizin!’ diyerek herkesi bu mücadelede daha aktif olmaya, daha duyarlı davranmaya ve daha kararlı adımlar atmaya davet ediyorum”.

Marmara Belediyeler Birliği Genel Sekreteri Dr. Cemil Arslan, Marmara Denizi odaklı çalışmalar hakkında bilgi verdi. 50. kuruluş yıl dönümünde Marmara Denizi meselesine yoğunlaştıklarını belirten Arslan, Marmara bölge çalışmaları konusunda özel çalışmalar yapılacağını ifade etti. Marmara Belediyeler Birliği’nin kuruluş amaçlarından da bahseden Arslan, “Bugün, 2021 yılında alınan Marmara Denizi Eylem Planı kararlarının neresinde olduğumuzu, ne yaptığımızı ve ne yapmamız gerektiğine ilişkin görüşmeler yapılacak. Bu iş sadece belediyelerin üzerine yüklenemeyecek kadar önemlidir. Aynı zamanda belediyelerin kaçamayacağı kadar önemli bir meseledir. Merkezi yönetim, belediyeler, su ve kanalizasyon idareleri, sanayi kuruluşları, özel sektör, tarımla ilgilenenler, balıkçılar... Herkesi ilgilendiren ve herkesin sorumluluğunu yerine getirmesi gereken bir meseledir. Bunun için bir araya toplandık. Başkanımız Mustafa Bozbey’e, 50 yılımızı hatırlamak ve nerede olduğumuzu değerlendirme konusunda destek verdiği için teşekkür ediyorum” dedi.

Açılış konuşmalarının ardından Marmara Denizi Eylem Planı Bilim ve Teknik Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı tarafından ‘Denizde müsilaj görmek ne demek? Ana hatlarıyla müsilaj, boyutları ve sektörel etkileri’ konularında sunum yapıldı. Ardından Prof. Dr. Mehmet Çakmakçı tarafından ‘Kentlerin atıksu yükü ile baş etmek ne demek? Atıksuyu geri kazanmak veya iyi arıtarak tekrar döngüye vermek’ konulu sunum gerçekleştirildi. Program, Marmara Denizi Eylem Planı’ndaki güncel gelişmelerin ve çözüm eylemlerinin belediyeler perspektifinden ele alınmasıyla devam etti.