ANKARA - Filistinli çocukların Batı Şeria'daki İsrail yerleşim birimlerinde bulunan çiftliklerde tehlikeli koşullarda zorla çalıştırıldığı kaydedildi. İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch) hazırladığı belgeselde Filistinli çocukların çaresizliğini gözler önüne serdi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Batı Şeria'da bulunan Yahudilere ait çiftliklerde Filistinli çocukların tehlikeli koşullarda çalışmak zorunda bırakıldıklarını belirtti. Yayımlanan bir rapor çerçevesinde İsrailli yerleşimciler tarafından istismar edilen Filistinli çocuklar ve yakınları ile görüşen İnsan Hakları İzleme Örgütü, bine yakın çocuğun zorla çiftliklerde çalıştırıldığını rapor etti. Bazı çocukların kendi köylerinde el konulan araziler üzerine inşa edilen İsrailli yerleşimcilere ait çiftliklerde uygun koruma olmadan tarımsal ve kimyasal pestisitlere maruz bırakıldığı ifade edildi. İsrail'in uyguladığı politika neticesinde çok sayıda Filistinli ailenin yoksullukla karşı karşıya bırakıldığı ve çocukların çok düşük ücret karşılığında çiftliklerde ağır ve tehlikeli koşullar altında çalışmak zorunda kaldığı bildirildi. Çocukların güçlerinin üstündeki ağırlıkta yükler taşımak zorunda bırakıldığı, tehlikeli tarım ilaçlarına maruz kaldığı, işten kaynaklanan yaralanmalar veya hastalıklarda tedavi masraflarının karşılanmadığı kaydedildi.

Batı Şeria'daki Ürdün Vadisi bölgesindeki çiftliklerde çalışan 38 Filistinli çocuk ve 12 yetişkinle görüşen İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrail'in yerleşimci politikasının IV. Cenevre Sözleşmesi başta olmak üzere birçok uluslararası anlaşmaya aykırı olduğunu ancak bunun bilinmesine rağmen ABD ve Avrupa Birliği'nin duruma müdahale etmede yetersiz kaldığını vurguladı.

FİLİSTİNLİ ÇOCUKLAR, İSRAİL ÇİFTLİKLERİNDE TAŞERON USULÜ ÇALIŞTIRILIYOR

İsrail'de yasal olarak çocuk işçiliğin yasak olduğu, alt sınırın 15 yaş olmasına rağmen 13-14 yaşlarında çok sayıda Filistinli çocuğun çiftliklerde çalıştırıldığına dikkat çekilen raporda, çocukların İsrail çiftliklerinde taşeron usulü çalıştırıldığını ve bu sayede yasal sorumluluktan kaçındıkları ifade edildi. Hazırlanan belgeselde çocukların bir kısmı gün içinde hiç ara verilmeden çalıştırıldıkları anlatılıyor.

Okulunu bırakmak durumunda kalan 15 yaşındaki bir çocuk "Başımızda sürekli bir gözetmen oluyor ve her zaman bize 'daha hızlı çalışın, çok yavaşsınız' diye bağırıyor" dediği görülüyor. Biber ya da üzüm toplayan başka bir Filistinli çocuk, yorulduklarında oturmalarına dahi izin verilmediğini anlatıyor. Çiftliklerde çalıştırılan Filistinli çocuklara yasal asgari ücretin üçte biri kadar ödeme yapılıyor. Bu ücretin de bir kısmını taşeron firma sahipleri yol ve masraf parası olarak çocukların elinden alıyor.

TEHLİKELİ KİMYASALLARLA KARŞI KARŞIYALAR

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün görüştüğü çocukların çoğunluğu haftada en az iki kez kimyasal ilaçlama yaptıklarını anlatırken, sadece iki çocuk kendisine maske ve eldiven gibi koruma malzemesi verildiğini söylüyor.

Korunmadan çalıştırılan çocuklarda düzenli olarak baş dönmesi, mide bulantısı, göz tahrişi ve deri döküntüleri gibi acılarla karşı karşıya kalmış. 14 yaşındaki bir Filistinli çocuk ise kameralara kendisinin biber toplarken diğer çocuklara tarımsal ilaçlama yaptırıldığını anlatıyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne göre ise çiftliklerde kullanılan kimyasal maddeler sinir dokusuna zarar veren nörotoksinler içeriyor. Sağlığa zararlı olduğu için AB tarafından yasaklanan çok sayıda kimyasal ürüne maruz bırakılan çocukların 30 litrelik kimyasal maddeyi ağızları açık kovalarla taşımak zorunda olduğu ifade edildi.

FİLİSTİNLİ ÇOCUKLAR AĞIR İŞLERDE ÇALIŞTIRILIYOR

Filistinli çocukların ayrıca çok ağır koşullarda çalıştırıldığı belirtildi. 13-14 yaşındaki çocuklar ürün toplama zamanlarında 20-25 kg ağırlığındaki kasaları taşımak zorundalar.

13 yaşındaki bir çocuk "Kasalar ağır olduğu için başlarda sürüklüyordum ama başımızdaki kişi kaldırıp kucağımda taşımam gerektiğini söyledi." diyor. 15 yaşındaki başka bir çocuk "15 litre ilacı sırtımda taşıyarak ilaçlama yaptığımdan sol omuzum uyuşuyor. Günde 15 kez her yarım saatte ilaçlama yapmam gerekiyor." diye konuşuyor.

İsrail mevzuatına göre 18 yaşın altında çocuk çalıştırmak yasak ve erkekler için 12,5 kg kadınlar için 8 kg'den ağır malzemeyi çıplak elle kaldırmak uygun görülmüyor. Bu kuralların Filistinli çocuklar için geçerli olmadığı ifade edildi.

'O ÜRÜNLERİ SATIN ALMAYIN'

İnsan Hakları İzleme Örgütü, dünya kamuoyuna İsrail'de yetiştirilen tarımsal ürünlerle işgal altındaki Filistin topraklarında yetiştirilen ürün ayrımının yapılmasını ve içinde ağır koşullar altında çalıştırılan Filistinli çocukların emeğinin olduğu ürünlerden uzak durulması çağrısında bulundu. CİHAN