Hayatımızın bir parçası olan teknolojilerin her yaştan kişinin ilgisini çeken oyunlardan sanal kumara kadar pek çok seçenek sunduğunu belirten uzmanlar, sosyal medya kullanımında sınırlamanın önemine işaret ediyor. Uzmanlara göre, günlük yaşamda kişinin haz duyduğu şeylere internet aracılığıyla zaman ve mekan sınırı olmadan ulaşıma imkân vermesi, kullanım isteğini arttırıyor. Çevrimiçi kumar bağımlılığı, kontrol edilmemesi halinde kişinin yaşamını sekteye uğratıyor. 

Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya ve Gazetecilik Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, teknolojiyle beraber gündeme gelen çevrimiçi platformlarda kumar bağımlılığına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, günlük yaşamda var olan madde bağımlılığı, kumar bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı, oyun bağımlılığı gibi pek çok bağımlılık türünün internetin yaygınlaşmasıyla birlikte dijital bağımlılıklar kapsamında da ele alınmaya başladığını söyledi.

Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, “1996 yılında gündeme gelmeye başlayan internet bağımlılığının kumar bağımlılığı ile ilişkisinin o günden bugüne uzmanlar tarafından sıklıkla ele alınmaktadır. Özellikle tartışmalar iki yönlü ele alınıyor; bağımlılığın genel olarak internete mi yoksa günlük yaşamda kumar oynayan kişinin aynı alışkanlığını internette devam mı ettirdiği konusu üzerinde tartışmalar yoğunlaşıyor” diye konuştu. 

Aşırı oyun oynama hayatı sekteye uğratabiliyor

Bilişim teknolojilerinin geldiği noktada mobil teknolojileri ve sunduğu internet uygulamalarının farklı kullanımlar ve farklı doyumlar oluşturduğunu kaydeden Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, şunları söyledi:

“İnternet ya da yeni medya özelindeki sosyal medya uygulamaları pek çok yaş grubuna hitap edebilecek zenginlikte çeşitli oyunlar sunuyor. Eğlence arayışında olan kişiler için bulunmaz bir imkân olup kişiler haz aldığı için aşırı kullanmayı tercih edebiliyor. Aşırı oyun oynayan kişiler internette bulunduğu vakit günlük problemlerini unutuyor, yapılacak işlerini erteleyebiliyor, sıklıkla etrafındaki kişilerle de çatışma yaşayabiliyor. Öğrenciler özellikle ödev/okul sorumluluklarını erteleme davranışı okul yaşamında risk oluştururken, yetişkinlerin yapılacak işleri ertelemesi ya da uyku problemleri iş yaşamını sekteye uğratabiliyor. Bunun gibi sosyal yaşam, iş/okul yaşantısı ve aile içi iletişim olumsuz sonuçlara maruz kalırken kişilerde psikolojik sorunlar gündeme geliyor. Bu noktada bağımlılık kliniklerinde dijital bağımlılıkların da ayaktan tedavi edildiği, Güney Kore örneğinde olduğu gibi başka ülkelerde ise yatılı tedavi noktasında hizmet verildiğini biliyoruz.  Davranışsal bağımlılık alanında tanı, tedavi ve ülke politikalarında görüş ayrılıkları ile kültürel farklılıkların olduğunu söyleyebiliriz.”

Sınırsız ulaşma, kullanım isteğini artırıyor

Günlük yaşamda kumar bağımlısı olan kişilerin internette kumar oynadığına da sıklıkla rastlandığına dikkat çeken Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, “Günlük yaşamda kişinin haz duyduğu şeylerin internet aracılığıyla sanal ortamda da yer alması ve 7/24 sınırsız ulaşıma imkân vermesi kullanım isteğini arttıran bir durum. Eğer kişiler günlük yaşamda kumar oynuyorsa bunu sanal masaların yer aldığı kumar oyunlarını tercih ederek aynı zevki zaman ve mekân sınırsız sürdürmek istiyorlar. Özellikle arkadaş grupları ile çoklu oynanan oyunlarda birlikte hareket etmenin getirdiği özgüven ve aidiyet duygusu genç kuşaklara fazlaca hitap ettiği söylenebilir. Aşırıya kaçıldığında tehlikeleri gündeme gelmektedir. Buna rağmen, bu tür davranışsal bağımlılıklar aile, okul, iş yaşamında işlevsel bozukluklara yol açmalarına, bireye ve topluma ekonomik anlamda ciddi olumsuz etkilerine rağmen göz ardı edilebilmektedir” uyarısında bulundu.

Kumar bağımlılığı çevrimiçi kumar bağımlılığı ile birleşebilir

Günlük yaşamda patolojik kumar bozukluğu olan kişilerin aynı alışkanlığı internet ortamında sergilemesinin kaçınılmaz olduğunu kaydeden Aylin Tutgun Ünal, “Bu yüzden internet kullanımında sınırlama yapılması, dikkatin farklı alanlarda tutulması ve internet mesafesinin bu kişilerde arttırılması gerekmektedir” uyarısında bulundu. 

Sosyal medya kullanımında bu tavsiyelere dikkat!

Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, sosyal medya kullanımında dikkat edilmesi gerekenler konusundaki tavsiyelerini şöyle sıraladı:

Sosyal medya kullanımınızı kısıtlayın, gereğinden fazla vakit geçirip geçirmediğinize dikkat edin.

Olumsuz içerikler yerine olumlu içerikleri üretim/tüketim olarak tercih edin.

Sosyal ağlarda duygusal etkileşim güçlü olduğundan paylaşımlarınızda seçici olun. Paylaşımların duygulara nüfuz ettiğini bilerek olumsuz içerikleri paylaşmaktan sakının.

Sosyal medyayı bilinçli kullanın. Her gördüğümüz içerik gerçek olmayabilir. 

Sosyal medya haberciliğine dikkat edin; karşınıza çıkan her haber içeriğini doğruluğunu teyit etmeden paylaşıp beğenmeyin.

Sosyal medyada yetkin olduğunuzu düşündüğünüz alanlardaki bilgi ve becerilerinizi paylaşarak toplumlara faydalı enformasyonlar yaymayı amaçlayın. 

Eğlence/mizah amaçlı sosyal medya kullanımında kişisel verilere ve etik değerlere dikkat edin.

Sosyal medyadaki sağlık haberlerini birkaç farklı internet alanından doğrulamayı ihmal etmeyin.