NEW YORK - Columbia Üniversitesi Uluslararası-Halkla İlişkiler Bölümü Medya ve İletişim Program Direktörü Prof. Dr. Anya Schiffrin, "Küresel fiyaskoları ortaya çıkarmak: 100 Yılda Araştırmacı Gazetecilik" adlı kitabında hapisteki gazeteci Mehmet Baransu'nun bir haberine de yer verdi.

Baransu'nun "Pimini çekip bombayı verdi" haberi, kitapta 100 yılın araştırma haberleri arasında yerini aldı. Haberde Elazığ'da bir komutanın nöbette uyuyan ere ceza olarak pimi çekilmiş bombayı vermesi sonucu meydana gelen patlamada 4 askerin şehit olduğu ortaya çıkmıştı.

Nobel ödüllü ünlü ekonomist Joseph Stiglitz'in eşi olan Prof. Dr Anya Schiffrin, Cihan Haber Ajansı'nın sorularını cevaplandırdı. Schiffrin, Ağustos ayında yayınladığı kitabında dünyanın farklı yerlerinde tarihe damgasını vurmuş ve toplum üzerine büyük etki bırakmış haberlere yer verdi. Prof. Anya Schiffrin, dünyadaki birçok skandalı ortaya çıkaran haberlere yer verdiklerini, bu haberlerinin tarihî öneme sahip olduğunu söyledi.

Kitapta Türkiye'den Taraf gazetesi ve gazeteci Mehmet Baransu hakkında ayrıntılı bilgi verildi. Dünyanın farklı bölgelerinden 47 tarihî habere yer verilen eserde Elazığ'da tim komutanının nöbette uyuyan askere ceza olarak pimi çekilmiş bombayı tutmasını emretmesi haberine geniş şekilde yer verildi.

TARAF GAZETESİ, TÜRKİYE'NİN ÇEHRESİNİ DEĞİŞTİRDİ

Gazeteci Andrew Finkel'in kitap için kaleme aldığı yazıda ise Taraf'ın ortaya çıkardığı skandal haber ve gazete hakkında da detaylı bilgi veriliyor.

Andrew Finkel, yazısında 2007'de kurulan Taraf Gazetesi'nin Türkiye'de gündemi sarsan Ergenekon ve Balyoz olaylarıyla ilgili önemli belgeler yayınladığına dikkat çekti. Taraf'ın yönetim kadrosu ve yaptığı haberlerle ilgili bilgi veren Finkel, gazetenin yaşadığı ekonomik sıkıntıları da dile getirdi.

Finkel, Taraf'ın zaman zaman hatalı haberler de yaptığını; ancak az parayla Türkiye'nin çehresini değiştirdiğini belirtti.

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN SESİNE KULAK VERDİM

Prof. Dr. Schiffrin, Afrika ve Hindistan üzerine "1600'den bugüne ekonomi gazeteciliği" konusunda araştırma yaptığı sırada bununla sınırlı kalmayıp insan haklarına da yer verdi. Gazetecilik tarihi ve insan haklarıyla ilgili geniş araştırma yapan Schiffrin, "Adam Hochschild'in Kral Leopold'un Kongo'da yaptığı vahşeti anlatatan King Leopold's Ghost kitabını okuduktan sonra başka gazetecilerin özellikle gelişmekte olan ülkelerle ilgili insan haklarını ilgilendiren araştırma yazılarını kaleme alıp almadığını araştırdım. Daha sonra 'Küresel Skandalı Ortaya Çıkarmak' (Global Muckraking) kitabına başladım. Öncelikle kitabın 10-15 yazıdan oluşacak kısa bir kitap olmasını bekliyordum. Daha sonra kitapta 47 gazetecinin haberlerine yer verdim." dedi.

Gelişmekte olan ülkelere öncelik verildiğini belirten tecrübeli gazeteci, bunu, "Bu ülkelerin yeteri derecede seslerini duymuyoruz" şeklinde açıkladı.

Kitapta birbirlerine uyacak haberleri seçtiğini ve bunları kategorilere ayırdığını belirten Prof. Dr. Schiffrin, tarihte askeri vahşete maruz kalanları, yolsuzluklara, çalışan haklarının gasp edilmesine ve kadınlarla ilgili haberlere dikkat çekiyor.

İŞÇİ HAKLARININ İSTİSMAR EDİLMESİNİ KİTABA TAŞIDIM

El Salvador yakınlarında bulunan Nike firmasında düşük maaşlı çalışan işçileri konu eden haberleri gündeme taşıdığını belirten Amerikalı gazeteci, "Birçok haberin dünya genelinde farklı zamanlarda tekrarlandığını göstermek istedim. Apple'ın Çin'deki üretici firması Foxconn haberlerine yer verdim. Bangladeş'teki Rana Plaza'da çıkan büyük yangını, Bloomberg Businessweek'te iPhone 5 fabrikasında çalışan haklarının istismar edildiği haberlere de yer verdim." şeklinde konuştu.

Kitapta aynı zamanda 1906'da İngiliz çikolata üreticisi Cadbury'nin kakao üretimi süreçlerinde çalışan haklarını ihlal etmesinin gazeteler tarafından kamuoyuna duyurulması da yer aldı.

Günümüzde araştırmacı gazetecilikle ilgili güzel çalışmaların yayınlandığını belirten Prof. Dr. Schiffrin, Çin, Güney Afrika'nın yanı sıra, Amerika'da yayın yapan ProPublica, New York Times, Los Angeles Times, Harper's Magazine, Chicago Tribune, The New York, Bloomberg Business Week, Thomson Reuters, Vice ve bazen de NPR'da güzel araştırma haberlerine yer verildiğini söyledi.

GAZETECİLER SALDIRI ALTINDA

Bu tarz gazetecilikte özellikle konunun çok önemli olduğunu belirten Schiffrin, örnek olarak New York Times'ın, Lüksemburglu bir şirketin büyük Amerikan şirketlerine Rikers Adası'nda vergiden nasıl kaçınılabileceğini öğrettiğini ortaya çıkarmasını hatırlattı.

Gazeteciliğin zor bir zamandan geçtiğini ve birçok ülkede gazetecilerin saldırı altında olduğunu kaydeden Prof. Dr Schiffrin, kitabının (Küresel Skandalı Ortaya Çıkarmak) basın özgürlüğünün önemini ortaya koyduğunu ve bunu savunmak için birlikte hareket edilmesi gerektiğini belirtti. Schiffrin, bu konuda Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Başkanı Joel Simon'un The New Censorship isimli kitabının okunmasını tavsiye etti. CİHAN