Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) tarafından düzenlenen 66. Narkotik Uyuşturucular Komisyonu Toplantısı,  Avusturya’nın başkenti Viyana’da gerçekleşti. Dünyadan birçok ülkenin katıldığı toplantıda uyuşturucu arzı ve kötüye kullanımındaki endişe verici artış, mevcut küresel eğilimler, kontrol sistemleri ve uygulama örnekleri ele alındı. 66. Narkotik Uyuşturucular Komisyonu Toplantısı'nda Türkiye Yeşilay Cemiyeti de yer aldı.

Dünya uyuşturucu sorununun ortaklaşa ele alındığı 66. Narkotik Uyuşturucular Komisyonu Toplantısı, 13-17 Mart tarihleri arasında, Avusturya’da gerçekleşti.   Üye devlet temsilcilerinin, uluslararası kurumların ve sivil toplum kuruluşlarının yer aldığı komisyonda; Türkiye Yeşilay Cemiyeti, 16 Ülke Yeşilayı ile birlikte düzenlenmesine katkı sağladığı 18 oturumda, 9 farklı sunum ile kendi deneyimlerini ve bilgi birikimini paylaştı. Dünyanın farklı yerlerinde bulunan 97 Ülke Yeşilayı, komisyonu çevrim içi takip etti. Resmi oturumlara ek olarak, yan etkinlikler ve sergiler ile zenginleşerek beş gün süren komisyonun ilk gününde, Yeşilay'ın bağımlılıklara karşı insanlarda farkındalık oluşturmak için her yıl düzenlediği Uluslararası Yeşilay Karikatür Yarışması'ndan derlenen eserler de ziyaretçilerin beğenisine sunuldu.

Ayrıca dünyada artış gösteren sentetik uyuşturucuların, özellikle Türkiye’deki metamfetamin kullanımının gençler üzerinde etkilerini konu alan bir yazılı bildiri yayınlandı. Birleşmiş Milletlerin sitesinde yayınlanan bildiride, sentetik uyuşturucu trafiği ile mücadele edilmesi, gençlerin ve toplumların korunması adına önleme, tedavi ve rehabilitasyon çalışmaları için devletlere, uluslararası kuruluşlara ve STK’lara ortak iş birliği çağrısı yapılmıştır. 

Yeşilay Rehabilitasyon Modeli dünyaya anlatıldı

Yeşilay sponsorluğunda düzenlenen "Uyuşturucu Kullanımına Yönelik Toplum Temelli İyileşme, Rehabilitasyon ve Sosyal Yeniden Entegrasyon" başlıklı etkinlikte Yeşilay Danışmanlık Merkezlerinden (YEDAM) Uzman Kübra Çelik bir sunum gerçekleştirdi. Sunumunda Türkiye Yeşilayı Rehabilitasyon Modeli hakkında bilgilendirmede bulunan Kübra Çelik, Yeşilay Rehabilitasyon Modeli’nin terapötik toplum felsefesinin Türk değerlerine uyarlayarak millileştirildiğine değindi ve şunları söyledi: “Bağımlılık dünya çapında artıyor. Bu artış, ülkeleri farklı tedavilere yöneltmekte. Bu seçeneklerden biri de terapötik topluluk yaklaşımı. Türkiye Yeşilayı olarak farklı coğrafyalardaki 10 ülkeyi incelendik ve dünya çapındaki en iyi uygulamaları anlamak için seçilen 5 ülkeye ziyaretler gerçekleştirdik. Terapötik topluluktan ilham alarak, hastanın kişiselleştirilmiş ihtiyaçlarına göre uyarlanmış ortam terapisi ve tedavi uyguluyoruz. Kırk yatak kapasiteli Yeşilay Rehabilitasyon Merkezlerimizin ilk adımları 2022 yılında atıldı ve 2023 yılının Nisan ayı sonrasında danışanlara hizmet vermeye başlayacak. Bu merkezlerimizde psikologlar, sosyal hizmet görevlileri ve psikiyatrlar dâhil olmak üzere bağımlılık uzmanları yer alıyor, hastanın kişiselleştirilmiş ihtiyaçlarına göre uyarlanmış ortam terapisi ve tedavi uygulayacağız.” 

Sentetik uyuşturucu kullanım oranındaki artışa dikkat çekildi 

Komisyonda sentetik uyuşturucu oranındaki artış, kadınların ve çocukların hedef alınması, savaş bölgelerinde uyuşturucu kullanımının artması konuları “Sentetik Uyuşturucu Stratejileri ve Korunmasız Popülasyonlar: Gençleri ve Kadınları Koruma Stratejileri” oturumunda ele alındı. Oturumda bir sunum gerçekleştiren Yeşilay Savunuculuk Müdürlüğü Uzmanı Zeynep Temel, Türkiye'deki sentetik maddelerin durumunu ve artan metamfetamine karşı alınması gereken önlemleri paylaştı.

Türkiye 2022 Ulusal Uyuşturucu Raporu’ndan veriler paylaşarak sentetik uyuşturucu yakalama sayılarında ve popülasyonda sentetik uyuşturucu kullanımında önemli bir artış olduğunu belirten Temel, metamfetamin yakalamalarında bir önceki yıla göre yüzde 32,8 artış olduğunu söyleyerek şu verileri paylaştı: “2016-2020 yılları arasında 4.388 kişi (3.570 erkek, 818 kadın) Yeşilay Danışmanlık Merkezlerine başvurmuştur. Yapılan analizler metamfetamin kullanma oranının %9,2 olduğunu gösteriyor. Yıllara göre metamfetamin kullanımında önemli bir artış var. Ek olarak, kullanıcıların %15'i bunu 18 yaşından önce denemiştir.”

