AĞRISIZ, KANSIZ KALP ANJİYOSU

Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde dünyanın en gelişmiş teknolojilerinden birine sahip olan bilgisayarlı tomografi cihazı sayesinde çok düşük radyasyon oranı ile kalp-damar hastalıkları teşhisi, kalp anjiyosu yapılıyor.

Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Koplay, hastane bünyesinde bulunan dünyanın en gelişmiş teknolojilerinden birine sahip olan bilgisayarlı tomografi cihazı ile kalp-damar hastalıklarının tanısının kolaylaştığını, bu yöntemle uygun vakalarda ağrısız-kansız kalp anjiyosunun yapılabildiğini söyledi. Sistem ile ilgili bilgi veren Doç. Dr. Mustafa Koplay şunları söyledi: "Tüm dünyada olduğu gibi bizim ülkemizde de ölüm ve ölüme neden olan hastalıkların başında kalp ve damar hastalıkları yer almaktadır. Kalp damarlarında tıkanıklık ya da belirgin oranda darlık oluşması sonrasında kalp kasına yeterli oranda kan ve oksijen gidememekte ve sonuçta göğüs ağrısı, kalp krizi ve hatta hiçbir şikayet olmadan ani ölüm gelişebilmektedir. Erken tanı ve tedavi ile kalbe bağlı ölümler büyük oranda azaltılabilmektedir. Erken tanıda düzenli kardiyolojik muayenelerin yapılması yanı sıra görüntüleme yöntemleri ön plana çıkmaktadır. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı'nda dünyada gelişmiş hastanelerde kullanılan Bilgisayarlı Tomografi (BT) sistemi ile kalp-damar hastalıklarının tanısı kalp anjiosu yapılarak konulabilmektedir."

Hastane bünyesine kazandırılan "Bilgisayarlı Tomografi Sistemi'nin dünyanın en gelişmiş BT sistemi olarak kabul edildiğini anlatan Koplay, "Dünyanın en gelişmiş bilgisayar mekanizmasına sahip cihaz, gelen devasa ham verileri yüksek çözünürlüklü görüntülere çevirerek özellikle kalp-damar hastalıkların teşhisinde doktorlara büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Dünyanın en düşük dozda çekim yapabilen sistemini içerisinde bulunduran BT cihazı, daha az radyasyonlu olması özelliğiyle de dikkat çekmektedir.

Kalp damarlarında oluşan tıkanıklıklar ve diğer anormallikler kateter kullanmadan, güvenilir, kolay bir şekilde ve saniyeler içerisinde 3 boyutlu olarak görüntülenmektedir. Kardiyak (kalp) BT anjiografi tetkiki kalp krizi geçirme riski bulunanlar, göğüs ağrısı tipik olmayanlar, efor testi şüpheli olanlar, kolesterol ve tansiyon yüksekliği olan hastalar, hareketsiz ve stresli yaşam tarzı olanlar, ailesel kalp hastalığı olanlar, uygulanmış stenti ve bypass ameliyatı geçirenlere yapılabilir." dedi.

Koplay, nasıl yapıldığını ise şöyle anlattı: "Hasta, BT inceleme masasına sırt üstü yattıktan sonra EKG cihazı bağlanarak kalp ritmine bakılır. Koroner damarların genişlemesini sağlayan ve daha iyi görüntüleme yapılması amacı ile dilaltına nitrogliserin tablet verilir. Ön kol toplar damardan kontrast madde verilerek tek bir nefes tutumu süresince 5 saniye gibi kısa bir sürede çekim yapılır. Tüm işlem inceleme odasındaki hazırlık aşaması dahil 10-15 dakika içerisinde bitmekte ve hasta günlük yaşamına dönebilmektedir."

Kardiyak BT'nin kısa çekim süresi, hastanede yatış gerektirmemesi, hastanın günlük aktivitelerini etkilememesi, hızlı ve kolay olması ve yüksek tanı oranı gibi önemli avantajlara sahip olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Mustafa Koplay, "Kalp damarlarının görüntülenmesi yanı sıra görüntü alanına giren kesimlerde, aort, pulmoner arter gibi büyük damar patolojileri, akciğerler, mide fıtığı, diyafragma, karaciğer ve böbrek üstü bezi ve bazı kemik yapılarda değerlendirilir. Bu alanlardan kaynaklı kalp krizini taklit eden ve göğüs ağrısına neden olabilen bir takım patolojilerde ek olarak tanımlanmış olur.

Klasik katater anjiografisi kateter yardımı ile kasık damarının içine kontrast madde verilerek yapılmaktadır. İşlem, hasta hazırlığı ile birlikte ortalama 45-60 dakika sürer. İşlem sonrası en az 6 saat yatak istirahati ve giriş yapılan damar seviyesine el, kum torbası vb. ile baskı uygulanması gereklidir. Ayrıca genel olarak en az 24 saat hastanede kalması gerekmektedir. Aynı zamanda kateter anjio yapılan hastaların sadece 1/5'ne girişimsel işlem (stent, balon vs) gerektirdiği bildirilmektedir. Klasik kateter anjiyografide ilerletilen katater çok nadir de olsa kalp damarlarının yırtılmasına, kalp durması ve ölüme neden olabilmektedir. Kardiyak BT anjiyografi de damar içerisinden gönderilen herhangi bir katater olmadığı için tüm bu riskler ve dezavantajlar bulunmaz." diye konuştu.

Doç. Dr. Mustafa Koplay, kardiyak BT anjiografinin tüm bu avantajları yanında en önemli avantajının klasik katater anjiografiye göre radyasyon dozunun daha düşük olması olduğunu vurguladı. Koplay, "Bilindiği üzere, kısa bir süre önce BT sistemlerinin hastalara verdiği yüksek radyasyonun zararları sebebiyle, dünya çapında tepkiler yükselmiş ve BT çekim tekniklerinin sorgulanmasına sebep olunmuştur. Hastanemizde bulunan sistem, BT cihazlarının yüksek doz eleştirilerine bir cevap niteliğindedir. Hali hazırda üst sınıf olarak kabul edilen 64 kesitli BT sistemlerinde, bir koroner BT anjiyo çekimi 10-15 mSv. doz ortalaması ile çekim yapmaktadır. Bizde kullanılan Siemens Definition Flash sistemi ise, Flash modunda yapılan aynı çekimleri 0.84 mSv. doz ortalaması ile yani yaklaşık 17 kat daha düşük bir doz ortalaması ile gerçekleştirmektedir. Bu oran, bir uçak yolculuğunda alındığı varsayılan radyasyona denk sayılır. Daha az radyasyonla hastaların yaşam kalitesini artıran BT sistemimiz, çocuk hastalarda da kalp-damar patolojilerinin tespitinde kullanılmakta olup 0.2-0.3 mSv'e kadar inebilen düşük dozlarda çekim yapabilmektedir. BT tetkikleri, bu yeni nesil sistemlerin gelişmesi ile artık eskisi gibi korkulan bir teşhis yöntemi olmaktan çok, yaşam kalitesini artırmak için kullanılacak önemli sistemlerin başında gelecektir." şeklinde sözlerini tamamladı.