Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Denizcilik Genel Müdürlüğü Türkiye’deki limanlara gelen ve denizlerinde gemilerde meydana gelen kazalara kılavuzluk hizmeti yapan gemiler ve kılavuz kaptanların güvenliğini artırmak amacıyla Kılavuzluk Hizmetleri Emniyetine İlişkin Yönerge hazırladı.   

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, 1 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe girecek olan Kılavuzluk Hizmetleri Emniyeti Yönergesi ile Türkiye’de deniz yetki alanlarındaki gemilere verilen kılavuzluk hizmetleri esnasında kılavuz kaptanların ve diğer personelin can ve mal emniyetini artırmaya yönelik dünya standartlarında güvenliği kavuşacak yeni düzenlemeler getirildiği belirtildi. 

Kılavuz botları, kazazede kurtarma donanımları ile donatılacak 

Bakanlıktan yapılan açıklamada, yeni düzenlemeyle kılavuz botlarının ulusal ve uluslararası en iyi denizcilik uygulamaları çerçevesinde kabul görmüş denizden emniyetle kazazede kurtarmaya müsait can kurtarma malzeme ve donanımları ile donatılmasının zorunlu tutulduğu vurgulanırken, “15 metre ve üzerindeki kılavuz botlarında hidrolik tahrikli veya elektrikli, 15 metreden küçüklerde ise tercihen elle kumanda edilen denizden adam alma donanımı teçhiz edilecek. Yeni inşa edilecek kılavuz botlarının sevk sistemleri, denize adam düşmesi durumunda pervaneden korunacak şekilde olacak ve kumanda mahalleri dikeyde de görüş açısı sağlayacak. Kılavuz botlarının ilgili mevzuatında gemi adamı ile donatılmasına dair belirlenen gemi adamı sayısına ek olarak en az gemici veya yağcı yeterliliği bulunan bir personel ile donatılacak. Ayrıca emniyeti artırmak ve emniyetli transferi gerçekleştirmek adına, kılavuz botları, gece şartlarında da görüntü alan, deniz şartlarında kullanılmaya uygun kamera ile donatılacak” denildi. 

Can yeleği giyme zorunluluğu getirildi 

Kılavuz kaptanların ilgili mevzuatında belirlenen emniyet donanımları ve iş kıyafetine ilaveten, kılavuz katanlar ve kılavuz botu personeli için mevsimine göre kışlık veya yazlık can yelekleri giyme zorunluğunu getirdiklerinin da ifade edildiği açıklamada şu ifadelere yer verildi: 

“Kılavuz kaptanların, hareket kabiliyetini kısıtlamayan, transfer esnasındaki tüm hareketlerini gece de kaydedecek özellikte yaka veya kask kamerası ile donatılma zorunluluğu ile birlikte Kılavuz Kaptanlar ve kılavuz botu personeli için yorgunluk durumu ile kılavuz kaptanların kıdem ve tecrübesi göz önünde bulundurularak vardiya düzeni ve gemi trafik yönetimi planlaması yapılması zorunluluğunu getirildi. Yapılan düzenleme ile ayrıca kılavuz kaptanların çalışma ve dinlenme saatleri de kayıt altına alınacak.” 

Kılavuz kaptanlara acil durum yönetim planı 

Kılavuz kaptanlar ve kılavuz botu personeli için bu yönerge ile belirlenen yazlık veya kışlık can yeleğini sağlamanın zorunlu olduğu ifade edilirken, Kılavuz Kaptanlar ve kılavuz botu personeli tarafından transfer esnasında sorumlulukların yerine getirilmediğinin tespiti halinde ise Gemi adamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönerge kapsamında oluşturulan Gemi Adamları Disiplin Komisyonu’na sevk edilerek idari işlem uygulanması hükmünün getirildiği ve bu çerçevede kılavuzluk teşkilatları tarafından, kılavuz kaptan için kara-deniz transferi için ‘kılavuz kaptan emniyetli transfer prosedürü’ ve ‘acil durum yönetim planı’ oluşturulacağı vurgulandı. 

Yönergeye göre transfer esnasında uygun can yeleği ve diğer kişisel koruyucu ekipmanlar ile donatılmış kılavuz botu kaptanı haricindeki bir personel, kılavuz kaptanın emniyetli bir şekilde transferi için refakat edecek. Yönerge ile ilgili yapılan açıklamada, kılavuz botu kaptanı veya kılavuz kaptan tarafından; botun gemiye teması esnasında veya kılavuz kaptanın gemiye transferi öncesinde gemi tarafında herhangi bir uygunsuzluk tespit edilirse transferin durdurulması ve gemi kaptanın uyarılması gerektiğinin altı çizildi. Uygunsuzluğun devam etmesi durumunda ise transfer derhal iptal edilecek ve mümkünse uygunsuzluk video ve fotoğraflarla birlikte kılavuz kaptan tarafından kayıt altına alınacak. 

Denize adam düşmesi durumunda kurtarılmasına yönelik tatbikat yapılacak 

Yönergede, kılavuz kaptanların ve kılavuz botu personelinin barınma yerlerinin asgari olarak personelin en iyi şekilde dinlenebileceği, ilk yardım ekipmanı bulunan imkanlara sahip olması gerektiği ifade edildi. Yönergeye göre; ‘Kılavuz Kaptan Emniyetli Transfer Prosedürü’ kapsamında kılavuz kaptanlar hariç diğer personel, kılavuz botunun barınma iskelesinde kılavuz kaptanı güvertesine kabul etmesinden tekrar iskeleye geri dönmesine kadar olan tüm safhaları içerecek bir eğitime tabi tutulacak ve bu eğitim 24 ayı geçmeyen aralıklarla yenilenecek. Kılavuzluk teşkilatları tarafından üç ayda bir olacak şekilde kılavuz kaptanlara ve diğer personele denize adam düşmesi durumunda kurtarılmasına yönelik tatbikat yaptırılacak. Kılavuz botlarında görev alacak tüm personel çalışacağı bölgede en az iki ay görev başı eğitimi almadan görevlendirilemeyecek. 

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, yönerge ile ilgili olarak yaptığı değerlendirmede, “Yönerge ile Türkiye’de deniz yetki alanlarında gemilere verilen kılavuzluk hizmetleri esnasında kılavuz kaptanların ve diğer çalışma arkadaşlarımızın can ve mal emniyetini artırmaya yönelik yeni düzenlemeler getirdik. Yönergemiz ile limanlarımıza yanaşacak veya limanlarımızdan ayrılacak tanker ve her türlü tehlikeli madde taşıyan gemiler başta olmak üzere birçok gemiye kılavuzluk yapan kaptan ve personelimiz dünya standartlarında güvenliğe sahip olacak” dedi.