2023 yılı Dünya Kadınlar Günü'nü kutlarken, dünyanın dört bir yanında, yerel, ulusal ve küresel toplumsal cinsiyet sorunları üzerine çalışmalar yürütülüyor. Bunlardan biri de Kaspersky tarafından hazırlanan, The State of Stalkerware Raporu Kaspersky, her yıl dünya çapında takip yazılımlarından etkilenen kişi sayısını daha iyi anlamayı amaçlayan yıllık bir rapor yayınlıyor. 

Kaspersky’nin raporuna göre, 2022'de dünya çapında 29.312 tekil kişinin takip yazılımlarından etkilendiğini ortaya koyuluyor. Bu sayı 2021'de etkilenen 32.694 kullanıcı ile tutarlılık gösteriyor. 2021'den önceki yıllarda sürekli bir düşüş eğiliminin ardından, bu göreceli istikrar küresel ölçekte dijital tacizin altını çiziyor ve sorunun kendi kendine ortadan kalkmayacağını gösteriyor. 

Kaspersky Security Network'e göre ise2022'de Türkiye ve Suudi Arabistan, kullanıcıların takipçi yazılımlardan en çok etkilendiği ülkeler arasında ilk 10'da yer alıyor. Genel olarak Kaspersky, dünya çapında 176 ülkede stalkerware vakaları tespit ederek dijital tacizin tüm ülkeleri etkileyen küresel bir fenomen olmaya devam ettiğini açıklıyor. 

Taciz İçeren İçeriklere Dikkat!

Stalkerware, akıllı telefon cihazlarına gizlice yüklenebilen ve faillerin bireyin özel hayatının her anını, onların bilgisi olmadan izlemesine olanak tanıyan, piyasada bulunabilen bir yazılım olarak kısaca özetlenebilir. 

Failin bir cihaza fiziksel erişimini (ve giriş kodlarını) gerektirmesi nedeniyle, stalkerware genellikle taciz içeren ilişkilerde karşımıza çıkıyor. Kaspersky tarafından toplanan veriler anonimleştirilmiş olsa da diğer araştırmalar bu tür dijital şiddetten etkilenenlerin çoğunlukla kadınlar olduğunu gösteriyor. Dijital şiddetin, şiddetin bir başka boyutu olduğunu ve mağdurlar üzerinde gerçek ve olumsuz etkileri olan çevrimdışı şiddetin bir devamı olarak anlaşılması gerekiyor. 

University College London'da (UCL) Doçent Doktor ve UCL Toplumsal Cinsiyet ve Teknoloji Araştırma Grubu Başkanı Dr. Leonie Maria Tanczer, Kaspersky'nin araştırmasının önemine işaret ediyor: "Takip yazılımlarına ilişkin verilerin elimizde olması çok önemli çünkü teknoloji destekli baskı ve kontrol biçimlerinin ölçeği ve doğasına ilişkin nicel kanıtlar hayli sınırlı kalıyor. Rapor, yalnızca Kaspersky'nin BT güvenlik çözümlerini kullanan mobil kullanıcılara ilişkin bilgiler sunsa da, takipçi yazılım kullanımının gözükenden çok daha büyük boyutlarda olduğunu tahmin edebiliriz. Sonuç olarak bunlar, gözetleme yazılımlarının sadece tespitini değil aynı zamanda dağıtımını da artıran hem yasal hem de teknik hafifletme stratejilerinin geliştirilmesini hızlandırmak için araştırma, endüstri ve uygulama için teşvik sağlamaya yardımcı olabilecek endişe verici ancak yararlı rakamlardır." diyor.

