Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya’nın Ukrayna’nın tahıllarını Türkiye’ye sattığı iddialarına ilişkin, “Gemilerin hareket limanlarının ve ürünlerinin menşeinin yaptığımız incelemelerde kayıtlarda Rusya olduğunu gördük. Ukrayna’nın tahılının veya herhangi bir ürünün Rusya veya bir ülke tarafından alınıp gayrimeşru bir şekilde uluslararası piyasalara satılmasına da karşıyız. Türkiye olarak bu ürünlerin bize gelmesine de kesinlikle müsaade etmeyiz” dedi.   

Bakan Çavuşoğlu ve Birleşik Krallık Dışişleri, İngiliz Milletler Topluluğu ve Kalkınma Bakanı Elizabeth Truss gerçekleştirdikleri ikili görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Birleşik Krallık ile ikili ticaret hacminin ve ekonomik iş birliğinin artırılması için çalışıldığını söyleyen Çavuşoğlu, “Geçen sene 20 milyar dolarlık ticaret hacmimize çok yaklaştık, 19,3 milyar dolarlık ticaret gerçekleştirdik. Birleşik Krallık 2021 yılında en çok ihracat yaptığımız üçüncü ülke oldu Almanya ve ABD’nin ardından. Hedeflerimizi büyütmek istiyoruz. Öncelikle Serbest Ticaret Anlaşması’nın genişletilmesi için çalışıyoruz. Diğer taraftan Ekonomi ve Ticaret Ortak Komitesi ve İş Forumu’nun toplantılarını da bu sene içinde gerçekleştirmeyi istiyoruz” ifadelerini kullandı. 

İş dünyasının yatırımlarını da artırmak istediklerine değinen Çavuşoğlu, bazı engellerin kaldırılması konusunda ve bu sorunların halledilmesi konusunda değerlendirmelerde bulunduklarını kaydetti. Terörle mücadele konusunda Birleşik Krallık’ın Türkiye’nin müttefiki olduğunu söyleyen Bakan Çavuşoğlu, “Bizim de iade, mal varlığı dondurma taleplerimiz var. Bu konuları da bugün gündeme getirdik” diye konuştu. 

Açıklamaların ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Çavuşoğlu, Ukrayna’da yaşanan tahıl krizine ilişkin soruya, “Ukrayna’dan tahıl ihracatını geliştirmek için BM planı var. Biz çabalarımızı BM ile beraber sürdürüyoruz. Hem Ukrayna hem Rusya ile temas halindeyiz. BM’nin bu planını gerçekçi bir plan olarak görüyoruz. O nedenle güçlü bir şekilde destekliyoruz. Ayrıca bu sürecin meşrutiyeti bakımından da önemli buluyoruz” cevabını verdi. 
 
“İstanbul’da teknik düzeyde bir toplantı gerçekleştirilmesi de planlanıyor” 

Çavuşoğlu, eğer bir anlaşma olursa İstanbul’da bir kontrol merkezi kurulacağına dikkati çekerek, “Ukrayna kara sularının hemen dışında bir güvenli bölge kurulacak ve burada Ukrayna limanlarına gidecek gemilerin kontörü de yapılacak silah taşınmadığından veya başka bir şey taşınmadığından emin olunması için. Gemilerin belirlenen ürünleri taşıdığından herkes emin olmak istiyor. Baktığınız zaman gayet güzel ama tarafların anlaşması gerekiyor. O nedenle sürekli BM’nin çabalarına ilaveten biz de gerek Ukrayna’yla gerek Rusya’yla çabalarımızı sürdürüyoruz. Daha çok Rusya üzerinde odaklandık, çünkü İstanbul’da teknik düzeyde bir toplantı gerçekleştirilmesi de planlanıyor. Henüz bunun tarihi belli değil. Rusya’dan olumlu cevap bekliyoruz” dedi.  
 
“Görüşmeler yapıcı” 

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Türkiye ziyaretinde de tahıl konusunun konuşulduğunu belirten Bakan Çavuşoğlu, “Onların daveti üzerine Moskova’ya askeri heyetimiz gitti. O görüşmelerin yapıcı olduğunu söyleyebilirim, daha yapıcı geçtiğini de söyleyebilirim. Sonuçta bu toplantı için tarafların evet demesi gerekiyor” diye konuştu. 
 
“Türkiye olarak bu ürünlerin bize gelmesine de kesinlikle müsaade etmeyiz” 

Rusya’nın Ukrayna’nın tahıllarını diğer ülkelere sattığı ve bu ülkelerin arasında Türkiye’nin de olduğu iddialarına ilişkin soru üzerine Çavuşoğlu şunları söyledi: 

“Ukrayna tarafından da bu iddialarla ilgili ara ara bilgiler geliyor. Biz her iddiayı ciddiye alıyoruz, ciddi bir şekilde araştırıyoruz. Sonucunu da özellikle Ukrayna tarafına bildiriyoruz. Aslında gayet basit ve bu süreci takip etmek de kolay. 5-6 dolarlık bir programla hangi geminin nereden geldiği, ne taşıdığı, bunlar takip ediliyor. Bırakın yetkilileri herhangi bir vatandaş da elindeki telefona veya bilgisayarına yüklediği programla uçakların ve gemilerin seyri seferini kolay bir şekilde takip edebilir. Biz bu iddialar neticesinde her iddiayı ciddiye alarak incelemelerde bulunduk. Gemilerin yaptığımız incelemelerde menşeinin kayıtlarda Rusya olduğunu gördük. Ukrayna’nın tahılının veya herhangi bir ürünün Rusya veya bir ülke tarafından alınıp gayrimeşru bir şekilde uluslararası piyasalara satılmasına da karşıyız. Türkiye olarak bu ürünlerin bize gelmesine de kesinlikle müsaade etmeyiz." 
 
“Herkesin güvenlik endişeleri karşılanmalıdır, sadece aday ülkelerin değil” 

Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine ilişkin ise Çavuşoğlu, “Bizim verdiğimiz metinler üzerinde çalışmalar yapıldı. En son Brüksel’de teknik düzeyde NATO’da bir çalışma oldu. Şu anda o metin üzerinde anlaşılan noktalar var, görüş ayrılığı içinde noktalar var. Türkiye olarak, Türk milleti olarak bizim beklentimiz açıkça ortada. Eğer bu iki ülke müttefik olmak istiyorsa bir müttefikin güvenlik endişelerinin karşılanması NATO için de öncelik olmalı, o üyeler de bu endişeleri karşılamalıdır. Herkesin güvenlik endişeleri karşılanmalıdır, sadece aday ülkelerin değil. Sonuçta önümüzdeki süreçte Madrid Zirvesi’nde de bu konular elbette ikili görüşmelerde ve diğer platformlarda ele alınacaktır. Özellikle NATO Zirvesi’nde NATO’nun güney kanadıyla ilgili terörizme odaklanacak bir oturumun düzenlenmesini de önemli buluyoruz” açıklamasında bulundu.