Farklı ülkelerden uygulama örnekleri sunuldu 

Komisyonda farklı ülkelerden temsilciler de ülkelerindeki önleme çalışmalarından bahsetti. "Bir daha asla. Kendine değer ver. 30 yıl sonra Japonya'da uyuşturucu önleme" başlıklı oturumda söz alan Japon yetkililer uyuşturucu kullanımının zirve yaptığı yıllar sonrasında yaptıkları önleme çalışmalarını, gençlere ve kadınlara yönelik çalışmalarını aktardılar.

Oturumda Yeşilay Uluslararası İş Birlikleri Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Merve Tamer de Türkiye Yeşilay Cemiyeti'nin UNODC ve Uyuşturucu Suistimalini Önleme Merkezi (DAPC) tarafından sağlanan fon ile Van'da 5 bin 15 üniversite öğrencisine, bağımlılıkla mücadele becerilerinin kazandırılması, bilinç ve farkındalık düzeylerinin artırılmasına yönelik “Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı Akran Eğitimleri Projesi'nin" kazanımlarını aktardı.

Bağımlılığın önlenmesinde sporun ve sanatın gücü

Gençleri uyuşturucudan, alkolden uzak tutmanın en önemli yolunun spora yönlendirmek olduğunun altının çizildiği “Bağımlılığın Önlenmesi ve Müdahalesi için Sporun Gücünü Mümkün Kılmak: En İyi Uygulama Örneklerinin Paylaşımı” oturumunda Yeşilay adına söz alan Federasyon Yönetimi Uzman Yardımcısı Ülkü İlayda Mercimekci, YEDAM Modeli’ni anlatarak şunları söyledi: “Bağımlılık tedavisinde düzenli spor ve egzersiz, alkol ve madde kullanımının önlenmesinde etkili. Bağımlılık sorunu yaşayan kişilerin tedavi programlarında, spor veya fiziksel aktivite varsa, daha uzun süre temiz kalıyorlar.”

“Kültürel ve Sanat Temalarını Uyuşturucu Kontrol Politikalarının Bir Bileşeni Olarak Odaklayan STK’ların Çalışmaları” oturumunda bir sunum gerçekleştiren YEDAM Uzman Yardımcısı Serra Postacı ise sanat ve kültürel çalışmaların bağımlılığı azaltmadaki önemini oturuma katılanlara aktardı. 

Yeşilay'ın Türkiye'deki tecrübeleri anlatıldı 

"Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı Etkili Uygulama Modelleri: Sivil Toplumdan İyi Uygulama Örnekleri” konulu etkinlikte söz alan Yeşilay Federasyon Yönetimi Müdürü Çiğdem Bayram, Yeşilay Federasyonu'nun bağımlılıkla mücadele programlarının farklı ülkelerdeki yaygınlaştırma çalışmaları hakkında bilgi paylaşımında bulundu. 

“Bağımlılığı Önleme Eğitim Programının Yayılması İçin Etkili Uygulama Modelleri: STK'lardan iyi uygulamalar” oturumunda da söz alan Yeşilay Federasyon Yönetimi Müdürü Çiğdem Bayram ise Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı (TBM) ve Okulda Bağımlılığa Müdahale Programı’ndan (OBM) bahsederek her yıl milyonlarca öğrenciye ulaşıldığını aktardı ve şu bilgileri verdi:  “T.C. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından koordine edilen Dijital Eğitim Platformu Eğitim Bilişim Ağı (EBA) ile entegrasyonu sayesinde okullardaki öğrenci ve öğretmenler EBA hesap bilgilerine doğrudan kolayca ulaşabiliyorlar. Bu sistemdeki bağımlılık içerikleri özellikle pandemi sürecinde uzaktan eğitim için EBA kapsamında öğretmenler tarafından aktif olarak kullanıldı. Uzaktan eğitim platformundaki bağımlılıklar çerçevesinde alkol, tütün, madde, kumar ve teknoloji bağımlılığı ve sağlıklı yaşam alanlarında çok sayıda e-içerik sunulmakta. Platform hem personele hem de tüm genel kullanıcılara açık.”

“Toplulukların ve Küresel Önleme Programlarının Genç Savunucuların Desteklenmesi Konusundaki Görüşlerine Kulak Vermek” oturumunda söz alan Yeşilay Federasyon Yönetimi Uzman Yardımcısı Şule Kaya, geliştirilen teknoloji, alkol, tütün ve madde bağımlılıkları ile sağlıklı yaşam modüllerinden oluşan; başta çocuklar ve gençler olmak üzere toplumun tamamını bu konularda bilgilendirmeyi ve farkındalıklarını arttırmayı amaçlayan Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı (TBM) hakkında bilgiler paylaştı ve bu program ile her yıl yaklaşık 10 milyon öğrenciye 3 milyon yetişkine ulaşıldığını belirtti. 

Ülke Yeşilayları ile birlikte 2016 yılından günümüze 58 yan etkinlik gerçekleştiren Türkiye Yeşilay Cemiyeti, çalışmalarını uluslararası arenada ve CND’de aktarmaya devam edeceğini de bildirdi.