WWP EN İletişim Müdürü Anna McKenzie ise şunları ekliyor: "The State of Stalkerware” raporu gibi çalışmalar, statükonun önemli bir teyididir ancak bunu değiştirmek için daha fazlasını yapmalıyız. Kaspersky ile iş birliği içinde geliştirip uyguladığımız #NoExcuse4Abuse hashtagi ile, teknoloji destekli istismar ve takipçi yazılımlara yönelik zararlı toplumsal tutumları ele almaya yönelik ilk adımımızı attık. Dijital cihazlar ve çevrimiçi alanlar, istismarcı partnerlerin partnerlerinin hayatları üzerindeki kontrollerini artırmaları için mükemmel bir ortam sunuyor. Ancak, partnerin telefonunu kontrol etmek, e-postalarını okumak, konumundan haberdar olmak ve şifrelerini bilmek o kadar sıradan hale geldi ki, erkekler çoğu zaman istismarcı davranışları ifşa ettiklerinin farkında bile değil. Dijital şiddet konusunda yasal düzenleme, kapasite geliştirme ve genel farkındalık artırma ihtiyacının ötesinde, teknoloji destekli istismara ilişkin istismarı destekleyici tutumların yaygın bir şekilde ve erken yaşlardan itibaren ele alınmasının son derece önemli olduğuna inanıyoruz.

Kaspersky, kullanıcıların korunmasını iyileştirmek için aktif olarak çalışıyor. Bu çabanın bir parçası olarak Kaspersky, bir cihazda takipçi yazılım bulunması durumunda bir bildirim olan Gizlilik Uyarısını güncelledi. Güncelleme, bildirimin artık kullanıcıyı yalnızca cihazda takip yazılımının varlığı hakkında bilgilendirmekle kalmayıp, aynı zamanda takip yazılımının kaldırılması durumunda yazılımı yükleyen kişinin uyarılacağı konusunda kullanıcıyı uyardığı anlamına geliyor. Kaspersky'nin Gizlilik Uyarısı, 2019'da kullanıma sunulduğundan bu yana takipçi yazılımlara karşı koruma sağlamak için şirketin tüm tüketici güvenlik çözümlerine dahil edildi. 

"Her yıl binlerce insan takip yazılımlarının kurbanı oluyor. Şiddetle olan açık bağlantısı göz önüne alındığında, bu endişe verici bir eğilim ve bu nedenle sorunu ele almak için yelpazenin farklı uçlarında çalışıyoruz. Farkındalığı artırmanın, uzmanlığımızı paylaşmanın ve iş ortaklarımızla birlikte çalışmanın yanı sıra, Kaspersky artık cihazlarında takipçi yazılım bulunması durumunda kullanıcılara yönelik Gizlilik Uyarısını güncelledi, böylece kullanıcılar artık yazılım kaldırılırsa failin fark edeceğinden haberdar olacaklar. Bunun arkasındaki neden basit: yazılım silinirse, takip yazılımının yüklendiğine dair kanıt silinir ve bir fail bir cihaz üzerindeki kontrolünü kaybederse, durum tırmanabilir. Görevimiz, mağdurların mümkün olan en güvenli sonucu elde etmek için en iyi hareket tarzını anlamalarını sağlamak ve bu tür dijital şiddete karşı eğilimi tersine çevirmektir," diyor Kaspersky Kıdemli Dış İlişkiler Müdürü Christina Jankowski.

Kaspersky, bilgi paylaşmak ve hem profesyonelleri hem de mağdurları desteklemek için mağdur destek hizmetleri ve fail programlarından araştırma ve devlet kurumlarına kadar aile içi şiddet alanındaki uzmanlar ve kuruluşlarla birlikte çalışıyor. Kaspersky, takipçi yazılımlarla mücadele etmeye ve aile içi şiddetle savaşmaya adanmış uluslararası bir grup olan Coalition Against Stalkerware'in kurucu ortaklarından biri. Kaspersky, 2021-2023 yılları arasında Avrupa Birliği Haklar, Eşitlik ve Vatandaşlık Programı tarafından finanse edilen DeStalk adlı AB projesinin konsorsiyum ortağı oldu. Buna ilaveten Haziran 2022'de Kaspersky, cihazlarda takip yazılımları ve izleme uygulamaları olup olmadığını kontrol etmek için ücretsiz, güvenli ve kullanımı kolay bir araç olan TinyCheck hakkında daha fazla bilgi paylaşmak için bir web sitesini kullanıma sundu.