Sesli komutla açılan kapılar, evde olunmasa bile uzaktan komutla çalıştırılan çamaşır makineleri, istenilen renkte yanan akıllı ampuller… Eskiden sadece bilim kurgu filmlerinde gördüğümüz teknolojiyi, şimdilerde gerçekte de görmek mümkün. Öncesinde lüks sayılan akıllı ev sistemleri, maliyetlerin düşmesi ve bu cihazlara ulaşımın kolaylaşmasıyla birlikte birçok eve girmeye başladı. Ortalama 1000-1500 TL civarında bir maliyetle tüketiciler kendi kendilerine akıllı ev sistemlerini oluşturabilir hale geldi. “Peki, ya elektrik maliyeti ne olacak?” diyenler için elektrik tedarikçileri karşılaştırma ve değiştirme sitesi encazip.com, akıllı ev sistemlerinin tasarrufa faydasının olup olmadığına dair bir araştırma yaptı. encazip.com’un araştırmasına göre, akıllı ev sistemleriyle birlikte konforlu bir yaşam sürerken aynı zamanda da elektrik tüketiminin optimizasyonu ile elektrikten tasarruf edilebiliyor. Eski yapı bir eve dahi akıllı ev sistemleri adapte edilebiliyor. Hayatı kolaylaştıran akıllı evler aynı zamanda enerji ve ısı tasarrufu sağlıyor, bu nedenle çevre dostu olma özelliğini korurken faturaları düşürüyor.

Akıllı ev sistemleri iki gruba ayrılıyor

Akıllı ev sistemlerinin evlere adaptasyonu çok kolay. Birçok kişi, bu cihazların evler inşa edilirken yerleştirilebildiğini düşünüyor. Ancak gelişen teknolojiyle birlikte çok büyük ve maliyetli olmayan cihazlar satın almak mümkün. Akıllı ev sistemleri kendi aralarında başlıca iki gruba ayrılıyor: hub (yerel ağ içerisinde bilgisayarları birbirine bağlayan cihaz) gerektirenler ve Wİ-Fİ üzerinden bağlantı kurulanlar. Hub gerektiren cihazlar yerel kablosuz ağ üzerinden internet olmaksızın kullanılabilirken cihazlar hub üzerinden internetle bağlantı kurmasıyla ev dışından da kontrol edilebiliyor. Çeşitli servis sağlayıcılar tarafından üretilen sesli komut sistemleri de mevcut. Bunlar ile evinizi sesli komutlarla da yönetebilirsiniz. Hemen hemen her markanın her ürününü entegre edebileceğiniz sistemleri bulunuyor. Bu aletler nedir diye merak ederseniz kısaca şöyle bahsedilebilir:

Akıllı prizler: Akıllı prizlerin satış fiyatı 140 TL’den başlıyor, kurulumu ise oldukça basit. Yapmanız gereken tek şey prize önce akıllı prizi takıp daha sonra bu akıllı prize cihazın fişini takarak donanım kurulumunu tamamlayabilirsiniz. Daha sonra cihazın kutusundan çıkan yönergeye göre yazılım kurulumunu da gerçekleştirebilirsiniz. Piyasada farklı özelliklere ve buna göre fiyatlandırmalara sahip akıllı prizler bulmak mümkün. Akıllı prizler, evde olunmadığında dahi telefon uygulamasından bakılarak prize takılı olan cihazları kontrol edebilme imkânı sunuyor. Zamanlama planlaması yaparak cihazlarınızın planınıza göre açılıp kapanmasını sağlayabiliyorsunuz. Bazı akıllı prizler ise geri sayım sayacı gibi özelliklerle ev aletlerinin otomatik olarak ayarlanan zamandan önce kapatılmasını sağlayabiliyor. Bazılarında ise ‘dışarıda modu’ ile evde olmasınız bile cihazlarınızı belirli sürelerde çalıştırarak evinizde biri varmış hissi yaratabilirsiniz.

Akıllı röleler: Akıllı röleler, mevcut elektrik anahtarınızın arkasına kolayca monte edilerek anahtarın içine gizlenebilir. Böylece geleneksel anahtarınız kolayca akıllı anahtara dönüşür, anahtara bağlı cihazlarınızı hem anahtardan kontrol edebilir hem de internet üzerinden kullanabilirsiniz.

Akıllı ampuller: Prizler akıllı olur da ampuller olmaz mı? Akıllı ampuller, kablosuz internet ağı olan Wİ-Fİ protokolü üzerinden çalışıyor. Piyasada farklı özelliklerde akıllı ampuller bulmak mümkün. 90 TL’ye beyaz-sarı ışık rengi ve parlaklık ayarını serbestçe yapabileceğiniz ampuller var. Ancak rengini dilediğiniz anda dilediğiniz gibi uygulama üzerinden değiştirebileceğiniz akıllı ampuller de bulunuyor. Bunların fiyatı ise 200 TL civarında. Çok fazla ampulün kullanıldığı alanlarda ise birkaç tane akıllı ampul almak yerine bulunduğu hatta “akıllı röle” takmak da aydınlatmanızı akıllı hale getirebilir. Ayrıca tek bir röle ile aynı hat üzerindeki onlarca ampulü kontrol edebilirsiniz. 100 TL’nin altında bir fiyata, iyi bir kalitede röle almak mümkün. Bu röleler küçük boyutta olduğundan montajı yapıldıktan sonra mevcut elektrik anahtarının arkasına saklanması oldukça kolay.
 

Sensörler: Hareket sensörleri üç tiptir. Ses dalgalı, kızılötesi ve karma. Genellikle kızılötesi sensör tercih edilir. Bu sensörler kapının hep açık kalmasını önler ve biri geldiğinde kapı otomatik olarak açılır. Böylece soğuk kış günlerinde içerideki sıcak hava içeride kalır. Benzer şekilde yaz günlerinde de soğuk havanın dışarı çıkması önlenerek klimanın fazla çalıştırılmasını engeller. Bir başka sensör çeşidi ise ısı ve nem sensörleri. Bu sensörler havayı izleyerek ortamdaki nemi düzenler. Elektronik cihazlar ve klimalarda sistem kontrolü için kullanılabilir. Böylece ısıtma ya da soğutma yapacak aletler sürekli çalışmak yerine havanın durumuna göre hareket ederek tasarruf edilmesine olanak tanır. 
 

Akıllı alarm sensörleri aslında alışkın olduğumuz abonelikli alarm sistemleri ile aynı mantıkta çalışıyor. Akıllı alarmı, akıllı ev sistemine (hub) entegre ederek herhangi bir abonelik yaptırmadan alarm sahibi olabiliyorsunuz. Hatta hepsi aynı yerden kontrol edildiği için alarmın kurulu olduğu saatlerde “evdeymişim gibi davran” seçeneği ile sistem, ev içindeki ışıklardan bazılarını gelişigüzel yakıyor. Böylece dışardan bakanlar sizi evde sanıyor ve bu da bir caydırıcı unsur oluyor.

Akıllı devirmeli şalter: Herhangi bir elektrik bağlantısına gerek olmaksızın minik bir robotun anahtarlara ya da düğmelere basması prensibi ile çalışan basit sistemler mevcut. Bu minik cihazları elektrik anahtarlarının kenarına monte edip herhangi bir ilave yatırım yapmadan evinizi akıllı hale getirebilirsiniz. Akıllı eviniz için akıllı devirmeli şalter ile dışarıda olduğunuzda dahi ışıkları veya ev aletlerini otomatik olarak açıp kapatabilirsiniz. Akıllı telefonlarla uyumlu olarak çalışabilen bu şalterler ile evdeki cihazlarınızı kontrol edebilir ve sesli kontrolleri etkinleştirebilirsiniz. Ortalama olarak 300-500 TL gibi fiyatlara bu şalterlerden bulmak mümkün.
Perde kontrol motorları: Perde kontrol motorları uzun yıllardan beri gördüğümüz bir teknoloji olsa da artık herhangi bir elektrik tesisatına ihtiyaç olmaksızın pil ile çalışan ve kendi kendinize montajını kolaylıkla yapabileceğiniz sistemler mevcut. Bu sistemlerin fiyatı biraz daha yüksek olsa da yaz aylarında güneş ışınlarının fazla olduğu saatlerde otomatik olarak kapanması, kış aylarında da aydınlık saatlerde otomatik olarak açılması elektrik faturalarına tasarruf olarak yansır ve özellikle klima tüketiminde ciddi anlamda tasarruf sağlayarak kendini iki sezonda amorti eder.
 

Akıllı hoparlörler: Akıllı ev sistemlerinde bir ileri aşama da evlerde akıllı hoparlörler bulunması. Akıllı hoparlörlere komutlar vererek akıllı ev cihazlarınızı kontrol edebilir, çeşitli senaryolar oluşturarak aletlerinizi otomatize edebilirsiniz. Markasına ve kalitesine göre çeşitli fiyat ve özelliklere sahip cihazları bulunabiliyor ayrıca en iyi markaların düşük fiyatlı cihazlarını 180 TL’ye almak mümkün. 

Akıllı evler enerji tasarrufunu nasıl sağlar

Akıllı evlerin bir güzelliği de enerji tasarrufunu ev sahibine hissettirmeden yapması. Enerji tüketimini kısıtlamaz veya ev sahiplerini tüketimi kısıtlamaya zorlamaz. Bunun yerine, ev sahibinin yaşam tarzına uyum sağlar ve ihtiyaç olmadığında enerji harcamamaya çalışır. Ayrıca, mevcut enerjiden en verimli şekilde yararlanmak için tasarlanmıştır. Bunlar göz önünde bulundurulduğunda akıllı evlerin yüzde 30-40'lara varan enerji tasarrufu sağladığı düşünülebilir. Akıllı evlerin tasarruf yöntemlerini kısaca şöyle sıralayabiliriz: 

Isı izleme: Akıllı evlerin enerji tasarrufu yapmasının ilk yolu ısı izlemedir. Eski termostatlar, evlerdeki ısıyı çok düzgün takip edemez. Akıllı ev sistemleri, tam sıcaklığı ölçmek için birden fazla sensör kullanır ve bu nedenle evi sabit ısıda tutmak kolaylaşır ve fazla enerji harcamaz. Akıllı ısı sensörleri ile birlikte modern bir ısıtma sistemi kullanılırsa düşük bir enerji miktarıyla evlerinizi kolayca ısıtabilirsiniz. Ayrıca hangi odalarda ve ne zaman kullandığınızı takip eden akıllı sistemler de mevcuttur. Sistem, hangi odalarda bulunduğunuzu takip eder ve odaların sıcaklığını yeterli seviyede tutar. Böylece hane halkı dışarıdayken ev gereksiz yere kendini ısıtmaz. Eve gitmeden önce ısınma sistemini çalıştırıp varıncaya kadar ısıtabilirsiniz. 

Elektrik takibi: Akıllı ev sistemleri ile enerji tasarrufu yapmanın temel yollarından biri, elektrik tüketimini dikkatli bir şekilde takip etmektir. Çoğumuz, cihazlarımızın her birinin ne kadar enerji kullandığını bilmiyoruz. Televizyon izlemek veya yemek pişirmek için gereken enerji miktarını ve ikisinin arasındaki farkı düşünmüyoruz. Ancak akıllı ev sistemleri düşünüyor. Akıllı ev sistemi, her elektrikli cihaz için gerekli enerji miktarını takip eder. Böylece, enerji tüketimi hakkında kullanıcıyı bilgilendirir ve nasıl tasarruf edilebileceği konusunda yol gösterir.
Aydınlatma: Akıllı aydınlatmalar, genellikle LED ampullerden yapılır ve sadece LED ampulleri kullanmak bile yüzde 90’ın üzerinde bir tasarruf anlamına gelir. Ancak akıllı aydınlatmalarda, nesnelerin de internete bağlanabiliyor olması sayesinde gereksiz kullanımların önüne geçilebilir. Özellikle akıllı ampuller kolay montajı ile tüketiciler tarafından sıklıkla tercih ediliyor.

Zamanlama ayarlı elektronik cihazlar: Çamaşır makinesi, bulaşık makinesi ve hatta kahve makinesi; akıllı cihazların tamamı akıllı telefonlar aracılığıyla takip edilebilir. Eve varmadan çamaşırlarınızı programlayıp yıkayabilir ve kurutabilirsiniz. Böylece hem zamandan hem enerjiden tasarruf edilebilir. Ayrıca cihaz kurulumlarını da telefon ile yapabilir ve arıza takibi gibi özelliklerinden faydalanabilirsiniz